Δεν χρειάζονται ιδιαίτερες… συστάσεις για την κρίση στην αγροτική οικονομία και κατά συνέπεια για τη ζωή στην ύπαιθρο. Εχει ιδιομορφίες αλλά γίνεται όλο και περισσότερο αισθητή ιδιαίτερα στις περιοχές όπου οι καλλιέργειες απαιτούν αυξημένη ρευστότητα και μεγάλες εισροές γεωργικών εφοδίων. Η συνεχής υποχώρηση τιμών σε βασικά προϊόντα της περιοχής τα τελευταία χρόνια έχει οδηγήσει στα κατώτερα επίπεδα τα γεωργικά εισοδήματα, ενώ η έλλειψη ρευστότητας απειλεί μια σειρά από καλλιέργειες οπωροκηπευτικών.
Το ελαιόλαδο που ζούσε κόσμο και τροφοδοτούσε ουσιαστικά το σύνολο της τοπικής οικονομίας, αποτελεί πλέον ευρωπαϊκό πρόβλημα. Η οποιασδήποτε μορφής προστασία έχει πλέον εκλείψει, ο μηχανισμός της ιδιωτικής αποθεματοποίησης αποδεικνύεται ανεπαρκής, η παραγωγή αυξάνεται αλματωδώς, νέοι παίκτες εμφανίζονται στις διεθνείς αγορές, η διαρθρωτική κρίση εντείνεται και δυναμώνουν οι φωνές για αλλαγές στην ευρωπαϊκή πολιτική. Δεν αποτελεί ελληνικό πρόβλημα, αλλά τα σοβαρά ζητήματα οργάνωσης της παραγωγής και της εμπορίας σε συνδυασμό με την εκτεταμένη κερδοσκοπία, κάνουν ακόμη περισσότερο δύσκολη την κατάσταση. Πολλές φορές έχουμε επισημάνει την απουσία πολιτικής από την πλευρά των κομμάτων για την αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης, αλλά και τη φλυαρία των κομματικών παραγόντων που προσπαθούν να εκμεταλλευτούν τη δύσκολη κατάσταση των παραγωγών.
Ανάλογες επισημάνσεις θα μπορούσε να κάνει κάποιος για άλλα βασικά ή παραδοσιακά προϊόντα της περιοχής που έχουν ανάλογα χαρακτηριστικά και στηρίζονται κατά ένα σημαντικό μέρος στις επιδοτήσεις. Οι σημαντικές αλλαγές στις επιδοτήσεις αν δεν υπάρξει ειδική πρόνοια για ορισμένα προϊόντα (όπως είναι το ελαιόλαδο και η σταφίδα) θα προκαλέσουν "βύθιση" της οικονομίας στην ύπαιθρο με απρόβλεπτες συνέπειες. Από την άλλη πλευρά η απελευθέρωση των εισαγωγών από σειρά μεσογειακών χωρών θα δημιουργήσουν σοβαρότατα προβλήματα τόσο στην ήδη εξαιρετικά προβληματική καλλιέργεια εσπεριδοειδών, όσο και σε δυναμικούς κλάδους όπως είναι κατηγορίες οπωροκηπευτικών.
Πέραν τούτων, η οικονομική κρίση επηρεάζει πλέον πολύ σημαντικά τη ζωή στην ύπαιθρο και το μέλλον των καλλιεργειών. Από τη μια πλευρά στερεί από τους παραγωγούς την απαραίτητη ρευστότητα για την καλλιέργεια, σε πολλές περιπτώσεις η πώληση σπόρων και εφοδίων επί πιστώσει βαίνει προς κατάργηση καθώς οι προμηθευτές απαιτούν άμεση εξόφληση με ρευστό και συνολικά μια μηχανή που λειτουργούσε ουσιαστικά με την εγγύηση των εσόδων από την παραγωγή έχει ήδη αχρηστευθεί.
Σε αυτά θα πρέπει να προστεθεί ένα κρίσιμο ζήτημα που αναδεικνύεται πλέον με δραματικό τρόπο: Η κρίση απειλεί με βίαιη αναδιάρθρωση των καλλιεργειών καθώς από τη μια πλευρά μειώνεται δραματικά η κατανάλωση και οι πολίτες στρέφονται όλο και περισσότερο σε φθηνά προϊόντα. Καλλιέργειες που στηρίχτηκαν στην καταναλωτική ικανότητα των μεσαίων στρωμάτων (ανοιξιάτικες πατάτες, φράουλες) αντιμετωπίζουν φέτος σοβαρότατα προβλήματα. Ο κίνδυνος της στροφής σε εισαγόμενα προϊόντα (κυρίως από τρίτες χώρες) που φθάνουν φθηνότερα στον καταναλωτή είναι κάτι παραπάνω από ορατός, ενώ οι καλλιέργειες που δεν έχουν εξαγωγικό προσανατολισμό κινδυνεύουν τουλάχιστον με συρρίκνωση.
Με δεδομένα όλα αυτά δεν πρέπει να έχει κανένας αμφιβολίες για τα τεράστια προβλήματα που συσσωρεύει πλέον η κρίση στην ύπαιθρο, γεγονός που εξηγεί και την πολιτική συμπεριφορά στις τελευταίες εκλογές. Οι αγρότες αντιλαμβάνονται όλο και περισσότερο την απουσία πολιτικής για τον τομέα που μπορεί "να ζήσει" τη χώρα, η οποία εν μέσω κρίσης έχει πολύ σοβαρές επιπτώσεις. Ο τόπος έχει την ανάγκη μιας πολιτικής που θα εξασφαλίζει την διατροφική επάρκεια, αλλά ταυτοχρόνως θα στηρίζει καλλιέργειες με εξαγωγικό προσανατολισμό που μπορεί να είναι πραγματικά βιώσιμες. Αυτά που δεν έγιναν εδώ και χρόνια δεν μπορούν να γίνουν σε… λίγες ημέρες, αλλά επιτέλους κάποια στιγμή θα πρέπει να γίνει η αρχή. Και ας ελπίσουμε ότι τότε δεν θα είναι αργά.
