«Οι βασικοί αναπτυξιακοί άξονες της Μεσσηνίας είναι ο πρωτογενής τομέας και ο πολιτιστικός τουρισμός. Αυτό πια νομίζω ότι όλοι το καταλαβαίνουν στη Μεσσηνία, αλλά ήρθε η ώρα να το εφαρμόσουν».
Με αφορμή την αναφορά στον πολιτιστικό τουρισμό, αναζητήσαμε μια παλαιότερη παρέμβαση του κ. Μπένου από την εποχή που ήταν υπουργός Πολιτισμού, όταν παρουσίασε το πρόγραμμα "Πολιτιστικός Τουρισμός" στη Μεσσηνία. Από την παρουσίαση εκείνη εισαγωγικά αναφέρονταν τα εξής:
«Ενας πολύ σημαντικός πλουτοπαραγωγικός πόρος της Μεσσηνίας, τον οποίο δεν έχουμε ακόμη αναδείξει, δεν τον έχουμε προσέξει ούτε στοιχειωδώς, ίσως και να μην τον έχουμε ανακαλύψει, είναι τα μνημεία της, είναι το ιστορικό παρελθόν της.
Στον τομέα αυτό η Μεσσηνία είναι μία από τις πιο προικισμένες αλλά και πιο υποβαθμισμένες, λιγότερο φροντισμένες περιοχές της χώρας. Την άνοιξη, συνοδευόμενος από τους υπηρεσιακούς παράγοντες του υπουργείου Πολιτισμού και από τους ερευνητές που έχουν αφιερώσει την ζωή τους στην αποκάλυψη των κρυμμένων θησαυρών της περιοχής μας, είχα την ευκαιρία να μυηθώ σ' αυτό τον πλούτο, να ανακαλύψω πράγματα που ούτε φανταζόμουν ότι υπάρχουν δίπλα μου. Παράλληλα, ως υπουργός Πολιτισμού είχα την τύχη να γυρίσω σχεδόν όλη την Ελλάδα, να επισκεφθώ μουσεία, μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους και να συνειδητοποιήσω ότι η Μεσσηνία είναι όντως μία από τις πιο πλούσιες σε πολιτιστικά στοιχεία περιοχή και μία από τις πιο εγκαταλελειμμένες.
Και τότε συνειδητοποίησα ότι όλα αυτά τα μνημεία, οι αναξιοποίητοι αρχαιολογικοί χώροι, συνδυαζόμενοι με το σπάνιο-φυσικό κάλλος της Μεσσηνίας, είναι μία τεράστια πηγή πλούτου αν την αναπτύξουμε σωστά σεβόμενοι τις ιδιαιτερότητές της, αναδεικνύοντας την ομορφιά τους. Αν εντάξουμε την Μεσσηνία στα προγράμματα πολιτιστικού τουρισμού, τα οποία αναπτύσσουμε αυτή την στιγμή ως υπουργείο Πολιτισμού, σ' όλη τη χώρα απευθυνόμενοι σε επισκέπτες υψηλού πνευματικού και βιοτικού επιπέδου. Θα μου επιτρέψετε να σας ξεναγήσω στη Μεσσηνία του αύριο, στη Μεσσηνία που ονειρεύομαι, στη Μεσσηνία του Προγράμματος Πολιτιστικού Τουρισμού που έχουμε ήδη εκπονήσει στο υπουργείο Πολιτισμού και έχουμε αρχίσει να εφαρμόζουμε.
Το πρόγραμμα αυτό σχεδιάσθηκε με την μορφή πολιτιστικών διαδρομών που ακολουθεί ο καθένας, ανάλογα με τα ενδιαφέροντα».
Την εισαγωγή ακολουθεί ένα πολυσέλιδο κείμενο στο οποίο αποτυπώνονται χώροι, προτάσεις και εξαγγελίες. Πέρασαν πολλά χρόνια από τότε, και η περιήγηση στο κείμενο δείχνει ότι είμαστε πολύ μακριά, όχι από την εποχή εκείνη, αλλά κυρίως από τους στόχους που έθετε, τη λογική που το διέκρινε και κυρίως από την ενασχόληση των τοπικών παραγόντων με τα ζητήματα αυτά.
Ασφαλώς το διάστημα στο οποίο αναφερόμαστε δεν είναι "νεκρός χρόνος". Εχουν γίνει σημαντικά βήματα για την ανάδειξη των μνημείων της Αρχαίας Μεσσήνης, αποκαλύφθηκαν σημαντικά μνημεία της Αρχαίας Θουρίας, προχώρησαν οι επεμβάσεις σε ορισμένα άλλα μνημεία που καταγράφονται στο εν λόγω πρόγραμμα. Παρ’ όλα αυτά όμως είναι ελάχιστα σε σχέση με εκείνα που είχαν τεθεί ως στόχοι και είναι αναγκαία για ένα πρόγραμμα "Πολιτιστικού Τουρισμού" που φιλοδοξεί να αποτελέσει πυλώνα για τη στήριξη της τοπικής οικονομίας με την προσέλκυση επισκεπτών που θα φθάνουν στη Μεσσηνία ειδικά για το σκοπό αυτό. Και φυσικά υπάρχουν κεφάλαια του προγράμματος που έχουν διαγραφεί προ πολλού και τα οποία αφορούν την επίσημη πολιτική στο χώρο του πολιτισμού και την ενίσχυση της τοπικής πολιτιστικής δημιουργίας και έκφρασης.
Ο πυρήνας της ιδέας παραμένει ο ίδιος, η αναγκαιότητα είναι εμφανής και δεν απομένει παρά η σοβαρή αντιμετώπιση τέτοιων ζητημάτων από τους παράγοντες της αυτοδιοίκησης. Μια παλιά ιδέα με ανεκπλήρωτους στόχους, καινούργια στοιχεία και φρέσκια ματιά, αναγκαία για την ανάπτυξη του πολιτιστικού τουρισμού.
Ηλίας Μπιτσανης
