Το Μαξίμου συνεπές στην πολιτική του «βλέποντας και κάνοντας», αναγκάστηκε να ανακοινώσει τρεις διαφορετικές δέσμες μέτρων σε μόλις πέντε μέρες, επιβεβαιώνοντας ότι βρίσκεται σε «πανικό» και «αμηχανία» και ότι έχει «χάσει τον έλεγχο» κατά το δεύτερο κύμα της πανδημίας του κορονοϊού, προτάσσοντας, από την αρχή του καλοκαιριού, μόνο και μόνο την οικονομία χωρίς τα απαιτούμενα μέτρα προστασίας και ασφάλειας.
Το ένα διάγγελμα του πρωθυπουργού διαδέχτηκε το άλλο, και σε όλα επαναλάμβανε το ίδιο, αλλά λάθος ρεφρέν, «Είμαστε καλύτερα από τις χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης», συγκρίνοντας όμως ανόμοια πράγματα, αφού οι χώρες αυτές έχουν πολύ μεγαλύτερη πυκνότητα πληθυσμού, με θερμοκρασίες πολύ πιο χαμηλές και με υγρασία πολύ πιο υψηλή και ξεκίνησαν το Φθινόπωρο με πολύ πιο βαρύ ιικό φορτίο, όμως ήδη είμαστε αναλογικά πολύ χειρότερα από μερικές απ αυτές τις χώρες.
Η οικονομία σε βαθιά ύφεση
Είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι, κάθε περιορισμός της οικονομικής δραστηριότητας έχει κόστος στην πραγματική οικονομία και κατά συνέπεια και στα δημόσια οικονομικά. Όσο αυστηροί και περισσότεροι είναι οι περιορισμοί και όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκειά τους, τόσο πιο οδυνηρές και επώδυνες είναι οι επιπτώσεις στην οικονομία και κατά συνέπεια και στην κοινωνία.
«Τα πράγματα εξελίσσονται χειρότερα από τις αρχικές εκτιμήσεις και προφανώς η επίδραση στην οικονομία θα είναι πιο έντονη» δήλωσε την Τετάρτη υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας στα Παραπολιτικά FM.
Τα μέτρα συνολικού ύψους 3,3 δισεκ. ευρώ που ανακοίνωσε την Πέμπτη το απόγευμα ο υπουργός Οικονομικών κ. Σταϊκούρας, ως ανάχωμα και βοήθημα μετά το νέο lockdown που θα τεθεί σε εφαρμογή από το Σάββατο και αναμένεται να βυθίσει ακόμα πιο βαθιά στην ύφεση την ελληνική οικονομία είναι σχεδόν αντιγραφή των αντίστοιχων μέτρων της Άνοιξης.
Ούτως ή άλλως το προσχέδιο του προϋπολογισμού που έχει κατατεθεί στη Βουλή από τις 5 Οκτωβρίου, ενώ αδυνατεί να περιγράψει και να αντιμετωπίσει το παρόν, υπόσχεται και σκιαγραφεί υπερβατικά ένα δήθεν ελπιδοφόρο μέλλον, αλλά στους δύσκολους καιρούς που διανύουμε θαύματα δε γίνονται και μάλιστα εν μέσω κορονοϊού όπως αποδείχτηκε.
Το υπουργείο Οικονομικών μετά την εφαρμογή των νέων περιοριστικών μέτρων θα πρέπει να αναθεωρήσει προς το χειρότερο τον προϋπολογισμό ενόψει και της κατάθεσης του γύρω στις 20 Νοεμβρίου καθότι η ύφεση θα ξεπεράσει το 10% και θα είναι υψηλότερη από 8,2% που προέβλεπε το προσχέδιο του προϋπολογισμού για φέτος όπως και το έλλειμμα, ενώ παράλληλα, υπό αναθεώρηση θα πρέπει να τεθούν και οι εκτιμήσεις για το 2021, εντάσσοντας πλέον στις εκτιμήσεις του τα νέα δεδομένα που προκύπτουν από το νέο πανελλήνιο lockdown και κατά συνέπεια και τα μέτρα που θα πρέπει να πάρει για την στήριξη των εργαζομένων και των επιχειρήσεων μετά το κλείσιμο τους.
Ο Επίτροπος Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Τζεντιλόνι, μετά το τέλος της πρόσφατης συνεδρίασης του Eurogroup, όχι μόνο εκτίμησε ότι η ρήτρα διαφυγής θα παραμείνει σε ισχύ τουλάχιστον έως το τέλος του 2021 αλλά και ότι θα υπάρξουν χώρες των οποίων το ΑΕΠ ούτε το 2022 θα επιστρέψει στα επίπεδα του 2019. Σύμφωνα με κάποιους οικονομικούς υπολογισμούς φαίνεται ότι σε ευρωπαϊκό επίπεδο το μηνιαίο κόστος επιβολής ενός καθολικού lockdown είναι περίπου στο 2,5 με 3% της κάθε χώρας.
Οι ευθύνες της κυβέρνησης, οι καθυστερήσεις, ο εφησυχασμός, η χαλαρότητα….
Ο πρωθυπουργός προσπάθησε να αιτιολογήσει τι μεσολάβησε και σε πέντε μέρες η κυβέρνησή του έχει ανακοινώσει τρεις διαφορετικές δέσμες μέτρων τονίζοντας ότι: «Για λόγους τους οποίους δεν είμαστε σίγουροι ότι κατανοούμε, υπήρξε εκθετική αύξηση της διασποράς την τελευταία εβδομάδα» και «βασικός λόγος για τη λήψη επιπλέον μέτρων είναι η μεγάλη πίεση που δέχεται το σύστημα υγείας», αλλά χωρίς να κάνει καμία αναφορά σε καθυστερήσεις ή για το χρόνο προετοιμασίας που είχε η κυβέρνηση προκειμένου να προετοιμαστεί για όλα τα πιθανά σενάρια.
Ως χώρα, ξεκινήσαμε από πολύ καλύτερη αφετηρία σε σχέση με τις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, αλλά η χαλαρότητα, και ο εφησυχασμός που σηματοδότησαν ο ίδιος ο πρωθυπουργός και η κυβέρνηση του με διάφορες ενέργειες τους μας οδήγησαν στο δεύτερο αυτό καταστροφικό για την οικονομία της χώρας μας lockdown και ίσως μας οδηγήσουν και σε τρίτο.
Ο κ. Μητσοτάκης και η κυβέρνηση του έχουν την ευθύνη για το άνευ όρων άνοιγμα των συνόρων, τα περιορισμένα τεστ, την ανικανότητα στήριξης και στελέχωσης με ανθρώπινο δυναμικό και εξοπλισμού του Εθνικού Συστήματος Υγείας, την μη έγκαιρη πρόσληψη μονίμων εντατικολόγων στις ΜΕΘ και την επίταξη ιδιωτικών κλινών, την καθυστερημένη ενεργοποίηση της πρωτοβάθμιας φροντίδας, το συνωστισμό στα μέσα μαζικής μεταφοράς και στα σχολεία, την αδιαφορία για τα γηροκομεία, τις κλειστές δομές μεταναστών και κοινωνικής φροντίδας.
Άλλο ένα πρόσφατο παράδειγμα που δείχνει την έλλειψη ολικού κυβερνητικού σχεδιασμού και αποτελεσματικότητας έως «εγκληματική» καθυστέρηση τουλάχιστον πέντε μηνών είναι η «τροπολογία έκτακτης ανάγκης» που κατέθεσε την Πέμπτη το βράδυ στη Βουλή ο υπουργός Υγείας κ. Κικίλιας, και αφορά στην άμεση πρόσληψη 300 μονίμων γιατρών στις ΜΕΘ και την επίταξη ιδιωτικών κλινών.
Αδιαμφισβήτητα έχουν ευθύνες και όσοι αρνήθηκαν ή αδιαφόρησαν για τα αναγκαία μέτρα κοινωνικής προστασίας, καθώς και αυτοί που τους ανέχθηκαν.
Από τις 10 Αυγούστου με άρθρο μας στην φιλόξενη Ελευθερία, είχαμε κρούσει τον «κώδωνα του κινδύνου» και είχαμε προτείνει συγκεκριμένα μέτρα για να αποφύγουμε το δεύτερο lockdown.
Αλλά δυστυχώς, όπως παραδέχθηκε ο κ. Μητσοτάκης επικράτησαν τα λάθη στο σχεδιασμό της κυβέρνησης ή ακόμη και στις αποφάσεις του, αναγνωρίζοντας ως το μεγαλύτερο από αυτά τον εφησυχασμό που παρατηρήθηκε, μετά το τέλος του πρώτου κύματος της πανδημίας.
* O Γιάννης Διονυσόπουλος είναι διδάκτωρ Οικονομικών Επιστημών, αν. Γραμματέας Τομέα Επιστημόνων Κινήματος Αλλαγής - ΠΑΣΟΚ, μέλος ΣτΑ Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδας
