Κυριακή, 13 Απριλίου 2025 08:35

Η Τζωρτζίνα Κακουδάκη για μουσείο Ηλιόπουλου στα Φιλιατρά: «Πυρήνας πολιτισμού και κοινωνικού διαλόγου»

Γράφτηκε από τον

Η Τζωρτζίνα Κακουδάκη για μουσείο Ηλιόπουλου στα Φιλιατρά: «Πυρήνας πολιτισμού και κοινωνικού διαλόγου»

«Το μουσείο Ηλιόπουλου είναι ένας μικρός θησαυρός» σημειώνει η θεατρολόγος , σκηνοθέτιδα , παιδαγωγός θεάτρου Τζωρτζίνα Κακουδάκη η οποία πρόσφατα βρέθηκε εκεί για δύο βιωματικά εργαστήρια.

Μιλώντας στην «Ε» αναφέρει πως «Με όχημα την τέχνη, το μουσείο ενεργοποιεί τη συλλογική μνήμη και θέτει ερωτήματα για το παρόν και το μέλλον.» Ενώ σχετικά με το ρόλο του θεάτρου στους εφήβους και γενικά στους νέους τονίζει πως το θέατρο, είναι ένας χώρος διαλόγου, χώρος ασφαλής, όπου οι έφηβοι αναπτύσσονται κοινωνικά, ηθικά, συναισθηματικά και πολιτικά χωρίς να κινδυνεύουν.

Το εργαστήριο Θέατρο Ντοκουμέντο που πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο Ηλιόπουλου εντάσσεται στον ευρύτερο κύκλο καλλιτεχνικών δράσεων του Μουσείου, που έχει καταφέρει να γίνει ένας ζωντανός πυρήνας πολιτισμού και κοινωνικού διαλόγου. Με όχημα την τέχνη, το μουσείο ενεργοποιεί τη συλλογική μνήμη και θέτει ερωτήματα για το παρόν και το μέλλον.

Συνέντευξη στον Κώστα Μπούρα 

Πώς συνδυάζεται ο ρόλος της σκηνοθέτιδας με αυτόν της θεατροπαιδαγωγού; Ποια κοινά σημεία και ποιες προκλήσεις υπάρχουν;

«Για εμένα το θέατρο στη σκηνή και το θέατρο ως διαδικασία επανατροφοδοτούν το ένα το άλλο σε όλη μου την ζωή. Σκηνοθετώ θέατρο με τρόπο παιγνιώδη και κάνω παιχνίδια με τους τρόπους του θεάτρου. Νομίζω ότι η τέχνη είναι ένα πλαίσιο με άπειρες συνεκδοχές και μπορεί να συνδυάζει αυτό που χρειάζεται με αυτό που θέλουμε».

Πιστεύετε ότι το θέατρο για νέους και παιδιά λαμβάνει την προσοχή και τη στήριξη που του αξίζει στην Ελλάδα;

«Νομίζω ότι όλο και περισσότερο οι δάσκαλοι, οι γονείς και κηδεμόνες ενθαρρύνουν τα παιδιά και τους εφήβους να συμμετέχουν σε καλλιτεχνικές δραστηριότητες. Η ύπαρξη θεατρικής αγωγής στο δημοτικό σχολείο, όπως βέβαια και τα εικαστικά, η μουσική, ο κινηματογράφος και ο χορός, αποδεικνύουν στις οικογένειες την θεραπευτική και κοινωνική ιδιότητα των τεχνών. Είναι θαυμάσιο να βλέπεις μικρά παιδιά και εφήβους συστηματικά σε εργαστήρια, όπως στα εργαστήρια που διοργανώνει το Μουσείο Ηλιόπουλου στα Φιλιατρά. Αυτό είναι κέρδος χρόνων. Δείχνει μια αλλαγή, μια πιο συμπεριληπτική ικανότητα της κοινωνίας. Αν μπορεί να γίνει κάτι περισσότερο; Φυσικά. Η Δευτεροβάθμια εκπαίδευση έχει μειώσει τις ώρες καλλιτεχνικής έκφρασης στο ελάχιστο. Αλλά αυτό, είμαι σίγουρη ότι στο μέλλον θα βελτιωθεί από ικανότερους οραματιστές της κοινωνίας του μέλλοντος».

Τι ρόλο μπορεί να παίξει το θέατρο στην ενίσχυση της κριτικής σκέψης και της κοινωνικής ευαισθησίας στους εφήβους;

«Οι έφηβοι είναι σε μια δύσκολη ηλικία. Δεν τους επιτρέπει η κοινωνία να είναι παιδιά αλλά και απαγορεύεται να είναι μεγάλοι. Υπάρχει μια γκρίζα ζώνη στο τι μπορούν να κάνουν, πως να σκέφτονται και να πράττουν. Για αυτό και τα θεάματα και οι δραστηριότητες της τέχνης είναι γενικά περιορισμένα: σε αυτά που θέλει το σχολείο ή οι ενήλικοι να πάνε οι έφηβοι, εκείνοι δεν θέλουν, και εκεί που θέλουν οι έφηβοι να πάνε, οι ενήλικοι το θωρούν γενικά επικίνδυνο. Νομίζω ότι το θέατρο, επειδή έχει την ιδιότητα της κοινής συμμετοχής και της βιωματικής εμπειρίας, μπορεί να εξομαλύνει αυτήν την άσπρο-μαύρο κατάσταση, γιατί είναι ένας χώρος διαλόγου, χώρος ασφαλής, όπου οι έφηβοι αναπτύσσονται κοινωνικά, ηθικά, συναισθηματικά και πολιτικά χωρίς να κινδυνεύουν». 

Πρόσφατα επισκεφθήκατε στα Φιλιατρά το Μουσείο Ηλιόπουλου. Τι αφορμή σας έφερε εκεί;

«Mε προσκάλεσε η υπεύθυνη των εκπαιδευτικών προγραμμάτων του Μουσείου Ηλιόπουλου, θεατρολόγος- θεατροπαιδαγωγός Ελένη Κίτσου. Με την Ελένη γνωρίζομαι πολλά χρόνια καθώς έχουμε συνεργαστεί πολλές φορές και είναι μια αξιόλογη συνάδελφος. Σκεφτήκαμε ότι η επαφή με το Μουσείο θα είχε πυκνά αποτελέσματα, μιας και το μουσείο αποτυπώνει πολλές μικρές ιστορίες αυτού του τόπου, με μια ματιά τρυφερή και προσωπική, και αποτελεί μια συλλογή από αναμνήσεις, ικανές για μικρά διηγήματα , «στιγμές» από ολόκληρες ζωές. Η αγάπη μου για την προφορική ιστορία, και την ανάδειξη του ατόμου μέσα στις συλλογικότητες αλλά και ως μέρος της επίσημης αφήγησης της ιστορίας, με συνέδεσε αμέσως με την θαυμάσια συλλογή του μουσείου».

Ποια ήταν η εμπειρία σας από τη συνεργασία με το Μουσείο Ηλιόπουλου και την τοπική κοινότητα;

«Το μουσείο Ηλιόπουλου είναι ένας μικρός θησαυρός. Αποτυπώνει τις ζωές των ανθρώπων, των συνθηκών, των θεσμών, και αποτελεί ένα δώρο τρυφερότητας προς και σε σχέση με τα μέλη της οικογένειας του Πάνου Ηλιόπουλου αλλά κατά συνέχεια ...και της δικιάς μου. Το θαυμάσιο βίντεο για το μουσείο γεμίζει με αγάπη τον επισκέπτη από τις αγαθές προθέσεις τόσο του φωτογράφου Ηλιόπουλου όσο και των παιδιών του. Και αυτή η αγάπη, τόσο μέσα από τα εκθέματα και τις περιοδικές εκθέσεις του μουσείου, όσο και από τα πολλά, ποικίλα και εύστοχα εργαστήρια για παιδιά και από τα εργαστήρια ενηλίκων, όπου κάτοικοι της περιοχής γνωρίζονται μέσα από τις διαδικασίες της τέχνης, δίνουν μια υψηλή ποιότητα και έναν υψηλό, διαφορετικό και με όραμα, κίνητρο για την επαναδιατύπωση της μικρής κοινωνίας των Φιλιατρών, που, μέσα από την τέχνη και την μνήμη, γίνεται μεγάλη.
Το εργαστήριο Θέατρο Ντοκουμέντο που πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο Ηλιόπουλου εντάσσεται στον ευρύτερο κύκλο καλλιτεχνικών δράσεων του Μουσείου, που έχει καταφέρει να γίνει ένας ζωντανός πυρήνας πολιτισμού και κοινωνικού διαλόγου. Με όχημα την τέχνη, το μουσείο ενεργοποιεί τη συλλογική μνήμη και θέτει ερωτήματα για το παρόν και το μέλλον. Στόχος του είναι να αναδείξει τη δύναμη της πολιτιστικής δημιουργίας ως εργαλείο συμμετοχής, ενσυναίσθησης και αλλαγής. Για το Μουσείο και τους ανθρώπους που δουλεύουν εκεί, η τέχνη δεν είναι πολυτέλεια – είναι ανάγκη, γέφυρα κατανόησης και πράξη βαθιά ανθρώπινη».