Το εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής αποτελούσε για χρόνια το βασικό αίτημα των κομμάτων της Αριστεράς. Η απλή αναλογική αποτυπώνει ανόθευτα τη βούληση του λαού, αλλά για να λειτουργήσει, να δώσει δηλαδή βιώσιμη κυβέρνηση, έχει ως προϋπόθεση την επίτευξη μετεκλογικών συνεργασιών. Το πλειοψηφικό σύστημα από την άλλη απαντά στο ζήτημα της κυβερνησιμότητας. Οι πολίτες με την ψήφο τους στις τελευταίες εκλογές έδειξαν πως προτιμούν ένα ξεκάθαρο τοπίο, όπου γνωρίζουν από ποιον θα κυβερνηθούν, από μια θολή μετεκλογική συνεργασία με άγνωστα πρόσωπα και τελική προγραμματική συμφωνία.
Η έλλειψη συνεργασίας είναι αυτό που χαρακτηρίζει συνολικά τη λειτουργία της οικονομικής και κοινωνικής ζωής στον τόπο. Όταν κάποιος δεν μπορεί να συνεργαστεί ούτε στο επίπεδο της επαγγελματικής του δραστηριότητας είναι απολύτως λογικό να επιλέγει αυτόνομες και «καθαρές» πολιτικές επιλογές από δυσνόητα σχήματα και έννοιες. Σε μια κοινωνία και οικονομία, όπου η συνεργασία απουσιάζει, είναι άστοχο να προωθείς εκλογικά συστήματα που για να αποδώσουν προϋποθέτουν τη συνεργασία.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο τα κόμματα, ακόμα και αυτά που κατά τα λοιπά «σκίζονται» για την απλή αναλογική, δυσκολεύονταν να μιλήσουν για συνεργασία. Η «καθαρότητα» και η θρησκευτική ορθότητα θέσεων ή προσώπων δεν αφήνουν περιθώρια για συγκλίσεις και για παρουσίαση πειστικής πρότασης προς τους πολίτες. Αποδείχθηκε έτσι στην πράξη ότι η απλή αναλογική δεν υποστηρίζεται για λόγους δικαιοσύνης και δημοκρατίας, αλλά γιατί έτσι θα πάρει το κάθε μειοψηφικό κόμμα 2-3 βουλευτές παραπάνω αδιαφορώντας για το μείζον, που είναι η κυβέρνηση της χώρας. Ενδεχομένως για κάποιους η αναταραχή να αποτελεί μια ευκαιρία, αλλά οι πολίτες αντιλαμβανόμενοι την παγίδα της ακυβερνησίας έπραξαν τα δέοντα.
Η αποτυχία της απλής αναλογικής είχε διαφανεί από όσα είχαν προηγηθεί στις δημοτικές εκλογές του 2019. Η πληθώρα των υποψηφίων δημάρχων και αυτό που προέκυψε δεν άφηναν περιθώρια για παρανοήσεις. Μπορεί οι κυβερνητικές παρεμβάσεις να μην άφησαν να «λειτουργήσει» σε όλη τη μεγαλοπρέπειά του το χάος, αλλά όλοι κατάλαβαν πώς θα διαμορφωνόταν το παζάρι και πώς θα διοικούνταν οι δήμοι. Σε αυτές τις εκλογές έκλεισε για πολλά χρόνια η συζήτηση για την απλή αναλογική. Το κακό είναι ότι σε θεσμούς, όπως η αυτοδιοίκηση, νομιμοποιούνται σκληρά συστήματα ενισχυμένης, που δίνουν τα πάντα στο δήμαρχο και μάλιστα με τη σχετική πλειοψηφία του 43%. Οι κουτοπόνηροι τακτικισμοί στην πολιτική έχουν μικρή διάρκεια και οδηγούν σε καταστροφικά αποτελέσματα.
panagopg@gmail.com
