Η πολιτική αντιμετώπιση σοβαρών προβλημάτων με ερασιτεχνικό τρόπο, ο ακραίος λαϊκισμός, αλλά και η ανευθυνότητα σε περιόδους κρίσεων, οδηγούν σε τραγωδίες. Στο επίπεδο της οικονομίας αναδείχτηκαν επιχειρήσεις που λειτουργούν με υπευθυνότητα και κοινωνική ευθύνη, αλλά και άλλες που προσπαθούν να κερδοσκοπήσουν αδιαφορώντας για όλους τους υπόλοιπους. Στην κοινωνία, τέλος, έχουμε σειρά ατομικών συμπεριφορών που δυσκολεύουν την αντιμετώπιση της πανδημίας. Συμπερασματικά, πολιτικά οικονομικά και κοινωνικά τη ζημιά την κάνουν η ανευθυνότητα και η αδιαφορία. Δεν είναι όλοι αθώοι και δεν είναι όλοι ένοχοι. Καλό είναι να σταματήσουν οι αφορισμοί ανάλογα με το πώς βολεύει το αφήγημα της κάθε πλευράς.
Ο κορονοϊός όλα δείχνουν ότι θα αποτελεί παρελθόν σε μερικούς μήνες. Οι εξελίξεις στον τομέα των εμβολίων μάς δίνει το δικαίωμα να αισιοδοξούμε. Μέσα όμως από αυτή την περιπέτεια θα πρέπει να βγουν χρήσιμα συμπεράσματα και να διορθωθούν προβλήματα τα οποία υπήρχαν και αναδείχθηκαν σε όλη τους την μεγαλοπρέπεια μέσα στη συγκεκριμένη συγκυρία. Η παιδεία και το εκπαιδευτικό σύστημα είναι ένα από τα ζητήματα τα οποία θα πρέπει να αντιμετωπιστούν από μηδενική βάση μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα.
Την περίοδο της υγειονομικής κρίσης έχουμε ένα μεγάλο ποσοστό εκπαιδευτικού προσωπικού που προσπαθεί να ανταποκριθεί στις δύσκολες συνθήκες και να επιτελέσει το έργο του. Έχουμε όμως και πολλούς οι οποίοι πότε φοβούνται για την υγεία τους και ποτέ ανησυχούν για τα προσωπικά δεδομένα, ψάχνοντας εμφανώς προσκόμματα για να αδρανήσουν. Την ίδια ώρα η πολιτική ηγεσία του υπουργείου τρέχει διαρκώς πίσω από τα γεγονότα αδυνατώντας να σχεδιάσει ολοκληρωμένα και αποφασιστικά. Αφήνει έτσι χώρο σε αυτοσχεδιασμούς και ανέξοδη κριτική.
Η πανδημία είναι βέβαιο ότι θα περάσει, τα προβλήματα όμως στο εκπαιδευτικό σύστημα θα παραμείνουν. Απαιτείται συνολικός ανασχεδιασμός ο οποίος θα έχει στόχο την αναβάθμιση του εκπαιδευτικού έργου. Για να συμβεί αυτό θα πρέπει απαραιτήτως να βγουν από την τάξη όσοι δεν θέλουν ή δεν μπορούν. Καμιά εκπαιδευτική μεταρρύθμιση δεν μπορεί να προχωρήσει αν δεν στηριχθεί μέσα στην αίθουσα διδασκαλίας. Αυτό δεν μπορεί να γίνει με καμία άλλη διαδικασία, παρά μόνο μέσα από την αξιολόγηση εκπαιδευτικών μονάδων και εκπαιδευτικού έργου. Για να φτάσουμε όμως εκεί, χρειάζεται να δημιουργηθεί μία βαθμίδα μεταξύ εκπαιδευτικών και υπουργείου, η οποία θα είναι ανεξάρτητη και αντικειμενική προκειμένου να παρεμβαίνει σε κάθε φάση αποτελώντας το σύνδεσμο μεταξύ υπουργείου και εκπαιδευτικού.
Ισχυρή ενδιάμεση βαθμίδα με αυτονομία, ανεξαρτησία και αποφασιστικό ρόλο μεταξύ εκπαιδευτικού και υπουργείου αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει. Οι ενδιάμεσοι διευθυντές αποτελούν απλώς διεκπεραιωτές γραφειοκρατικής διαδικασίας. Δεν παρεμβαίνουν δηλαδή δραστικά στην εκπαιδευτική ζωή, δεν λαμβάνουν ουσιαστικές αποφάσεις και δεν αξιολογούν κανέναν και τίποτα. Χωρίς ενδιάμεση βαθμίδα η οποία θα θέτει εκπαιδευτικούς στόχους, θα καθοδηγεί, θα συμβουλεύει, θα ελέγχει και τελικά θα αξιολογεί δεν μπορεί να αλλάξει τίποτα.
Η πολιτική ηγεσία, για να πάψει να τρέχει πίσω από τα γεγονότα, οφείλει να σχεδιάσει ακούγοντας τις προτάσεις των εκπαιδευτικών που νοιάζονται για την εκπαιδευτική διαδικασία. Να στηριχθεί σε αυτούς που δίνουν αγώνα μέσα στις αίθουσες και να απομονώσει αυτούς που ψάχνουν διαρκώς προσκόμματα για να πουν «όχι». Οι εκπαιδευτικοί δεν μπορεί να φοβούνται την ηλεκτρονική ψηφοφορία επειδή θα γίνει Σάββατο. Να αμφισβητούν την ψηφοφορία που δεν θα γίνει παραδοσιακά στην κάλπη, όπως ο Τραμπ την επιστολική ψήφο. Να κάνουν ότι φοβούνται και να αντιδρούν γιατί θέλουν να ελέγχουν τα κουκιά και τους σταυρούς στα ψηφοδέλτιο ώστε να εκλέγονται αυτοί… που πρέπει.
Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει μια σειρά προσπάθειες να αλλάξουν τα πράγματα στην εκπαίδευση, και όλες απέτυχαν γιατί δεν βρήκαν συμμάχους. Και δεν πρόκειται να βρουν, όσο λειτουργεί ο ισοπεδωτισμός της ήσσονος προσπάθειας και της μηδενικής ανταμοιβής, υλικής και ηθικής. Η παρούσα πολιτική ηγεσία δείχνει ότι δυσκολεύεται να κάνει αυτονόητα πράγματα – και κυρίως να συγκρουστεί αποτελεσματικά με όλους αυτούς που κρατούν το χώρο της εκπαίδευσης στον περασμένο αιώνα.
Η εκπαίδευση σε όλες τις βαθμίδες της χρειάζεται μια μεταρρύθμιση του αυτονόητου. Τα προβλήματα που αναδείχτηκαν και μέσα στην καραντίνα δεν είναι ότι δεν λειτούργησε μια μέρα η σύγχρονη εξ αποστάσεως εκπαίδευση, αλλά το πώς λειτουργεί όλες τις επόμενες. Ο αριθμός των μαθητών ανά τάξη στα ελληνικά σχολεία είναι περίπου ίδιος με τους αντίστοιχους στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Το πρόβλημα δεν είναι ο αριθμός, αλλά το τι γίνεται μέσα σε κάθε σχολική αίθουσα. Το πρόβλημα τελικά είναι όλοι αυτοί οι οποίοι ψάχνουν δικαιολογίες για να κρύψουν την ανεπάρκειά τους. Και όσο αυτοί αντιδρούν και αντιστέκονται, τίποτα δεν πρόκειται να προχωρήσει.
