Ανήκει στις θεραπείες μέσω της τέχνης, οπότε και στα μέσα που χρησιμοποιεί συμπεριλαμβάνονται η ζωγραφική, ο πηλός, η άμμος, η ποίηση, το παραμύθι και οτιδήποτε αποτελεί καλλιτεχνική έκφραση.
Καθώς, λοιπόν, η παιγνιοθεραπεία διαθέτει ποικίλα μέσα έκφρασης για την έκφραση των σκέψεων και των συναισθημάτων, αποτελεί μία από τις καταλληλότερες προσεγγίσεις για τον αυτισμό. Τα άτομα με αυτισμό πολλές φορές δυσκολεύονται να επικοινωνήσουν λεκτικά ή δεν επικοινωνούν καθόλου με λέξεις. Η παιγνιοθεραπεία τούς δίνει την ευκαιρία να παίξουν αυτό που θέλουν να πουν, αυτό που νιώθουν και αυτό που σκέφτονται.
Πώς μπορεί, λοιπόν, η παιγνιοθεραπεία να βοηθήσει πρακτικά;
1. Το παιχνίδι συνοδεύεται από θετικά συναισθήματα: χαρά, ενθουσιασμό, εκπλήξεις. Οταν ένα παιδί νιώθει ευχάριστα, τότε έχει και την ανάλογη συμπεριφορά. Στην παιγνιοθεραπεία η συνεργασία με παιδιά με αυτισμό επιτυγχάνεται πιο γρήγορα και εύκολα, καθώς τα παιδιά χαίρονται τη διαδικασία και είναι ελεύθερα να παίξουν ό,τι επιθυμούν.
2. Στο παιχνίδι υπάρχουν πάντα μεταφορές και όλα είναι συμβολικά. Αυτή είναι μια δυσκολία που έχουν τα παιδιά με αυτισμό, καθώς συνήθως εμμένουν περισσότερο στην κυριολεξία. Οσο παίζουν, όμως, και με την καθοδήγηση του παιγνιοθεραπευτή, τα παιδιά εξασκούνται στην επεξεργασία των μεταφορικών νοημάτων και η φαντασία τους ξεδιπλώνεται.
3. Το παιχνίδι έχει τόσες πιθανές εναλλακτικές πορείες που μπορεί να πάρει, που σπάνια παίζεται το ίδιο ξανά και ξανά. Εκεί που ένα παιδί μπορεί να θέλει να παίζει με το ίδιο παιχνίδι και με τον ίδιο τρόπο σε επανάληψη, ο παιγνιοθεραπευτής σεβόμενος αυτή την ανάγκη του παιδιού, δεν τερματίζει την επανάληψη του παιχνιδιού, όμως την εμπλουτίζει. Το παιδί σταδιακά αρχίζει και “σπάει” τις στερεοτυπίες του.
4. Το ότι τα παιδιά με αυτισμό δεν εκφράζονται τόσο λεκτικά ή προτιμούν να παίζουν μόνα τους, δεν σημαίνει πως δεν θέλουν να συνδεθούν με τον άλλον. Στην παιγνιοθεραπεία το πιο βασικό είναι η θεραπευτική σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ του παιδιού και του παιγνιοθεραπευτή. Επιτυγχάνεται βλεμματική επαφή και ανταλλαγή συναισθημάτων. Το παιχνίδι είναι το μέσο που βοηθά αυτή τη σχέση.
Τα παιδιά με αυτισμό, όπως και όλα τα παιδιά, αξίζουν πολύ περισσότερα από το να κάθονται σε ένα τραπεζάκι και να μιλάνε για αυτά που νιώθουν ή να εκτελούν οδηγίες. Αξίζουν πολύ παιχνίδι και μια καλή θεραπευτική σχέση, για να ξεδιπλώσουν το δυναμικό που σίγουρα έχουν μέσα τους!
Μαριάνα Σουλίου
Ψυχολόγος - Ειδ. Παιγνιοθεραπεύτρια
ΜΑ Ειδική Αγωγή
