Η ιστορία του χάνεται στα βάθη του χρόνου και η εκδοχή του την οποία γνωρίσαμε, είναι η εξέλιξη του αγροτικού καρναβαλιού σε αστικό με την ισορροπία των στοιχείων να μεταβάλλεται στο πέρασμα του χρόνου. Εφθασε στις μέρες μας κατά πάσα πιθανότητα σε ατελή μορφή με κυρίαρχα στοιχεία του αγροτικού παρελθόντος τις φωτιές της Κυριακής, τους χορούς και την κρεμάλα της Δευτέρας. Η πρώτη γραπτή αναφορά γίνεται σε ρεπορτάζ του 1893 όπου τα όσα διαδραματίζονται καταγράφονται ως "έθιμον παλαιόν", γεγονός που αποδεικνύει ότι οι ρίζες του είναι βυθισμένες στην ιστορία της περιοχής και τα αγροτικά έθιμα.
Πέρυσι στην "Ε" είχα παρουσιάσει σε πάνω από 50 συνέχειες την διαδρομή από την πρώτη αναφορά μέχρι σήμερα, με πλήθος στοιχείων που δίνουν μια ολοκληρωμένη εικόνα της κληρονομιάς του γενέθλιου τόπου. Φέτος συγκεντρώσαμε σε ένα σημείο όλο αυτό το υλικό, στη διάθεση των ανθρώπων που θέλουν να ταξιδέψουν στο μακρινό παρελθόν και να φθάσουν βήμα-βήμα μέχρι τη σημερινή εποχή.
Ενδεχόμενη έκδοση θα έδινε ένα βιβλίο 400 σελίδων με πολλές φωτογραφίες και περίπου 500 παραπομπές σε πηγές από τις οποίες αντλήθηκε το υλικό. Η έκδοση δεν έγινε για λόγους ευνόητους, την εποχή της κρίσης δεν περισσεύουν χρήματα για τέτοιου είδους εγχειρήματα. Αποκλειόμενων των χορηγιών και των "προνομίων", το χέρι θα πρέπει να μπει βαθιά στην τσέπη η οποία πλέον έχει αρχίσει να γεμίζει αναγκαστικά… καβούρια. Ετσι επιλέξαμε να παρουσιάσουμε από την ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας όλο αυτό τον όγκο του υλικού που συγκεντρώθηκε μετά από πολυετή προσπάθεια. Η αναφορά που έγινε προηγουμένως σε σελίδες, παραπομπές και φωτογραφίες έχει σαν σκοπό να καταδείξει τον ξεχωριστό χαρακτήρα του Νησιώτικου Καρναβαλιού που το κράτησε ζωντανό σε δύσκολες εποχές. Και να αντιδιαστείλει τον ιστορικό του χαρακτήρα από τη μόδα και το χαβαλέ του προκατασκευασμένου αστικού καρναβαλιού.
Αυτό δεν σημαίνει βεβαίως ότι το Νησιώτικο Καρναβάλι έμεινε αλώβητο στο χρόνο. Αντιθέτως ο χαρακτήρας του αλλοιώθηκε από την εποχή κατά την οποία πέρασε στον έλεγχο του δήμου και άρχισε να αντιμετωπίζεται ως "τουριστικό προϊόν". Οπως έγραφα σε πρόσφατη σύνοψη της ιστορίας του Νησιώτικου Καρναβαλιού στο "Μεσσηνιακό Ημερολόγιο" του Χρ. Ρέππα, «ο κόσμος της πόλης σταδιακά μεταβάλλεται σε θεατή, τα άρματα εκτοπίζουν τις λαϊκές παρέες, τα συγκροτήματα παίρνουν τη θέση των ομίλων παραδοσιακών χορευτών, εμφανίζονται οι μαζορέτες και στη συνέχεια οι… Βραζιλιάνες. Παρ’ όλα αυτά το Νησιώτικο Καρναβάλι αποτελεί συνεκτικό στοιχείο ιστορικής μνήμης για τους ανθρώπους της πόλης, αντέχει στο χρόνο και υπό προϋποθέσεις μπορεί να αναζωογονηθεί και να αποκτήσει πάλι λαϊκά χαρακτηριστικά».
Αυτό προϋποθέτει ότι θα γίνει υπόθεση των ανθρώπων που έχουν κάθε λόγο να νιώθουν περήφανοι για τη μακριά αυτή ιστορία, που θέλουν και μπορούν να αλλάξουν τη ροή των πραγμάτων στο γενέθλιο τόπο. Επιστροφή στις ρίζες με τα μάτια στραμμένα στο μέλλον και τη συμπαράσταση όλων των Μεσσήνιων που εκτιμούν και αγαπούν την ιστορία του τόπου.
Ηλίας Μπιτσάνης
