Ετσι περιέγραφε τα όσα συνέβησαν στο Νησιώτικο πανηγύρι το 1902 η καλαματιανή εφημερίδα "Φως". Και θυμηθήκαμε αυτό το… ηλικίας 112 χρόνων απόσπασμα, διαβάζοντας την είδηση ότι "το τρένο θα σφυρίξει στο πανηγύρι της Μεσσήνης". Ο συνδυασμός δείχνει ότι το τρένο είναι συνυφασμένο με την ιστορία της πόλης έχοντας ζήσει στιγμές δόξας μέχρι τα τελευταία χρόνια που καταργήθηκαν τα δρομολόγια, ιδιαιτέρως στις μεγάλες γιορτές συλλογικής μνήμης. Δηλαδή στο πανηγύρι και τα καρναβάλια όταν όλη η Μεσσηνία (και όχι μόνο) έφθανε κατά κύματα με τα τρένα για προσκύνημα, διασκέδαση, εκδρομή, αλλά και ψώνια από το φημισμένο παζάρι.
Μπορεί βεβαίως ο συνωστισμός να εμφανιζόταν στις δύο μεγάλες γιορτές, το τρένο όμως από το φθινόπωρο του 1891 και για ολόκληρες δεκαετίες αποτελούσε τη γέφυρα που ένωνε τη Μεσσήνη με την Καλαμάτα, αλλά σταδιακά και την υπόλοιπη Μεσσηνία, Πελοπόννησο και Ελλάδα. Πριν λίγα χρόνια ίσως δεν θα έβρισκε κανένας Καλαματιανό ο οποίος να μην έχει πάει στο πανηγύρι ή τα καρναβάλια με τρένο στη Μεσσήνη και αντιστρόφως Νησιώτη που να μην έχει ταξιδέψει για την Καλαμάτα με αυτό το μέσο. Μια τέτοια μετακίνηση μάλιστα ήταν πολύ συνήθης καθώς οι υπηρεσίες, δημόσιες και ιδιωτικές, ήταν συγκεντρωμένες στην πρωτεύουσα.
Και τώρα πάμε πάλι από την αρχή: Το αυτοκίνητο "έφαγε" το σιδηρόδρομο τον οποίο για δεκαετίες το Δημόσιο είχε αφήσει στην τύχη του. Ολοι δούλευαν σε βάρος του και η κατάρρευση ήταν αναπόφευκτη από ένα σημείο και ύστερα. Τελευταία γραμμή άμυνας ήταν ο προαστιακός ο οποίος λειτούργησε αποτελεσματικά παρά το γεγονός ότι όλοι έκαναν τα πάντα για να τον απαξιώσουν γιατί θίγονταν συμφέροντα ιδιωτών. Και εκεί που είχε αρχίσει να αποκτά δυναμική ήρθε το λουκέτο για να δώσει τη χαριστική βολή.
Αυτό που έγινε στην Ελλάδα με τα τρένα και το σιδηροδρομικό δίκτυο δεν έχει γίνει σε καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Σε συνθήκες κρίσης η υπόθεση του σιδηροδρόμου αποκτά ιδιαίτερη σημασία, υπό την προϋπόθεση βεβαίως ότι η τιμολογιακή πολιτική θα τον κάνει προσιτό στον πολίτη, ενώ η λειτουργία του θα γίνεται με όλες τις προδιαγραφές ασφαλείας.
Τον τελευταίο καιρό εντείνεται η συζήτηση για τον προαστιακό σιδηρόδρομο στη Μεσσηνία, ο οποίος βεβαίως πάει μακρύτερα από τη Μεσσήνη και πρέπει να καλύπτει τουλάχιστον το σύνολο του υπάρχοντος δικτύου στο νομό. Ο κίνδυνος να μείνει η υπόθεση στα χαρτιά είναι ορατός αν οι τοπικοί παράγοντες συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν το θέμα ως στοιχείο της δημόσιας εικόνας τους ή εμπλακούν σε επιχειρηματικά παιχνίδια. Οφείλουν όλοι να μιλήσουν καθαρά ξεκαθαρίζοντας τι εννοούν όταν αναφέρονται σε προαστιακό και πολύ περισσότερο οφείλουν να ενεργοποιηθούν εκείνοι οι δημοτικοί παράγοντες που απαξιούν να ασχοληθούν ακόμη με το θέμα. Γιατί αν η Καλαμάτα ενδιαφέρεται επειδή ο προαστιακός συναρτάται εκ των πραγμάτων με το κυκλοφοριακό, πολύ μεγαλύτερη σημασία έχει η λειτουργία του για όλους τους πολίτες της Μεσσήνης και των περιοχών που διασχίζει η γραμμή του τρένου μέχρι και την Κυπαρισσία. Οι δήμοι πρέπει να συγκροτήσουν πολιτική και σχέδιο για τον προαστιακό και αυτό δεν μπορεί να γίνει όταν άλλοι ρίχνουν πυροτεχνήματα και άλλοι λουφάρουν.
Ηλίας Μπιτσάνης
