«Πιστεύω στον δυναμισμό και τις αντοχές του Ελληνισμού. Από την κρίση του χρέους και την παρακμή θα ξεπηδήσουν οι γενιές των νέων παιδιών, που ήδη οραματίζονται μια καινούργια Ελλάδα» τονίζει μιλώντας στην «Ε» ο Καλαματιανός πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών, Απόστολος Γεωργιάδης.
Αναφερόμενος στη σημερινή κατάσταση που αντιμετωπίζει η χώρα μας, ο συμπατριώτης μας επιφανής νομικός με ιδιαίτερα καυστικό τρόπο παρατηρεί -μεταξύ άλλων- ότι «μια 50μελής κυβέρνηση, αποτελούμενη από πολιτικούς που ως πρώτιστο μέλημα έχουν είτε την αναρρίχηση στην αρχηγία του κόμματος στο οποίο ανήκουν, είτε την επανεκλογή τους ή την πολιτική επιβίωσή τους, δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως "κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας"». Για να παρατηρήσει με νόημα στη συνέχεια ότι «το αίτημα για άνοιγμα όλων των επαγγελμάτων πρέπει να ισχύσει και για το "κλειστό επάγγελμα" του πολιτικού - το οποίο πρέπει να πάψει, πέραν από "κλειστό", να είναι και "επάγγελμα"»...
Ως προς το επιτελούμενο έργο από την Ακαδημία, το χαρακτηρίζει ιδιαίτερα σημαντικό και κεφαλαιώδους σημασία για την Ελλάδα, τονίζοντας χαρακτηριστικά: «Για ένα ίσως θα μπορούσε να κατηγορήσει κανείς την Ακαδημία: ότι δεν προβάλλει και δεν διαφημίζει επαρκώς το έργο που επιτελεί».
Τέλος, ο πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών -και με την ιδιότητα του νομικού- μιλά για το «έμφραγμα» που προκαλούν η τυπολατρία και η γραφειοκρατία στην ελληνική δικαιοσύνη, επικαλούμενος και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων το οποίο, όπως σημειώνει ο Απόστολος Γεωργιάδης, «καταδίκασε κατά το τελευταίο εξάμηνο με 32 αποφάσεις του την Ελλάδα για ισάριθμες άδικες αποφάσεις των ελληνικών δικαστηρίων και κυρίως του Αρείου Πάγου».
- Στη διακήρυξη πολιτικού προβληματισμού που συνυπογράψατε τον περασμένο Ιούνιο έχετε διατυπώσει το εξής ερώτημα: «Οι πολιτικές μας επιλογές, η επίμονη απαίτηση ευχάριστων προεκλογικών υποσχέσεων που οδηγούσε τα κόμματα σε πλειοδοσία "δεσμεύσεων" και εξοστράκιζε τις φωνές της πρόνοιας και της λογικής, ο ατομικός υπερδανεισμός και ο ακραίος υπερκαταναλωτισμός την περίοδο της φαινομενικής ευμάρειας, δεν συνέβαλαν στη σημερινή κατάσταση;». Τι θα απαντούσατε εσείς σε αυτή την ερώτηση;
«Ασφαλώς και συνέβαλαν. Το ομολόγησε άλλωστε ο κ. Θ. Πάγκαλος με τη διαβόητη φράση του ότι "όλοι μαζί τα φάγαμε". Ο αφορισμός αυτός είναι βέβαια μόνον εν μέρει ακριβής. Δεν τα "φάγαμε" όλοι, δεν τα "έφαγαν" οι συνταξιούχοι και οι χαμηλόμισθοι, οι σκληρά εργαζόμενοι για να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους απέναντι στο κράτος και την οικογένειά τους. Τα "έφαγαν" εκείνοι που φοροδιαφεύγουν και φοροαποφεύγουν, οι διαπλεκόμενοι με τους πολιτικούς, οι ευνοούμενοι από την πολιτική, αυτοί που πλούτισαν από τα δημόσια έργα, από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 και από την κατασκευή των -άχρηστων και εγκαταλελειμμένων στη φθορά σήμερα- ολυμπιακών ακινήτων και, τέλος, από το μεγάλο σκάνδαλο του Χρηματιστηρίου.
Τα "έφαγαν" οι στρατιές των αργόσχολων που διορίστηκαν στον ευρύτερο δημόσιο τομέα με καθαρώς κομματικά κριτήρια. Αυτά πληρώνουμε τώρα, τον αβδηριτισμό και τον συβαριτισμό που επέφεραν το εύκολο και άφθονο χρήμα».
- Στην ίδια διακήρυξη, εσείς και οι συνυπογράφοντες από την ακαδημαϊκή κοινότητα, απευθύνατε έκκληση στις πολιτικές δυνάμεις να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να προβούν σε συνεννόηση. Θεωρείτε την κυβέρνηση υπό τον Λουκά Παπαδήμο ως παράγωγο της συνεννόησης που ζητούσατε;
«Η σημερινή κυβέρνηση υπό τον κ. Λουκά Παπαδήμο ασφαλώς δεν είναι αυτό που ζητούσαμε τότε με τη διακήρυξή μας. Η άρνηση δεν αναφέρεται όμως στο πρόσωπο του κ. Παπαδήμου -του οποίου οι ικανότητες ως οικονομολόγου και το διεθνές κύρος αναγνωρίζονται γενικά-, αλλά στη συγκρότηση της κυβέρνησης.
Μια πεντηκονταμελής κυβέρνηση, αποτελούμενη από πολιτικούς που ως πρώτιστο μέλημα έχουν είτε την αναρρίχηση στην αρχηγία του κόμματος στο οποίο ανήκουν, είτε την επανεκλογή τους ή την πολιτική επιβίωσή τους, δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως "κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας". Ας αφήσουν οι αρχηγοί των κομμάτων τον κ. Παπαδήμο να συγκροτήσει -για όσο χρόνο χρειάζεται, μέχρι τη λήξη της τετραετίας- μια ολιγομελή κυβέρνηση από ικανούς τεχνοκράτες και πολιτικούς εγνωσμένου κύρους και ανεπίληπτου ήθους, και τότε θα μπορούμε να μιλάμε για κυβέρνηση που μοναδικό στόχο έχει την εξυπηρέτηση του δημόσιου συμφέροντος».
- Στις 28 Οκτωβρίου μιλήσατε για κλίμα διάλυσης και παρακμής στην Ελλάδα της κρίσης. Εκτιμάτε ότι η συγκυβέρνηση έχει αρχίσει να το αναστρέφει;
«Ασφαλώς όχι. Η σημερινή κυβέρνηση σημαίνει απλώς μια ανάσχεση της φοράς προς τον γκρεμό. Δεν είναι όμως -για τους λόγους που προανέφερα- εκείνη που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανάκαμψη από την κρίση. Ας διδαχθούμε κάτι από το παράδειγμα της γειτονικής μας Ιταλίας».
- Τον Απρίλη, σε εκδήλωση πανεπιστημιακών στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, διατυπώθηκαν -όπως διαβάσαμε- προτάσεις για καίριες συνταγματικές αλλαγές, μεταξύ των οποίων: άμεση εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας από το λαό, αναβάθμιση του θεσμού με αυξημένες αρμοδιότητες του Προέδρου, σταθερός χρόνος διεξαγωγής εκλογών, σταθερό εκλογικό σύστημα, ασυμβίβαστο ταυτόχρονης ιδιότητας βουλευτή και υπουργού, πλήρης διάκριση των εξουσιών. Είναι θέμα ωριμότητας του λαού μας ή του πολιτικού μας συστήματος η ενδεχόμενη υιοθέτησή τους;
«Πολλές από τις προτάσεις αυτές είναι σημαντικές και πρέπει να τύχουν σοβαρής μελέτης, προκειμένου να εξυγιανθεί ο πολιτικός βίος της χώρας και να σταματήσει η συνεχής απαξίωση του πολιτικού συστήματος και των πολιτικών. Το αίτημα για άνοιγμα όλων των επαγγελμάτων πρέπει να ισχύσει και για το "κλειστό επάγγελμα" του πολιτικού, το οποίο πρέπει να πάψει -πέραν από "κλειστό"- να είναι και "επάγγελμα". Η πολιτική πρέπει να ξαναγίνει προσφορά στα κοινά, και όχι πηγή πλουτισμού.
Εάν οι προτεινόμενες αλλαγές μελετηθούν σωστά και κριθούν αναγκαίες, ο ελληνικός λαός είναι ώριμος να τις υιοθετήσει. Το πόσον ώριμος είναι ο λαός το αποδεικνύει κάθε μέρα με τη μετριοπάθεια και τη στάση του σ’ αυτή τη λαίλαπα που ενέσκηψε στη χώρα μας».
- Η Ακαδημία Αθηνών, ο ανώτατος πνευματικός θεσμός της χώρας μας, διοργανώνει συχνά εκδηλώσεις εξαιρετικής επιστημονικής αλλά και εθνικής σπουδαιότητας, οι οποίες ωστόσο, από αρκετό κόσμο, θεωρείται ότι απευθύνονται σε μια στενή «ελίτ». Ισχύει όντως αυτό;
«Ο σκοπός της Ακαδημίας Αθηνών, σύμφωνα με τον ιδρυτικό νόμο της, είναι να παράσχει στο κράτος τη συνδρομή της για την προαγωγή των επιστημών, των γραμμάτων και των τεχνών. Το καθήκον αυτό το εκπληρώνει η Ακαδημία, στο πλαίσιο των δυνατοτήτων της, όσο μπορεί καλύτερα.
Το έργο που συντελείται από τα Κέντρα, τα Γραφεία και το Ιδρυμα Ερευνών (Ιδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών) είναι μεγάλο και πολύ σημαντικό. Επιτελεία ολόκληρα επιστημόνων και ερευνητών, υπό την εποπτεία και την καθοδήγηση των αρμόδιων ακαδημαϊκών, εργάζονται και συνεργάζονται αόκνως για τη συνεχή και αδιάκοπη επίτευξη των σκοπών που επιδιώκει το ανώτατο πνευματικό ίδρυμα της χώρας.
Οι επιστημονικές εκδηλώσεις που οργανώνονται στην Ακαδημία είναι δημόσιες, προαναγγέλλονται και συνεπώς είναι προσιτές σε όλους. Για ένα ίσως θα μπορούσε να κατηγορήσει κανείς την Ακαδημία: ότι δεν προβάλει και δεν διαφημίζει επαρκώς το έργο που επιτελεί. Αλλά το ίδιο συμβαίνει -ίσως και πρέπει να συμβαίνει- σε όλες τις Ακαδημίες του κόσμου».
- Διανύοντας πλέον τον 21ο αιώνα πώς βλέπετε να διαμορφώνεται το τοπίο στη νομική επιστήμη, τόσο στη χώρα μας όσο και στον κόσμο γενικότερα; Υφίστανται νέες προκλήσεις και σε ποια πεδία;
«Η νομική επιστήμη αντιμετωπίζει σήμερα, τόσο διεθνώς όσο και στη χώρα μας, νέες και σημαντικές προκλήσεις. Η παγκοσμιοποίηση και ο εξευρωπαϊσμός του δικαίου, η εναρμόνιση των νομοθετικών ρυθμίσεων (αφού τα προβλήματα των ανθρώπων είναι παντού τα ίδια, γιατί να διαφέρουν οι λύσεις που δίνουν οι εθνικοί νομοθέτες;), η προστασία του περιβάλλοντος, των ανθρώπινων δικαιωμάτων και ιδίως της αξίας του ανθρώπου: Αυτά είναι μερικά από τα προβλήματα που απασχολούν τους νομικούς στο λυκαυγές του 21ου αιώνα».
- Η προσφυγή στη Δικαιοσύνη φαίνεται να αποτελεί… αγαπημένη συνήθεια των Ελλήνων, ακόμα και για θέματα που -φαινομενικά τουλάχιστον- θα μπορούσαν να λυθούν και έξω από τις δικαστικές αίθουσες. Ισχύει αυτή η αντίληψη η οποία -όπως πολλοί υποστηρίζουν- ευθύνεται μέχρις ενός σημείου για την καθυστέρηση στην απονομή της δικαιοσύνης στη χώρα μας;
«Ο φιλόνικος και φιλόδικος χαρακτήρας του Ελληνα είναι ασφαλώς ένας -ίσως ο βασικότερος- παράγων του "εμφράγματος" που παρατηρείται σήμερα κατά την απονομή της δικαιοσύνης στη χώρα μας. Δεν είναι όμως ο μοναδικός. Ενας άλλος, πολύ σημαντικός, είναι ότι ως χώρα δεν κάναμε μέχρι τώρα τίποτα για τον εκσυγχρονισμό της.
Ο ειδικός εισηγητής του ΟΗΕ για τη δικαιοσύνη στην Ελλάδα επεσήμανε πρόσφατα τον ξεπερασμένο τρόπο λειτουργίας της ελληνικής δικαιοσύνης και ανέφερε, ως χαρακτηριστικό παράδειγμα, μια περίπτωση κατά την οποία, για να μεταφερθεί μια δικογραφία από την Εισαγγελία στο Πρωτοδικείο του ίδιου δικαστηρίου, χρειάστηκαν τρεις μήνες!
Και όμως θα έπρεπε οι υπηρεσίες των δικαστηρίων να επικοινωνούν με e-mail, τα έγγραφα και οι δικογραφίες να μεταφέρονται ηλεκτρονικά. Είναι καιρός η ελληνική δικαιοσύνη να εγκαταλείψει το χαρτί και το μολύβι και να ξανοιχτεί στις νέες τεχνολογίες.
Τέλος, ένα άλλο επιτακτικό αίτημα είναι η ελληνική δικαιοσύνη να υπερβεί τη γραφειοκρατία και την τυπολατρία, από τις οποίες μαστίζεται. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καταδίκασε κατά το τελευταίο εξάμηνο με 32 αποφάσεις του την Ελλάδα για ισάριθμες άδικες αποφάσεις των ελληνικών δικαστηρίων και κυρίως του Αρείου Πάγου. Οι συχνότερες κατηγορίες που προσάπτονται στην ελληνική δικαιοσύνη είναι η τυπολατρία και η γραφειοκρατία».
- «Παρά τα κονδύλια που κατά τις τελευταίες δεκαετίες εισέρευσαν πλουσιοπάροχα στη χώρα μας, χάσαμε τη μάχη της ανάπτυξης και προϋπόθεση για να μη χάσουμε τον πόλεμο είναι να ανακτήσουμε την εκτίμηση και την εμπιστοσύνη, πρώτα του εαυτού μας, στη συνέχεια δε και των ξένων, ως λαός που διδάσκεται από τα λάθη του και αγωνίζεται για την αναίρεση ή έστω τον περιορισμό των συνεπειών τους», αναφέρετε εσείς και οι συνυπογράφοντες πανεπιστημιακοί στην κοινή σας διακήρυξη. Η μέχρι τώρα ιστορία του Ελληνισμού σάς κάνει να αισθάνεστε αισιόδοξος;
«Μακροπρόθεσμα -όχι βραχυπρόθεσμα, ούτε μεσοπρόθεσμα- είμαι αισιόδοξος. Πιστεύω στον δυναμισμό και τις αντοχές του Ελληνισμού.
Από την κρίση του χρέους και την παρακμή θα ξεπηδήσουν οι γενιές των νέων παιδιών, που ήδη οραματίζονται μια καινούργια Ελλάδα».
Σε ένθετο:
"ΝΑ ΜΙΜΗΘΟΥΝ ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ ΤΟ
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΟΥ ΚΑΠΕΤΑΝ ΒΑΣΙΛΗ"
- Η Μεσσηνία και η Καλαμάτα ειδικότερα βρίσκονται σήμερα στο επίπεδο που εσείς θα επιθυμούσατε να τις δείτε - αφ’ ενός από πλευράς ανάπτυξης, όσο οξύμωρο κι αν ακούγεται υπό τις παρούσες συνθήκες, και αφ’ ετέρου από πλευράς ανθρώπινου πνευματικού δυναμικού;
«Η Καλαμάτα και γενικότερα η Μεσσηνία έχουν όλες τις προϋποθέσεις να γίνουν ένας από τους πιο ελκυστικούς τουριστικούς πρoορισμούς. Κι όμως βρισκόμαστε ακόμη τουριστικά στο περιθώριο. Μοναδική εξαίρεση αποτελεί το έξοχο δημιούργημα του αείμνηστου καπετάν Βασίλη Κωνσταντακόπουλου. Ας μιμηθούν και άλλοι το παράδειγμά του.
Οσον αφορά την πνευματική κίνηση στην Καλαμάτα, την οποία παρακολουθώ με μεγάλο ενδιαφέρον έστω και εκ του μακρόθεν, βλέπω ότι γίνονται πολλά, αλλά θα μπορούσαν να γίνουν και περισσότερα. Η Μεσσηνία διαθέτει πνευματικούς δημιουργούς πολύ αξιόλογους».
