Η πτώση των τιμών των κρυπτονομισμάτων το τελευταίο διάστημα αναβίωσε τις συζητήσεις για τις φούσκες στις διεθνείς αγορές χρήματος. Συζητήσεις που γίνονται πάντα όταν μια αγορά ανεβαίνει πολύ ή πέφτει πολύ.
Ποια είναι η αίτια που οι αγορές χαρακτηρίζονται φούσκες;
Η ταχιά και εν πολύς αναίτια άνοδο των τιμών στις χρηματοοικονομικές αγορές από τοποθέτηση υπερβολικής ρευστότητας, σε μετοχές, κρυπτονομίσματα, πολύτιμα μέταλλα και σε πλήθος επενδυτικών προϊόντων.
Τι συμβαίνει λοιπόν τώρα με τα κρυπτονομίσματα και τι θα συμβεί με τις μετοχές; Αυτό που ξέρουμε είναι ότι τα κρυπτονομίσματα δεν έχουν καμία πραγματική αξία. Δεν αντικατοπτρίζουν την αξία εργοστασίων, προϊόντων, υπηρεσιών, παραγωγής. Δεν συνδέονται με κάποια πολύτιμα μέταλλα ή με γη, δεν αντιπροσωπεύουν καν κομματάκια κερδοφορίας εταιριών, όπως οι μετοχές. Δεν έχουν απόδοση, όπως τα νομίσματα που έχουν επιτόκιο, η αξία τους δεν συνδέεται με μια σταθερά αυξανόμενη αγοραστική δύναμη όπως συμβαίνει κατά καιρούς με διάφορα νομίσματα. Τα κρυπτονομίσματα είναι αυθύπαρκτα και δεν υπακούουν στους κανόνες της οικονομίας, ούτε της λογικής. Κατά συνέπεια είναι υπερτιμημένα από τη στιγμή της δημιουργίας τους.
Η τιμή τους καθορίζεται αποκλειστικά και μόνο από την προσδοκία ότι θα βρεθεί κάποιος άλλος να τα αγοράσει αύριο ακριβότερα από όσο τα αγοράζουμε σήμερα. Αυτή είναι η μοναδική κινητήριος δύναμη των ανοδικών διακυμάνσεων των κρυπτονομισμάτων. Τα κρυπτονομίσματα είναι το παιχνίδι μιας κλειστής κοινότητας που ξαφνικά βγήκε στην επιφάνεια και προσελκύει εκατομμύρια επενδυτές από όλο τον κόσμο. Ο αριθμός των ανθρώπων που γράφονται στις πλατφόρμες επενδύσεων σε κρυποτονομίσματα πολλαπλασιάζεται και αυτό ίσως είναι ένα πραγματικό κριτήριο για το μέλλον τους. Αυτό δίνει υπόσταση στην πρόβλεψη ορισμένων ότι οι τιμές τους όχι μόνο θα ανακάμψουν αλλά θα πολλαπλασιαστούν.
Αξίζει να έχει κανείς κρυπτονομίσματα;
Ενδεχομένως σε ανθρώπους του επενδυτικού ρίσκου είναι μια επιλογή κατά τη γνώμη μου. Αρκεί να έχει τοποθετήσει σε αυτά ένα ποσό που να μη τον νοιάζει να το χάσει. Διότι μπορεί να το χάσει ανά πάσα στιγμή χωρίς καμία αιτία, με οποιαδήποτε αφορμή. Μόνο αν τα δει κάποιος ως τζόγο μπορεί να τα κατανοήσει, προς το παρόν. Αν τελικά τα κρυπτονομίσματα αποκτήσουν αγοραστική δύναμη σχετικά σταθερή, αν γίνουν αποδεκτά ως μέσον συναλλαγής σε όλες τις δραστηριότητες, αν αλλάξουν κάποια χαρακτηριστικά τους ίσως γίνουν επένδυση. Προς το παρόν είναι ένας τζόγος. Αύριο λοιπόν ίσως τα κρυποτονομσίματα ξεκινήσουν μια τρελή ανοδική πορεία, ίσως ξεκινήσουν μια τρελή πτωτική πορεία, κανείς δεν ξέρει. Όπως κανείς δεν ξέρει αν θα είναι το συγκεκριμένο κρυπτονόμισμα το bitcoin που θα ανέβει ή θα είναι άλλα πιο “οικολογικά” δηλαδή κρυπτονομίσματα η παραγωγή των οποίων δεν απαιτεί μεγάλη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας. Δεν έχει σημασία τι θα κάνει κανείς στον κόσμο των κρυπτονομισμάτων, αρκεί να συμμετέχει, αν συμμετέχει, με χρήματα που δεν θα του λείψουν. Αυτό που κρύβει πραγματικούς κινδύνους όμως δεν είναι η συμπεριφορά των κρυπτονομισμάτων, είναι η συμπεριφορά των αγορών. Με βάση τα θεμελιώδη δεδομένα τους, δηλαδή τις πραγματικές αξίες στις οποίες εδράζονται, οι τιμές πολλών μετοχών σήμερα διεθνώς είναι φούσκες. Και μπορεί να σκάσουν. Αν σκάσουν αυτές, μετατρέπονται σε πραγματικές ζημιές, σε απώλειες θέσεων εργασίας, σε οικονομικές καταστροφές. Σε αντίθεση με τα κρυπτονομίσματα οι τιμές των μετοχών αναλύονται, προσδιορίζεται η υπερτίμηση τους ή η υποτίμηση τους με βάση τις εσωτερικές τους αξίες.
Σε κάθε περίπτωση τα χρηματιστήρια, τα κρυπτονομίσματα, οι επενδύσεις γενικώς, είναι μια χαρά απασχόληση για όσους έχουν χρήματα να χάσουν ελπίζοντας ότι θα γίνουν πλούσιοι. Για όσους δεν θέλουν να χάσουν, εννοείται ότι οι επενδύσεις αυτές είναι απαγορευμένη περιοχή.