Παρασκευή, 13 Ιανουαρίου 2012 19:53

Παγκόσμιος… πόλεμος για το ελαιόλαδο

Γράφτηκε από τον

"Πόλεμος" έχει ξεσπάσει στο χρυσοφόρο τομέα του ελαιολάδου και ως συνήθως την πληρώνουν οι παραγωγοί με την καθίζηση των τιμών. Σε αυτό φυσικά συντείνουν μια σειρά σημαντικοί παράγοντες με πρώτο την αλματώδη αύξηση της παραγωγής σε όλη τη μεσογειακή λεκάνη. Η Ισπανία πάει από ρεκόρ σε ρεκόρ, ενώ αναδύονται νέοι παίκτες στην παγκόσμια αγορά όπως είναι το Μαρόκο, η Τουρκία, ακόμη και η Παλαιστίνη. Πρόκειται για μια τάση που θα δυναμώνει τα επόμενα χρόνια καθώς οι φυτείες σε πολλές χώρες είναι νέες και οι φυτεύσεις συνεχίζονται. Ενώ την ίδια ώρα η Ευρωπαϊκή Ενωση κάνει νέα ανοίγματα προς τις μεσογειακές χώρες χαλαρώνοντας τα εμπόδια στις εισαγωγές. Το γεγονός ότι σε χρόνο ρεκόρ και εν μέσω εορτών που οι συναλλαγές παγώνουν, καλύφθηκε το ανώτατο όριο εισαγωγών τυνησιακού ελαιολάδου στην Ιταλία, είναι ενδεικτικό της κατάστασης η οποία διαμορφώνεται πλέον. Η οικονομική κρίση είναι επίσης ένας σημαντικός παράγοντας που έχει σχέση τόσο με την κατανάλωση, όσο και με τη ρευστότητα των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε αυτό τον τομέα και βρίσκονται ουσιαστικά στη ζώνη των χωρών που αντιμετωπίζουν τα μεγαλύτερα προβλήματα.
Αυτοί οι παράγοντες επηρεάζουν αλλά και προκαλούν τον "πόλεμο" στον τομέα. Η τεράστιας έκτασης απάτη που αποκάλυψε η "Republica" για τη δράση της μαφίας του ελαιολάδου και παρουσιάσαμε πριν από λίγες ημέρες, είναι μια έκφραση αυτού του βρώμικου πολέμου. Το κόλπο απλό στη σύλληψη αλλά περίπλοκο στην εφαρμογή του καθώς προϋποθέτει συνέργεια τελωνειακών αρχών, τραπεζικών παραγόντων και εμπορικών κυκλωμάτων: Ολόκληρες καραβιές υποβαθμισμένου ελαιολάδου που αγοράζονται ακόμη και με 25 λεπτά το κιλό, φθάνουν από Τυνησία και Ισπανία (αλλά και Ελλάδα)… μεταμορφωμένες. Το κύκλωμα που προαναφέρθηκε παρουσιάζει τις ποσότητες αυτές ως έξτρα παρθένο ελαιόλαδο με τη χρήση πλαστών παραστατικών και στη συνέχεια πιάνει δουλειά η μαφία της… χημείας: Με διάφορες μεθόδους γίνεται ο "καθαρισμός" από τα ίχνη των υποβαθμισμένων ελαιολάδων, ρυθμίζονται τα χημικά χαρακτηριστικά και δίνεται… ιταλικό άρωμα στο μπουκάλι. Το οποίο πωλείται σε καταστήματα της… φθήνιας (discount), σε καταστήματα πρόχειρου φαγητού, αλλά και σε μικροκαταστήματα. Η προέλευση είναι γραμμένη με πιο ψιλά γράμματα από τις… συμβάσεις των τραπεζών και οι καταναλωτές νομίζουν ότι τρώνε ελαιόλαδο made in Italy. Η μαφία κερδίζει τεράστια ποσά, το ελαιόλαδο πουλιέται σε χαμηλές τιμές και οι παραγωγοί πραγματικού προϊόντος φθάνουν στα όρια της απόγνωσης.
Εμαθαν το κόλπο οι Κινέζοι που είναι και οι πρώτοι στις απάτες, με αποτέλεσμα μετά τα δημοσιεύματα να μπλοκάρουν τις εισαγωγές ελαιολάδου από 13 ιταλικές βιομηχανίες θεωρώντας ότι το προϊόν που πλασάρουν αυτές είναι… ελάχιστα ιταλικό. Η χρονική στιγμή μάλιστα που έγινε αυτό θεωρείται καταστροφική γιατί στα τέλη του μήνα γιορτάζεται η κινέζικη Πρωτοχρονιά στη διάρκεια της οποίας ανταλλάσσονται πολύτιμα δώρα μεταξύ των οποίων ελαιόλαδο και κρασί. Πλην όμως οι οργανώσεις των παραγωγών που πρωτοστάτησαν στην αποκάλυψη της απάτης, θεωρούν ότι τελικά αυτοί θα είναι οι κερδισμένοι της υπόθεσης καθώς το ελαιόλαδο που θα αγοράζουν πλέον οι Κινέζοι θα είναι πιστοποιημένα ιταλικό.
"Πόλεμος" και στην Ισπανία με τις μεγάλες αλυσίδες διανομής να βρίσκονται στο στόχαστρο τόσο των αγροτών όσο και των βιομηχανιών. Και αυτό γιατί προωθούν στην αγορά μέσω του δικτύου που διαθέτουν, ελαιόλαδα σε πολύ χαμηλές τιμές. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα από τη μια πλευρά να συμπιέζονται απίστευτα οι τιμές παραγωγού και από την άλλη να βγάζουν τα επώνυμα ισπανικά ελαιόλαδα εκτός αγοράς. Ομως και οι αγρότες αντιμετωπίζουν εντελώς διαφορετικά την κατάσταση. Οι συνεταιρισμοί θεωρούν ότι για την κρίση φταίει η υπερπροσφορά και ζητούν την ενεργοποίηση της ιδιωτικής αποθεματοποίησης. Η Ενωση Μικρών Αγροτών (και οι βιομήχανοι) θεωρεί ως υπεύθυνες της κρίσης τις αλυσίδες διανομής και ως εκ τούτου δεν υποστηρίζει την ιδιωτική αποθεματοποίηση αλλά τη συγκέντρωση του προϊόντος και την οργάνωση της προσφοράς με τρόπο που θα ενισχύει την διαπραγματευτική δύναμη των παραγωγών απέναντι στη βιομηχανία και τα σούπερ μάρκετ.
Πεδίο πολέμου οι χημικές αναλύσεις και ο πόλεμος ακόμη και των πανεπιστημίων ΗΠΑ και Αυστραλίας με το Διεθνές Ινστιτούτο Ελαιολάδου για τις παραμέτρους που προσδιορίζουν το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο και τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς που διέπουν τους χαρακτηρισμούς. Στο επίκεντρο της διαμάχης βρίσκονται τόσο οι οργανοληπτικές δοκιμασίες, όσο και νέες μετρήσεις που επιβλήθηκαν φέτος, όπως είναι οι αλκυλεστέρες. Στη μάχη αυτή μπαίνουν όλο και περισσότερα πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα που ενεργούν για λογαριασμό εταιρειών, βιομηχανιών, κρατών και άλλων ενδιαφερομένων.
Οι πληροφορίες που φθάνουν σχεδόν καθημερινά δίνουν την εικόνα ενός πολύ σύνθετου πεδίου μάχης στο οποίο έχουν επιστρατευτεί όλες οι δυνάμεις της αγοράς, της επιστήμης και της… απάτης. Πλην όμως όλα αυτά συμβαίνουν αλλού και φθάνουν στην Ελλάδα με τη μέθοδο της… διάθλασης μέσω ανθρώπων που ενδιαφέρονται για την υπόθεση και την ψάχνουν από όλες τις πλευρές. Στην Ελλάδα είναι περισσότερο από κάθε άλλη αφορά φανερή η απουσία εθνικής πολιτικής για το ελαιόλαδο και το πολιτικό δυναμικό εξαντλεί όλη τη δραστηριότητα σε καταγγελίες, διαμαρτυρίες, διαβεβαιώσεις και θεωρητικολογίες με τελικό στόχο την ψήφο των ελαιοπαραγωγών. Δεν χρειάζεται να είναι κάποιος προφήτης για να αντιληφθεί τι έχει να γίνει στο μέλλον αν δεν αλλάξει η νοοτροπία αυτή που αφήνει τελικά τους παραγωγούς και την παραγωγή στην τύχη τους. Ο αναγκαίος διάλογος θα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί από χρόνια, φαίνεται όμως ότι το πολιτικό προσωπικό αδυνατεί να τον οργανώσει - ακόμη και την ώρα που η χώρα κινείται με ταχύτητα προς την καταστροφή.