Ομως, η αντιμετώπιση του προβλήματος των “κόκκινων” δανείων είναι σίγουρο ότι αρχικά θα θέσει εκτός αγοράς πολλές επιχειρήσεις, με συνέπεια να αυξηθεί βραχυπρόθεσμα η ανεργία. Σύμφωνα μάλιστα με την Τράπεζα της Ελλάδας: “Το 20% των οφειλών επιχειρήσεων προς τις τράπεζες θεωρείται ότι προέρχεται από μη βιώσιμες εταιρείες”, που χρωστούν ούτε λίγο ούτε πολύ... 25 δισεκατομμύρια ευρώ. Οι επιχειρήσεις αυτές αναγκαστικά θα βάλουν λουκέτο, γιατί η λειτουργία τους όχι μόνο δεν προσφέρει τίποτα στην οικονομία, αλλά αντιθέτως στερεί πολύτιμους πόρους από υγιείς εταιρείες που μπορούν να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας.
Σε κάθε περίπτωση και ανεξάρτητα από το πώς θα διαχειριστεί η κυβέρνηση τα “κόκκινα” δάνεια, αξίζει τον κόπο να δούμε πώς εξελίχτηκε σε απόλυτους αριθμούς η απασχόληση στην Ελλάδα, από το 2000 έως σήμερα. Σύμφωνα λοιπόν με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής για το πρώτο τρίμηνο κάθε έτους, το 2000 οι απασχολούμενοι στην Ελλάδα ήταν 3,8 εκατομμύρια και οι άνεργοι 565.0000. Στα επίπεδα αυτά διατηρήθηκαν και το 2001, κι έτσι η ελληνική οικονομία εντάχθηκε στη ζώνη του ευρώ με 3,8 εκατομμύρια απασχολούμενους και 475.000 ανέργους.
Το 2004 οι απασχολούμενοι έγιναν 4,1 εκατομμύρια ενώ οι άνεργοι ήταν 523.000. Το 2008 η συνάρτηση της απασχόλησης σημείωσε τοπικό μέγιστο, καθώς εργάζονταν 4,51 εκατομμύρια άνθρωποι ενώ οι άνεργοι ήταν 406.000. Παρατηρούμε όμως ότι, ενώ δημιουργήθηκαν περίπου 700.000 θέσεις εργασίας, τελικώς οι άνεργοι μειώθηκαν μόνο κατά 150.000. Είναι προφανές ότι η εποχική ανεργία και η ανεργία τριβής είναι αρκετά υψηλές, και μάλλον δύσκολα θα έχουμε λιγότερους από 400.000 ανέργους, ακόμα κι αν η οικονομία ξαναμπεί σε τροχιά ανάπτυξης.
Υπενθυμίζοντας ότι τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής αφορούν το πρώτο τρίμηνο κάθε έτους (επιλέξαμε αυτό το χρονικό διάστημα γιατί δεν υπάρχουν ακόμα στοιχεία για το δεύτερο τρίμηνο του 2014), σημειώνουμε ότι αυτούς τους μήνες είναι αυξημένη η εποχική ανεργία των απασχολούμενων στον τουριστικό κλάδο - ενώ το καλοκαίρι αυξάνεται η εποχική ανεργία των εκπαιδευτικών κ.λπ.
Σε κάθε περίπτωση, τα στοιχεία δείχνουν ότι τα χαμηλά επιτόκια δανεισμού που ίσχυσαν στην Ελλάδα χάρη στο ευρώ δημιούργησαν -μέχρι να ξεσπάσει η κρίση- περίπου 700.000 θέσεις εργασίας, καθώς και την ψευδαίσθηση μιας αέναης ανάπτυξης. Εξαιτίας όμως της κρίσης που ξέσπασε, από το 2008 έως σήμερα χάθηκαν περίπου 1,03 εκατομμύρια θέσεις εργασίας. Ετσι λοιπόν, το 2014 στην ελληνική οικονομία απασχολούνται 3,4 εκατομμύρια εργαζόμενοι ενώ οι άνεργοι έχουν ξεπεράσει τα 1,3 εκατομμύρια. Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι, μέχρι να χρεοκοπήσει η οικονομία το 2010, τόσο η απασχόληση όσο και η ανεργία δεν είχαν μεταβληθεί σημαντικά: Το 2010 οι άνεργοι ήταν 586.000 και οι απασχολούμενοι 4,4 εκατομμύρια. Το 2011 οι απασχολούμενοι ήταν 4,1 εκατομμύρια και οι άνεργοι 792.000. Το 2012 οι άνεργοι ξεπέρασαν για πρώτη φορά το 1 εκατομμύριο και οι απασχολούμενοι μειώθηκαν στα 3,8 εκατομμύρια.
Τα στοιχεία αυτά δείχνουν ότι, από το 2002 που η ελληνική οικονομία μπήκε στη ζώνη του ευρώ μέχρι σήμερα, οι απασχολούμενοι, ενώ αρχικώς αυξήθηκαν κατά 700.000, εξαιτίας της κρίσης μειώθηκαν τελικά κατά 383.000: Οπως προαναφέραμε, το 2002 απασχολούνταν 3,86 εκατομμύρια ενώ το 2014 απασχολούνται 3,48 εκατομμύρια εργαζόμενοι. Την ίδια περίοδο όμως, οι άνεργοι αυξήθηκαν κατά 867.000, αφού το 2002 υπήρχαν 475.000 άεργοι ενώ σήμερα 1,34 εκατομμύρια. Παρατηρούμε δηλαδή ότι, ενώ συνολικά χάθηκαν 383.000 θέσεις εργασίας, οι άνεργοι αυξήθηκαν κατά 867.000. Το παράδοξο αυτό οφείλεται στη μεγέθυνση του εργατικού δυναμικού, καθώς είναι προφανές ότι το 2014 ζητάει εργασία μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού, από αυτό που ζητούσε το 2002: Οταν εντάχθηκε η χώρα στο ευρώ, το εργατικό δυναμικό (που είναι το άθροισμα ανέργων και απασχολούμενων) ήταν 4,3 εκατομμύρια ευρώ, ενώ σήμερα είναι 4,8 εκατομμύρια.
Αν στην εξίσωση του προβλήματος της ανεργίας προστεθούν και τα δεδομένα από την απασχόληση των δημοσίων υπαλλήλων, τότε θα εξαγάγουμε ακόμα καλύτερα συμπεράσματα. Ετσι, την τετραετία 2009-2013 το προσωπικό του Δημοσίου μειώθηκε κατά 267.095 υπαλλήλους - από τους οποίους οι 136.438 ήταν έκτακτοι, ενώ οι υπόλοιποι μόνιμοι ή αορίστου, που συνταξιοδοτήθηκαν ή αποχώρησαν οικειοθελώς και οι θέσεις τους δεν καλύφθηκαν από άλλο προσωπικό. Διαπιστώνουμε δηλαδή ότι από τις 1,03 εκατομμύρια θέσεις απασχόλησης που χάθηκαν εξαιτίας της κρίσης, οι 763.000 χάθηκαν στον ιδιωτικό τομέα.
Είναι λοιπόν ηλίου φαεινότερο ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να μελετήσει πολύ προσεκτικά αυτά τα στοιχεία, αν θέλει να δώσει μια πραγματική λύση στο πρόβλημα της δημιουργίας πραγματικών θέσεων εργασίας. Αν πάλι θελήσει απλώς να κερδίσει χρόνο, δεν θα κάνει τίποτα περισσότερο από το να προσλάβει με την πρώτη ευκαιρία 200.000 έκτακτους υπαλλήλους και να τους κρατήσει ομήρους μέχρι τις εκλογές, μαζί με τους οφειλέτες των “κόκκινων” δανείων.
Το έχουμε ξαναδεί το έργο της... χρεοκοπίας.
lathanasis@yahoo.gr
Θανάσης Λαγός
