Με σύγχρονο σχεδιασμό και βελτιωμένες λειτουργίες, φιλοδοξεί να αποτελέσει το απόλυτο σημείο αναφοράς για την ελληνική βιβλιοπαραγωγή, εξυπηρετώντας εκδότες, βιβλιοπώλες, δημιουργούς και αναγνώστες. Η πλατφόρμα ενημερώνεται σε πραγματικό χρόνο, παρέχει αναλυτικά δεδομένα για την αγορά και υποστηρίζει την ενιαία τιμή βιβλίου, ενισχύοντας τη στρατηγική των επαγγελματιών του κλάδου και διευκολύνοντας την πρόσβαση στη γνώση και την πληροφορία.
«Προσωπικός μου στόχος είναι ο ΟΣΔΕΛ να διαχειρίζεται αποτελεσματικά και με χαμηλό κόστος τα πνευματικά δικαιώματα που οι δικαιούχοι εμπιστεύονται στον Οργανισμό, επιδιώκοντας πάντα τη μέγιστη δικαιοσύνη, διαφάνεια και την καλύτερη εξυπηρέτηση των δικαιούχων», δηλώνει στην “Ε” και στο Diastixo.gr, ο Γιωργανδρέας Ζάννος, νομικός σύμβουλος του Οργανισμού από το 1996 και Διευθυντής του ΟΣΔΕΛ από το 2016.
Με εκτενή εμπειρία στον τομέα της πνευματικής ιδιοκτησίας, ιδίως στον χώρο των τεχνών και της τεχνολογίας, ο Γιωργανδρέας Ζάννος σπούδασε νομικά στη Γερμανία (Πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ, προδίπλωμα) και την Ελλάδα (Πανεπιστήμιο Αθηνών, πτυχίο), ενώ πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στο Λονδίνο, αποκτώντας δίπλωμα LL.M στη Διανοητική Ιδιοκτησία (UCL). Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω και μέλος του ΔΣΑ από το 1998, έχει εκπροσωπήσει πολλούς σημαντικούς δημιουργούς, καλλιτέχνες, δισκογραφικές εταιρείες, παραγωγούς οπτικοακουστικών έργων, εκδοτικούς οίκους και πολιτιστικούς οργανισμούς.
Την περίοδο 2009-2012 διετέλεσε νομικός σύμβουλος στο Γραφείο του Υπουργού Πολιτισμού και Τουρισμού, με αρμοδιότητα, μεταξύ άλλων, τα θέματα πνευματικής ιδιοκτησίας και σύγχρονου πολιτισμού. Έχει επίσης θητεύσει στο Διοικητικό Συμβούλιο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής (ΕΛΣ), της ΕΡΤ και του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.
Συνέντευξη στην Κωνσταντίνα Δρακουλάκου
Ποιος είναι ο ρόλος του ΟΣΔΕΛ στην προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων των δημιουργών στην Ελλάδα;
O ΟΣΔΕΛ είναι οργανισμός συλλογικής διαχείρισης και προστασίας των δικαιωμάτων των συγγραφέων, μεταφραστών, δημοσιογράφων, εικονογράφων και εκδοτών βιβλίων, εφημερίδων και περιοδικών. Αποστολή του είναι να διαχειρίζεται αποτελεσματικά τα πνευματικά δικαιώματα συλλογικά, για λογαριασμό του συνόλου των δικαιούχων, στις περιπτώσεις που η ατομική διαχείριση είναι αδύνατη ή ασύμφορη – όπως είναι η είσπραξη της εύλογης αμοιβής για ιδιωτική χρήση και για τον δημόσιο δανεισμό, η αδειοδότηση της χρήσης συμπληρωματικού υλικού στον χώρο της εκπαίδευσης ή η αδειοδότηση δημοσιογραφικού περιεχομένου στις εταιρείες αποδελτίωσης και τους πελάτες τους.
Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα ο ΟΣΔΕΛ λόγω της ψηφιακής εποχής και της τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ);
Η τεχνητή νοημοσύνη είναι μια τεχνολογική επανάσταση που θα επηρεάσει τις ζωές όλων μας. Οι επιπτώσεις που θα επιφέρει στον κλάδο του βιβλίου και του Τύπου είναι ακόμα άγνωστες. Μια από τις προκλήσεις που ο ΟΣΔΕΛ αντιμετωπίζει και επιδιώκει να διασφαλίζει διαρκώς είναι οι δικαιούχοι δημιουργοί και εκδότες να μπορούν να ελέγχουν τη χρήση των έργων τους, στο πλαίσιο των εφαρμογών ΤΝ, και να αμείβονται εύλογα για κάθε αδειοδοτημένη χρήση. Σημαντικό να αναφερθεί πως η ΤΝ αποτελεί παράλληλα και ένα σημαντικό εργαλείο, που μπορεί με σωστή χρήση να υποστηρίξει θεαματικά την οργάνωση και την παροχή των υπηρεσιών που προσφέρει ο ΟΣΔΕΛ στα μέλη του.
Ποιες δράσεις έχει αναλάβει ο ΟΣΔΕΛ για την καταπολέμηση της πειρατείας;
Ο ΟΣΔΕΛ έχει αναπτύξει ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα καταπολέμησης της διαδικτυακής πειρατείας, μέσω εφαρμογής που εντοπίζει πειρατικά αντίγραφα, τα οποία κυκλοφορούν παράνομα στο διαδίκτυο, και στη συνέχεια αποστέλλει, με αυτοματοποιημένες διαδικασίες, ειδοποίηση για απόσυρση του παράνομου περιεχομένου. Σε περιπτώσεις πειρατικών ιστοσελίδων που εδρεύουν στο εξωτερικό, υποβάλλει αιτήματα διακοπής πρόσβασης στην αρμόδια επιτροπή που λειτουργεί ο Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας (ΟΠΙ).
Προσωπικός μου στόχος είναι ο ΟΣΔΕΛ να διαχειρίζεται αποτελεσματικά και με χαμηλό κόστος τα πνευματικά δικαιώματα που οι δικαιούχοι εμπιστεύονται στον Οργανισμό, επιδιώκοντας πάντα τη μέγιστη δικαιοσύνη, διαφάνεια και την καλύτερη εξυπηρέτηση των δικαιούχων.
Γιατί κρίθηκε απαραίτητη η μετονομασία της ΟΣΔΕΛnet σε BookPoint και ποιες είναι οι διαφορές σε σχέση με την προηγούμενη πλατφόρμα;
Στρατηγική του Οργανισμού είναι η ανάπτυξη μιας σύγχρονης βάσης βιβλιογραφικών δεδομένων για την κάλυψη, πρωτίστως, των αναγκών εκδοτών και βιβλιοπωλών, και δευτερευόντως των αναγκών του ΟΣΔΕΛ. Το BookPoint, στο πλαίσιο της εξελικτικής του πορείας, συνδύασε την τεχνολογική καινοτομία με την ευχρηστία και ολοκλήρωσε τις πολυάριθμες και νέες λειτουργίες του. Μεταξύ αυτών των λειτουργιών συγκαταλέγεται και η ενημέρωση για διαθεσιμότητα και τιμές βιβλίων –δεδομένα απαραίτητα για τη λειτουργία κάθε e-shop– εξοικονομώντας με αυτόν τον τρόπο σημαντικούς πόρους στα φυσικά βιβλιοπωλεία και στους εκδότες. Ακριβώς για να σηματοδοτήσουμε τη βιβλιογραφική μας βάση ως μια λύση για τις ανάγκες της αγοράς αποφασίσαμε τη μετονομασία σε BookPoint: ένα σημείο δηλαδή για όλα τα βιβλία.
Ποιο ήταν το προσωπικό σας κίνητρο να ασχοληθείτε με τον χώρο της πνευματικής ιδιοκτησίας και τον ΟΣΔΕΛ;
Ήδη την περίοδο που ήμουν φοιτητής είχα μεγάλη αγάπη για τις τέχνες και τους δημιουργούς/καλλιτέχνες. Η γνωριμία μου με τον Μάνο Χατζιδάκι, τον Νίκο Γκάτσο, τον Νίκο Μαμαγκάκη και άλλους σπουδαίους δημιουργούς αποτέλεσε ένα επιπλέον κίνητρο για να ασχοληθώ με τα πνευματικά δικαιώματα, τα οποία αποτελούν έναν ξεχωριστό κλάδο της νομικής επιστήμης που έχει ιδιαίτερο επιστημονικό ενδιαφέρον, μιας και συνεχώς εξελίσσεται αντίστοιχα και με τις τεχνολογικές εξελίξεις. Η εξοικείωσή μου από νωρίς με τον θεσμό της συλλογικής διαχείρισης με έφερε στον ΟΣΔΕΛ. Προσωπικός μου στόχος είναι ο ΟΣΔΕΛ να διαχειρίζεται αποτελεσματικά και με χαμηλό κόστος τα πνευματικά δικαιώματα που οι δικαιούχοι εμπιστεύονται στον Οργανισμό, επιδιώκοντας πάντα τη μέγιστη δικαιοσύνη, διαφάνεια και την καλύτερη εξυπηρέτηση των δικαιούχων.
Πώς βλέπετε το μέλλον της πνευματικής ιδιοκτησίας στην Ελλάδα και την Ευρώπη τα επόμενα χρόνια;
Η πνευματική ιδιοκτησία αποτελεί τον θεσμό που εξασφαλίζει τη χρηματοδότηση των δημιουργών και εκδοτών. Οι τεχνολογικές εξελίξεις και ιδίως η ανάπτυξη των μεγάλων πλατφορμών – παρόχων επιγραμμικών υπηρεσιών, όπως είναι οι υπηρεσίες αναζήτησης (search engines), συλλογής ειδήσεων (news aggregators) και πρόσφατα οι υπηρεσίες τεχνητής νοημοσύνης, απειλούν την προστασία των έργων πνευματικής ιδιοκτησίας και κατά συνέπεια τη χρηματοδότηση των δημιουργών. Η νομοθεσία θα πρέπει να προσαρμοστεί πολύ σύντομα, ώστε να διασφαλίσει την προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων στο νέο τεχνολογικό περιβάλλον. Ειδικά στα ζητήματα ΤΝ, όπου γίνεται η χρήση εκατομμυρίων έργων, και ιδίως για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις θα είναι αδύνατο να ασκήσουν τα δικαιώματά τους οι δικαιούχοι και θεωρώ ως πιθανή λύση τη συλλογική διαχείριση των δικαιωμάτων, ώστε να διασφαλισθεί η είσπραξη εύλογης και ικανοποιητικής αμοιβής. Ο ΟΣΔΕΛ με τη συμμετοχή του στη Διεθνή Ομοσπονδία Οργανισμών Δικαιωμάτων Αναπαραγωγής (IFRRO) επιδιώκει την υιοθέτηση βέλτιστων νομοθετικών και άλλων λύσεων. Παράλληλα, έχει προγραμματίσει μια ευρεία επικοινωνιακή καμπάνια για να ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώμη και να ενημερώσει τους θεσμικούς παράγοντες για τις απειλές που θέτει η ΤΝ στα πνευματικά δικαιώματα και εντέλει στην παραγωγή σύγχρονου πολιτισμού και την ανάγκη μέριμνας για την προστασία τους.
Πώς χρηματοδοτούνται οι δράσεις του ΟΣΔΕΛ και τι ποσοστό των εσόδων επιστρέφεται στους δημιουργούς;
Κύριος σκοπός του Οργανισμού είναι η διαχείριση των δικαιωμάτων των δικαιούχων και η απόδοση ικανοποιητικών εσόδων με το χαμηλότερο κόστος. Παράλληλα, αποστολή του ΟΣΔΕΛ είναι η ανάληψη δράσεων για την επίτευξη πολιτιστικών και κοινωνικών σκοπών προς όφελος των δικαιούχων που εκπροσωπεί. Οι δράσεις αυτές χρηματοδοτούνται με ένα μικρό μέρος των εσόδων του Οργανισμού που παρακρατείται από την εκάστοτε διανομή προς τους δικαιούχους και ιδιαίτερα από τη διανομή της εύλογης αμοιβής. Τα τελευταία χρόνια, ύστερα από καταγγελία δύο δικαιούχων, αμφισβητήθηκε από τον ΟΠΙ ο παραπάνω τρόπος χρηματοδότησης. Οι δράσεις του ΟΣΔΕΛ δεν ανακόπηκαν, με τη χρήση αποθεματικών που υπήρχαν από παραγραφέντα ποσά. Σύμφωνα με διαβεβαιώσεις της Υπουργού το θέμα θα επιλυθεί οριστικά και ελπίζουμε ότι θα μπορούμε να συνεχίζουμε αυτές τις δράσεις, που καλύπτουν σημαντικές ανάγκες του κλάδου και εκτιμώνται ιδιαίτερα από τους δικαιούχους μας. Ενδεικτικά, σχετικές δράσεις είναι το πρόγραμμα οικονομικής ενίσχυσης συγγραφέων, δημοσιογράφων και μεταφραστών που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα υγείας ή οικονομικά, οι έρευνες και καμπάνιες για τον κλάδο του βιβλίου, η λειτουργία της βιβλιογραφικής βάσης BookPoint, η οικονομική ενίσχυση σωματείων συγγραφέων και εκδοτών κ.ά.
