Φυσικά δεν χρειαζόταν να έρθει η μελέτη για να γίνει αντιληπτό το πρόβλημα, το γνωρίζουν όλοι με πρώτους τους τοπικούς παράγοντες που έχουν αναλάβει τη… σωτηρία του τόπου. Δυστυχώς οι νέοι άνθρωποι βλέπουν τον Πάμισο ως ένα βρώμικο ποτάμι στο οποίο τρέχει ακαθορίστου σύνθεσης υγρό, γεμάτο καλάμια και άλλα φυτά, χωρίς ίχνος ζωής ουσιαστικά. Οι παλαιότεροι θυμούνται τον Πάμισο σαν πηγή ζωής, τροφοδότη των καλλιεργειών, γεμάτο ψάρια και χέλια. Αν πάμε μερικά χρόνια πιο πίσω θα συναντήσουμε το ποτάμι ως αντικείμενο αλιευτικής εκμετάλλευσης με την ενοικίαση από το κράτος του δικαιώματος αυτού. Και σπρώχνοντας πίσω τις πληροφορίες θα φθάσουμε μέχρι τον Παυσανία, όταν το ποτάμι ήταν πλωτό μέχρι τη γέφυρα του σημερινού εθνικού δρόμου. Η ιστορία του πάει σε ακόμη μεγαλύτερο βάθος καθώς οι ανασκαφές του Βαλμίν στις πηγές του Αγίου Φλώρου έφεραν στο φως το ιερό του θεραπευτή παιδιών θεού Παμίσου κοντά στις πηγές, και τα ευρήματα χρονολογούνται περί το 500 π.Χ. Κατά τον Παυσανία μάλιστα επρόκειτο για προδωρική λατρεία.
Ο σημερινός άνθρωπος έχει αδιαφορήσει για όλα αυτά, έχει αδιαφορήσει για την ιστορία του, έχει αδιαφορήσει για τον ευεργέτη των προγόνων του, έχει αδιαφορήσει για το μέλλον του τόπου του. Ο "Καλλικράτης" ένωσε τον Αγ. Φλώρο με την Καλαμάτα η οποία δεν πρέπει μόνον να… εποφθαλμιά την αξιοποίηση των πηγών του για την ύδρευση, αλλά χρειάζεται να παίξει ένα ευρύτερο ρόλο σε σχέση με το υδάτινο αυτό οικοσύστημα. Με τις αλλαγές που έχουν συντελεστεί στην αυτοδιοίκηση, επί της ουσίας πλέον, διαχειριστές της υπόθεσης αναδεικνύονται δύο δήμοι: Καλαμάτας και Μεσσήνης. Οι διοικήσεις τους οφείλουν να θέσουν στις περιβαλλοντικές προτεραιότητες τον Πάμισο και να τον μετατρέψουν και πάλι σε πηγή ζωής. Οπως είναι σήμερα τα πράγματα, το ποτάμι όχι μόνον έχει μετατραπεί σε αγωγό συλλογής κάθε είδους αποβλήτων αλλά και σε πηγή κινδύνων καθώς κάθε χρόνο παραμονεύει ο κίνδυνος της πλημμύρας το χειμώνα.
Μπορεί οι σημερινοί διοικούντες των μικρών και διάσπαρτων δήμων να είχαν την δικαιολογία ότι εν πάση περιπτώσει δεν μπορούσαν να σηκώσουν ο καθένας μόνος του το βάρος, να βρουν άκρη με Κοινοτικά προγράμματα ή να συνεργαστούν σε άλλη βάση. Κάτι τέτοιο όμως δεν μπορούν να ισχυριστούν αυτοί που κέρδισαν την πρωτοκαθεδρία στους καλλικρατικούς δήμους Μεσσήνης και Καλαμάτας. Δεν έχουμε αυταπάτες ότι ο Πάμισος θα γίνει έτσι όπως τον περιέγραφε ο... Σατωβριάνδος με τα πουλιά και την πλούσια βλάστηση το 1805. Ούτε όπως τον θυμόμασταν με τα ψάρια και τα χέλια που σπανίζουν πλέον και οι... γιορτές γίνονται με είδη... ιχθυοτροφείου. Μπορεί να γίνει όμως ένας πραγματικός φυσικός βιότοπος, προίκα της περιοχής, τόπος αναψυχής και χαράς. Αυτή τη δυνατότητα την αντιλαμβάνεται ο καθένας όταν επιχειρήσει να ακολουθήσει το ποτάμι και να ανακαλύψει μυστικά της φύσης και τις ομορφιές του που είναι κρυμμένα πίσω από την ανθρώπινη αδιαφορία. Την αναδεικνύουν κατά καιρούς εκείνοι που έχοντας μνήμες, φέρνουν στην επιφάνεια μοναδικές εικόνες σε ημερολόγια, αφιερώματα και αναρτήσεις στο Διαδίκτυο.
Η προστασία των υδάτινων οικοσυστημάτων είναι τεράστιας σημασίας και φυσικά αποτελεί τον πρώτο λόγο για τον οποίο οι δήμοι είναι υποχρεωμένοι να συνεργαστούν και να πρωτοστατήσουν στη λήψη μέτρων που θα την διασφαλίζουν. Πέρα από αυτό όμως το ποτάμι στην καρδιά του μεσσηνιακού κάμπου, κάτω από όρους μπορεί να αποτελέσει φυσιολατρικό προορισμό και εναλλακτική λύση αναψυχής για πολλούς επισκέπτες με τη χάραξη διαδρομών, την επισήμανση τόπων ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και την ανάπτυξη συναφών δραστηριοτήτων.
Θεωρούμε ότι οι δύο δήμοι θα πρέπει να συστήσουν κοινή ομάδα εργασίας από το επιστημονικό τους δυναμικό που θα αποτυπώσει την υφιστάμενη κατάσταση, θα προτείνει μέτρα αποτροπής της ρύπανσης και θα συγκροτήσει ένα σχέδιο αξιοποίησης. Απαραίτητη είναι και η συνεργασία με το Δήμο Οιχαλίας καθώς τα ποτάμια - χείμαρροι αυτής της περιοχής έχουν μεταβληθεί σε σημαντικούς ρυπαντές και του Παμίσου. Πρόκειται για πρόταση που έχει γίνει πριν από 2,5 χρόνια από αυτή εδώ τη στήλη. Και την καθιστά επίκαιρη σήμερα το γεγονός ότι έρχεται μια μελέτη να υπενθυμίσει ότι η ρύπανση έχει… ονοματεπώνυμο και η αυτοδιοίκηση οφείλει να πάρει μέτρα για την αποτροπή της.
