Στο πλαίσιο του δικομματικού συστήματος, τα δυο αντίπαλα κόμματα προσπαθούν να βρουν τόπους συνεργασίας μέσω του συμβιβασμού τους. Ο δικομματισμός «ανέβηκε» στην ελληνική πολιτική σκηνή το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα, κυρίως από το δίδυμο Χαρίλαος Τρικούπης – Θεόδωρος Δηλιγιάννης. Εκσυγχρονιστής με μεγάλα οράματα ο πρώτος, εκπρόσωπος των συντηρητικών και δημαγωγός ο δεύτερος. Το δίπολο είχε στηθεί. Κι ενώ ο συμβιβασμός θα ήταν ο κοινός σκοπός, ο φανατισμός βρήκε γόνιμο έδαφος σε αυτό το περιβάλλον και πολλές φορές η αντιπαράθεσή τους έφτανε στα άκρα. Αυτό οδήγησε τελικά στη δεύτερη πολιτική δολοφονία μετά από αυτή του πρώτου κυβερνήτη, Ιωάννη Καποδίστρια.
Ο Θεόδωρος Δηλιγιάννης καταγόταν από τα Λαγκάδια της Γορτυνίας της Αρκαδίας και ήταν γόνος της γνωστής οικογένειας των προκρίτων Δεληγιανναίων που πρωτοστάτησαν στον ξεσηκωμό του 1821. Γεννήθηκε το 1824 και ορφάνεψε σε ηλικία δέκα τριών ετών. Αποφοίτησε αριστούχος από τη Νομική Σχολή του πανεπιστημίου της Αθήνας και η καταγωγή του του άνοιξε τις πόρτες στο υπουργείο των εσωτερικών. Εκεί κατάφερε να φτάσει γρήγορα, το 1859, στη θέση του γενικού Γραμματέα του υπουργείου.
Όμως δεν του έφτανε αυτό. Η πολιτική τον είχε κερδίσει και έτσι το 1862 εκλέχτηκε πληρεξούσιος στη δεύτερη Εθνοσυνέλευση και στη συνέχεια βουλευτής. Η επόμενη χρονιά τον βρήκε υπουργό Εξωτερικών. Στα επόμενα χρόνια, στην εναλλαγή των κυβερνήσεων, ανέλαβε υπουργός οικονομικών, εσωτερικών και θρησκευμάτων. Το 1883 αναδείχθηκε αρχηγός του Εθνικού κόμματος και το 1885 εκλέχτηκε πρωθυπουργός. Διετέλεσε συνολικά πέντε φορές πρωθυπουργός.
Λαϊκός και προσηνής προς τους πολίτες δεν δίστασε να καλλιεργεί αντιτουρκικό κλίμα καλλιεργώντας προσδοκίες για εισβολή και απελευθέρωση της υπόδουλης Μακεδονίας που ανήκε στην παραπαίουσα οθωμανική αυτοκρατορία. Κάτι τέτοιο βέβαια ήταν αντίθετο στη θέληση των Μεγάλων Δυνάμεων που προχώρησαν σε ναυτικό αποκλεισμό της Χώρας. Έτσι η ανάγκη δανεισμού οξύνθηκε και ο Δηλιγιάννης παύτηκε από τον βασιλιά Γεώργιο και στη θέση του μπήκε ο αντίπαλός του Χαρίλαος Τρικούπης.
Αυτή είναι ακόμα μια στιγμή της ιστορίας που καταδεικνύει την ουσιαστική υποτέλεια της χώρας στις Μεγάλες Δυνάμεις. Ο δανεισμός και τα κερδοσκοπικά παιχνίδια του ελληνικού θρόνου στο χρηματιστήριο του Λονδίνου έφεραν την πτώχευση του 1893. Ο δικομματισμός όξυνε τα πολιτικά πάθη και οι δυο πολιτικοί αντίπαλοι, ο Τρικούπης και ο Δηλιγιάννης αλληλοκατηγορούνταν. Και δεν ΄έφταναν αυτά. Τον Απρίλιο του 1897 η Ελλάδα ενεπλάκη σε έναν «στημένο», προκατασκευασμένο από τις Μεγάλες Δυνάμεις, πόλεμο με την Τουρκία. Το αποτέλεσμα της σύντομης ήττας βύθισε ακόμα περισσότερο τη χώρα στη χρεωκοπία. Τέσσερα εκατομμύρια χρυσές λίρες ήταν η αποζημίωση της Τουρκίας από αυτό το παιχνίδι των Μεγάλων. Ο δανεισμός ήταν μονόδρομος.
Ο κύριος πολιτικός αντίπαλος του Δηλιγιάννη, ο Χαρίλαος Τρικούπης είχε πεθάνει. Τον Τρικούπη διαδέχθηκε ο Γεώργιος Θεοτόκης που συνέχισε την πολιτική κόντρα του δικομματισμού με τον Δηλιγιάννη. Τον Φεβρουάριο του 1905 το Εθνικό κόμμα κέρδισε τις εκλογές και ο Δηλιγιάννης έγινε για πέμπτη φορά πρωθυπουργός.
Περίπου τρεις μήνες αργότερα, στις 31 Μαΐου 1905 κι ενώ ο Δηλιγιάννης κατέβαινε από την άμαξά του στην είσοδο της Βουλής, κάποιος που προθυμοποιήθηκε να του ανοίξει την πόρτα της άμαξας τον κάρφωσε με το μαχαίρι του ενώ ο ανύποπτος Δηλιγιάννης τον ευχαριστούσε! Ο θάνατος του ήταν ακαριαίος.
