Η πόλη μετά την απελευθέρωση ασφυκτιούσε στους λόφους νοτίως του Κάστρου και αναζητούσε πεδινή διέξοδο. Ο τρόπος βρέθηκε και αποδείχθηκε μηχανικά απλός: Αρχισαν σταδιακά οι εκβαθύνσεις της κοίτης και το νερό περιορίστηκε σε ένα βαθύ αυλάκι που όλο και μεγάλωνε αποκτώντας πιο γερή "πλευρά" κάθε φορά.
Είναι γνωστό ασφαλώς ότι η φύση δεν τιθασεύεται και ως εκ τούτου οι ανθρώπινες επεμβάσεις σαρώθηκαν όταν η φύση θύμωσε και άνοιξαν οι ουρανοί στον Ταΰγετο. Πολλές οι καταστροφικές πλημμύρες αλλά πλέον ο δρόμος ήταν χωρίς επιστροφή: Η πόλη είχε επεκταθεί "τρώγοντας" ζωτικό χώρο από το ποτάμι και ήταν πλέον σε ανοιχτό πόλεμο μαζί του. Εχασε πανηγυρικά σε όλες τις αναμετρήσεις, ενώ λαχτάρησε πολύ περισσότερες φορές.
Παρ’ όλα αυτά ο Νέδοντας συνέχισε να είναι πηγή ζωής και αναψυχής. Οι φωτογραφίες της εποχής του Μεσοπολέμου από τους καταρράκτες με καλοντυμένους εκδρομείς, είναι ενδεικτικές της αγάπης που είχαν οι Καλαματιανοί για το ποτάμι και τις ομορφιές του. Κάποτε όμως ήρθε η ώρα να γίνει το ποτάμι μεγάλος τσιμεντένιος οχετός με αποτέλεσμα να καταστραφεί όχι μόνον μια μνημειακή αναφορά της πόλης στο παρελθόν της αλλά και ένας χώρος που έδινε ανάσες στην πόλη η οποία είχε αρχίσει να παίρνει μπόι. Ο τσιμεντένιος οχετός άρχισε να σκεπάζεται και πολλά χρόνια αργότερα επεκτάθηκε η κάλυψη της επιφάνειας προκειμένου να εξυπηρετηθούν νέες ανάγκες της πόλης που άλλαξε ταχύτατα πρόσωπο και ταυτότητα την εποχή της πολυκατοικιοποίησης.
Και τώρα τι κάνουμε; Είναι ένα κλασικό ερώτημα όταν κάποιος έχει ακούσει για όλα αυτά. Χωρίς δυσκολία θα καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι το ποτάμι μέσα στον οικιστικό ιστό έχει χαθεί οριστικά και αμετάκλητα. Εκείνο όμως που χρειάζεται είναι η ταχύτατη επέμβαση προκειμένου να γίνουν τα αναγκαία έργα που θα αντιμετωπίσουν τα τεράστια προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί από τον τρόπο με τον οποίο έγιναν οι κατασκευές. Το σύστημα αδυνατεί να παροχετεύσει τον όγκο των νερών που μπορεί να κατεβάσει η εκδήλωση ενός πλημμυρικού φαινομένου, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να συμβούν καταστροφές μεγάλης κλίμακας στην πόλη και τις εγκαταστάσεις κοντά στο πάλαι ποτέ… ποτάμι. Πρόκειται για αναγκαιότητα η οποία έχει επισημανθεί εδώ και 20 περίπου χρόνια με τον πλέον επίσημο τρόπο και ακόμη δεν έχουν γίνει ούτε οι ελάχιστες επεμβάσεις.
Από εκεί και ύστερα υπάρχει "ο άλλος Νέδοντας" πάνω από τη γέφυρα της Σπάρτης και συνδέει την πόλη με τις παρυφές του Ταϋγέτου, τους καταρράκτες και τη φυσική ομορφιά του ποταμιού που δεν έχει καταστραφεί. Είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο για την πόλη, ο δήμος έχει καταπατήσει κυριολεκτικά τη λεκάνη απορροής με κάθε είδους εγκαταστάσεις και κάποια στιγμή πρέπει να παρθούν μεγάλες αποφάσεις και για λόγους ασφαλείας των εγκαταστάσεων, αλλά και για να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις δημιουργίας ζώνης περιαστικού πρασίνου και ανάπτυξης δραστηριοτήτων αναψυχής.

Ηλίας Μπιτσάνης