Ο υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας Στ. Στεφανόπουλος με τηλεγράφημα ζητεί την εκτίμηση ζημιών μόνον για τον περονόσπορο και όχι από τις βροχές:
«Εις την Νομαρχίαν Μεσσηνίας ελήφθη το κάτωθι τηλεγράφημα του υφυπουργού κ. Στεφανοπούλου: Υπενθυμίζοντες την διαταγήν μας περί συστάσεως επιτροπών προς εκτίμησιν των εκ του περονοσπόρου ζημιών, παρακαλούμεν όπως επισπευσθή η εκτίμησις των εν λόγω ζημιών και ο καταρτισμός των πινάκων ως διαλαμβάνει το προμνησθέν έγγραφόν μας.
Συνιστώμεν υμίν όπως καταβάλητε πάσαν προσπάθειαν διά την ακριβή εκτίμησιν των ζημιών των επελθουσών μόνον εκ του περονοσπόρου και αποφυγήν αναγραφής μη ζημιωθέντων ή υπερβολικών ζημιών επελθουσών εξ άλλης αιτίας.
Το διατεθησόμενον ποσόν διά βοήθημα περονοσποροπλήκτων ωρίσθη εις 45 εκατομμύρια δραχμών, αποκλείεται δε τελείως αύξησις αυτού. Συνεπώς αν αναγραφούν εις τους πίνακας ανακριβείς και υπερβολικαί εκτιμήσεις, το εις έκαστον παθόντα καταβλητέον βοήθημα κατ’ ανάγκην θα μειωθή και θ’ αδικηθούν οι πραγματικώς ζημιωθέντες. Είναι ανάγκη λοιπόν να τονισθή τούτο εις τας επιτροπάς και εις τους παθόντας.
Πρέπει προς τούτοις να έχετε υπ’ όψιν υμών και να επιστήσετε επ’ αυτού την προσοχήν των επιτροπών ότι δεν πρέπει να γίνει σύγχυσις των ζημιών του περονοσπόρου με τας εσχάτως εκ των βροχών επελθούσας, αλλά να ληφθή υπ’ όψιν η προ των βροχών κατάστασις των σταφιδαμπέλων ως είχε διαμορφωθή μετά την τυχόν εκ περονοσπόρου προσβολήν.
Είναι γνωσταί υμίν αι περιφέρειαι αι οποία υπέστησαν ζημίας εκ περονοσπόρου, εις τας οποίας και μόνον δέον να συσταθούν επιτροπαί και το ποσοστόν περίπου αυτών ώστε να μην επιτρέπηται η ως άνω σύγχυσις.
Προς μείζονα εξασφάλισιν πρέπει αι εκτιμήσεις να περιορισθούν μόνον εις τους εγκαίρως υποβαλλόντας αιτήσεις ή δηλωσάντας ζημίας εκ περονοσπόρου ώστε ν’ αποκλεισθούν οι τυχόν μετά τας βροχάς υποβαλλόντες αιτήσεις οι οποίοι πιθανόν να μην υπέστησαν ζημίας εκ περονοσπόρου» (878).
Και ενώ ο σταφιδοπαραγωγικός κόσμος είναι σε αναβρασμό και απελπισία, η Αγροτική Τράπεζα προχωρεί μαζικά στην έκδοση ενταλμάτων προσωποκράτησης για τους οφειλέτες:
«Η είδησις της “Σημαίας” καθ’ ην υπό της Αγροτικής Τραπέζης εξεδόθησαν εντάλματα προσωποκρατήσεως κατά αγροτών οφειλετών χωρίς να προβή πρώτον εις εξακρίβωσιν της δυναμικότητος εκάστου αγρότου είτε μέσω των προέδρων των Κοινοτήτων είτε μέσω των γεωργικών συνεταιρισμών, επροξένησε κατάπληξιν μεταξύ του γεωργικού πληθυσμού τοσούτον μάλλον καθ’ όσον υπό της κυβερνήσεως ευθύς μετά τας βροχάς εδόθη ρητή διαβεβαίωσις ότι θα ανασταλή η πληρωμή των αγροτικών χρεών.
Κατά τας πληροφορίας μας, εάν η Αγροτική Τράπεζα δεν σπεύση δι’ ανακοινωθέντος να τακτοποιήση τα πράγματα, οι σταφιδοπαραγωγοί και γενικώς οι οφειλέται της ΑΤΕ είναι διατεθειμένοι να προβούν εις εντόνους παραστάσεις παρά τοις βουλευταίς και γερουσιασταίς του Νομού μας υπενθυμίζοντας εις αυτούς τας υποσχέσεις των ότι η Αγροτική δεν θα εισπράξη τα χρέη των αγροτών εκείνων οι οποίοι κατεστράφησαν υπό των θεομηνιών» (879).
Οι τελευταίες βροχές, παρά τις αρχικές εκτιμήσεις, πλήττουν και τους σταφιδοπαραγωγούς:
«Πληροφορούμεθα ότι ο σταφιδοπαραγωγικός κόσμος της περιφερείας Ζευγολατιού διατελεί εν απογνώσει κατόπιν των τελευταίων βροχών αι οποία επροξένησαν μεγάλας ζημίας εις αυτούς, ασυγκρίτως μεγαλυτέρας άλλων περιφερειών. Κατόπιν τούτου συνήλθον εκεί εν συγκεντρώσει και συνέταξαν το ακόλουθο ψήφισμα, το οποίον υπογράφεται υπό του προέδρου της Κοινότητος και το οποίον απεστάλη αρμοδίως:
Σύμπας σταφιδικός κόσμος της περιφερείας μας πάσχων κατόπιν της μεγάλης καταστροφής την οποίαν υπέστη η παραγωγή της εσοδείας μειωθείσης κατά 40% λόγω των συνεχών βροχών και της ποιότητος ούσης πολύ κακής και ακαταλλήλου προς εξαγωγήν.
Ζητεί την άμεσον εξαγοράν των βεβρεγμένων σταφίδων προς δραχμάς 4.400 κατά χιλιόλιτρον ίνα υποστηριχθούν και οι παραδώσαντες χλωράν προς δελτιοποίησιν και απολαύσουν και αυτοί μέρος της διαφοράς της τιμής των αβρόχων ποιοτήτων αφ’ ενός και αφ’ ετέρου προληφθή η ανάμειξις και η δυσφήμησις εν τω εξωτερικώ και αποφύγη ο σταφιδικός κόσμος την σφαγίασιν των συμφερόντων του εκ μέρους των εμπόρων» (880).
Το διοικητικό συμβούλιο του ΑΣΟ με την παρουσία αρκετών Μεσσήνιων παραγόντων αρχίζει πολυήμερη συνεδρίαση για την εξέταση πολλών ζητημάτων που αφορούν στη σταφίδα:
«Από σήμερον ήρξατο των συνεδριάσεων το διοικητικόν συμβούλιον του ΑΣΟ όπως συζητήση και λάβει απόφασιν επί διαφόρων σταφιδικών ζητημάτων και κυρίως επί του ζητήματος της παραλαβής των βεβρεγμένων σταφίδων.
Του συμβουλίου μετέσχον οι κ. κ. Αντωνόπουλος πρόεδρος, Κουτσομητόπουλος διευθύνων σύμβουλος, Δροσόπουλος υπάλληλος Οικονομικών, Φιλοσοφόπουλος, Αποστολάκος, Βενιζέλος, Γκολφινόπουλος, Μαράκας. Αργυρόπουλος, Δεούσης, Παπαδημητρίου, Τερζάκης, Πρεδάρης και Θεοδωρόπουλος.
Ως ηδυνήθημεν να πληροφορηθώμεν το συμβούλιο σχετικώς προς την βεβρεγμένην σταφίδα θ’ αποφασίση όπως παραληφθή αύτη υπό του ΑΣΟ με την τιμήν της εξαγοράς των πλεονασμάτων και άνευ φύρας.
Διά το ζήτημα της καταβολής υπό του ΑΣΟ των μεταφορικών της χλωράς σταφίδος μας εδόθησαν κατηγορηματικαί επίσημοι διαβεβαιώσεις ότι δεν έχει ληφθή ουδεμία σχετική απόφασις. Ως εκ τούτου ο αφιχθείς ενταύθα κ. Λεωνίδας Βαρουξής διεμαρτυρήθη προς το συμβούλιον παρατηρήσας ότι εφ’ όσον εδόθη προς τούτο επίσημος υπόσχεσις προς τους σταφιδοπαραγωγούς έπρεπε να κυρωθή αύτη.
Μετά του κ. Βαρουξή συνεφώνησαν και οι σύμβουλοι κ. κ. Βενιζέλος, Αποστολάκος και Μαράκας βεβαιώσαντες ότι είχε δοθεί τοιαύτη υπόσχεσις. Ο διευθύνων σύμβουλος κ. Κουτσομητόπουλος λαβών κε των παρατηρήσεων τούτων αφορμήν, ηρώτησε εις πόσον ανέρχονται τα μεταφορικά εφ’ εκάστου χιλιολίτρου σταφίδος, εδόθησαν δε σχετικαί πληροφορίαι εκ μέρους των κ. κ. Βαρουξή και Αποστολάκου.
Το συμβούλιον θ’ απασχοληθή πιθανώς και επί του αντικειμένου τούτου. Το συμβούλιον ανέβαλε την συζήτησιν δι’ αύριον, θα εξακολουθήση δε συνεδριάζον επί 5ήμερον περίπου ίνα συζητήση εφ’ όλων των σταφιδικών ζητημάτων» (881).
Και τις επόμενες ημέρες ανακοινώνει τα πρώτα μέτρα που αφορούν στην παραλαβή των βρεγμένων σταφίδων:
«Διοικητικόν συμβούλιον ΑΣΟ συνελθόν προς εξέτασιν των αθρόων προτάσεων των υποβληθεισών παρά των συνεταιρισμών και οργανώσεων προτεινουσών διαφόρους λύσεις προς αντιμετώπισιν της καταστάσεως της δημιουργηθείσης μετά τας εκ βροχών ανωμαλίας, αποφασίζει όπως βεβρεγμέναι σταφίδες γίνονται δεκτές μακιναρισμέναι εις τας αποθήκας αποταμιεύσεως προς αγοράν ως πλεονάσματα χωρίς να υπολογίζωνται εις βάρος των παραδιδόντων η φύρα λόγω μειώσεως βαθμών σακχάρου. Αι τιμαί αγοράς πλεονασμάτων εννοούνται κατά περιφερείας ως ωρίσθησαν κατά την λήψιν των γνωστών μέτρων. Το συμβούλιον θεωρεί αναγκαίον να τονίσει ότι τοιαύτη αναγνώρισις φύρας εις βάρος του ΑΣΟ αποτελεί σημαντικήν ενίσχυσιν των παραγωγών και δικαίων αντιμετώπισιν της καταστάσεως βάσει των οικονομικών μέσων του ΑΣΟ. Εάν οι κάτοχοι τοιούτων βεβρεγμένων σταφίδων θέλουν να παραδίδουν ταύτας εις τας αποθήκας του ΑΣΟ ως παρακράτημα έναντι δελτίων ανωτέρα διαφορά βάρους λόγω ηλαττωμένου σακχάρου θα υπολογίζηται εις βάρος των βάσει των οικείων διατάξεων του διατάγματος του 1926. Επίσης ο ΑΣΟ αποοφασίζει κατ’ αρχήν την πώλησιν σταφίδος αποθηκών του εξ αγοράς πλεονασμάτων εκ δώδεκα περίπου εκατομμυρίων ενετικών λιτρών, βάσει δημοπρασιών κατά τμήματα ως εξής: Πέντε εκατομμύρια Νοέμβριον, τρία εκατομμύρια Δεκέμβριον, δύο εκατομμύρια Ιανουάριον και δύο Φεβρουάριον 1934. Κατώτατον όριον τιμής προσφορών ορίζεται δραχμαί πέντε χιλιάδες εκατόν κατά χιλιάδα εις τας κατά τόπους αποθήκας ΑΣΟ, τούτου επιφυλασσομένου εγκρίνη ή μη πλειοδοσίαν αναλόγως προσφερθησομένων τιμών εντός τεσσαράκοντα οκτώ ωρών από της ενέργειάς των» (882).
Ο υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας Στ. Στεφανόπουλος με δηλώσεις του εκφράζει ικανοποίηση για τις αποφάσεις του ΑΣΟ:
«Ο υφυπουργός της Εθνικής Οικονομίας κ. Στεφανόπουλος ερωτηθείς επί της χθεσινής αποφάσεως του ΑΣΟ εδήλωσε τα εξής: Τα παρά του ΑΣΟ ληφθέντα μέτρα ικανοποιούν τους εκ των βροχών ζημιωθέντας σταφιδοπαραγωγούς, διότι θ’ αγορασθή άπας ο καρπός αυτών άνευ εκπτώσεως της φύρας, η φύρα δε αύτη συμφώνως προς τας γενομένας αναλύσεις ανέρχεται εις το 15% του σακχάρου. Εάν λοιπόν ο ΑΣΟ ηγόραζε την σταφίδα επί τη βάσει της περιεκτικότητος σακχάρου συμφώνως προς τα κρατούντα, θα έπρεπε να πληρώνη την σταφίδα εφθηνότερον κατά 550 δραχμάς το χιλιόλιτρον, συνεπώς δια του υπολογισμού της φύρας ο ΑΣΟ παρέχει δώρων εις τους κατόχους βεβρεγμένων σταφίδων 550 δραχμάς κατά χιλιόλιτρον.
Βεβαίως το ποσόν δεν είνε σημαντικόν, είνε όμως επαρκές εάν ληφθή υπ’ όψιν όιτ οι εκ του περονοσπόρου πληγέντες παραγωγοί έχασαν τον καρπόν αυτών και δεν θα τύχουν ειμή αποζημιώσεως η οποία βεβαίως δεν δύναται να πλησιάση το ως άνω όριον. Εάν ακόμη ληφθή υπ’ όψιν ότι ο ΑΣΟ θα μεριμνήση δια τον εφοδιασμόν αυτών δια σταφιδοπάνων, τότε βεβαίως ουδείς παραγωγούς θα ευρεθή ν’ αρνηθή το αληθές πατρικόν ενδιαφέρον, όπερ επέδειξεν υπέρ της τάξεων αυτών η Λαϊκή κυβέρνησις» (883).
(878) “Σημαία” 26/9/1933
(879) “Σημαία” 27/9/1933
(880) “Σημαία” 28/9/1933
(881) “Πατρίς” (Πύργου) 29/9/1933
(882) “Πατρίς” (Πύργου) 1/10/1933
(883) “Πατρίς” (Πύργου) 1/10/1933
