Από την 1η Οκτωβρίου τέθηκε σε ισχύ η συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του Μαρόκου με την οποία απελευθερώνονται οι εισαγωγές αγροτικών προϊόντων από την αφρικανική χώρα. Πρόκειται για μια εξέλιξη η οποία έχει περάσει "στα μουγγά" από τα κεντρικά μέσα ενημέρωσης που έχουν ξεχάσει το μοναδικό κλάδο της οικονομίας που παράγει. Τον θυμούνται κατά κανόνα όταν πρόκειται να λοιδορήσουν τους παραγωγούς παίζοντας με τις επιδοτήσεις και τις φορολογικές κομπίνες. Οι άνθρωποι του μόχθου παρουσιάζονται πλειστάκις ως τεμπέληδες και απατεωνίσκοι που… ξεκοκαλίζουν τις επιδοτήσεις. Τα κεντρικά μέσα ενημέρωσης βαράνε το τούμπανο της εξουσίας και φυσικά αποκρύπτουν διαδικασίες που είναι σε εξέλιξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση και κυοφορούν μεγάλες ανατροπές στη γεωργία και επιδείνωση της θέσης μας ως παραγωγού χώρας στον ανταγωνισμό. Το δίχτυ προστασίας της γεωργίας του ευρωπαϊκού Νότου έχει εδώ και πολλά χρόνια ξηλωθεί, όμως όπως φαίνεται έχουμε εισέλθει σε μια διαδικασία που μπορεί να τσακίσει σημαντικούς τομείς της αγροτικής οικονομίας. Γιατί το Μαρόκο ήταν απλώς η αρχή, καθώς γίνονται διαπραγματεύσεις για τη δημιουργία ζωνών ελεύθερων συναλλαγών με την Αίγυπτο, την Τυνησία και την Ιορδανία. Στο όνομα της διείσδυσης ευρωπαϊκών συμφερόντων (οικονομικών και πολιτικών) στις χώρες αυτές θυσιάζεται η αγροτική παραγωγή. Με άμεσο αποτέλεσμα την αύξηση της ανεργίας και την "αφρικανοποίηση" όρων παραγωγής και παραγωγών.
Από την αρχή των συζητήσεων είχαμε προειδοποιήσει για τις συνέπειες που μπορεί να έχει η κύρωση της συμφωνίας, κάποιοι βουλευτές κάτι ψέλλισαν με… ερωτήσεις (λύση διά πάσαν νόσον…), η αντιπροσωπεία μας συμφώνησε παρά τις αντιδράσεις που υπήρχαν και… από εκεί πάνε οι άλλοι. Διαφορετικά όμως ήταν τα πράγματα στην Ισπανία όπου ξεσηκώθηκαν οι παραγωγοί  ελαιολάδου και οπωροκηπευτικών. Οι παραγωγοί τομάτας είχαν ήδη πικρή πείρα αφού από τη διείσδυση της τομάτας Μαρόκου στη γαλλική αγορά, μετρούσαν πέρυσι απώλειες 12.500 θέσεων εργασίας. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς τους, για κάθε 1.000 τόνους τομάτας που δεν εξάγονται, χάνονται 50 θέσεις εργασίας στις περιοχές παραγωγής. Εντονότατες όμως ήταν και οι αντιδράσεις στην Ανδαλουσία που είναι και το κέντρο της ελαιοπαραγωγής, όπου το Λαϊκό Κόμμα και το Σοσιαλιστικό Κόμμα κάτω από την πίεση των πραγμάτων αλληλοκατηγορούνται για τις ευθύνες σχετικά με την υπερψήφιση της συμφωνίας.
Στον τομέα του ελαιολάδου οι υποστηρικτές της συμφωνίας διατείνονται ότι το Μαρόκο από τους 120.000 τόνους εξάγει μόνον 30.000 τόνους και εκείνους στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτή όμως είναι η… μισή αλήθεια. Η άλλη μισή είναι ότι η παραγωγή του Μαρόκου αυξάνεται αλματωδώς και υπολογίζεται ότι μέχρι το 2020 θα έχει τουλάχιστον διπλασιαστεί και θα είναι όση της Ελλάδας. Ταυτοχρόνως με την άρση των δασμών (1,25 ευρώ το κιλό) αυξάνεται το επιχειρηματικό ενδιαφέρον για επενδύσεις σε εντατικές καλλιέργειες στη χώρα αυτή. Επιπλέον οι Ισπανοί παραγωγοί εκφράζουν φόβους για νοθείες αλλά παράλληλα θεωρούν ότι άνοιξε η πόρτα για ανεξέλεγκτες εισαγωγές από άλλες χώρες όπως είναι η Τυνησία.
Η ιστορία με τα εσπεριδοειδή δεν χρειάζεται ιδιαίτερες… συστάσεις. Οι τιμές στην Ελλάδα έχουν καθηλωθεί σε τόσο χαμηλά επίπεδα που έχει γίνει προβληματική ακόμη και η συγκομιδή. Ηδη στις μικρότερες καλλιέργειες κάποιοι έχουν σταματήσει τη συγκομιδή ενώ σε περιοχές όπως η Μεσσηνία, ορισμένες φορές δεν βρίσκεται ούτε έμπορος για να τα αγοράσει. Η κατάργηση των δασμών στις εισαγωγές από το Μαρόκο θα επιδεινώσει πολύ περισσότερο την κατάσταση και ενδεχομένως εκτοπίσει το ελληνικό πορτοκάλι από τμήματα της αγοράς.
Ενδεχομένως το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι τα οπωροκηπευτικά με πρώτες τις τομάτες που παράγονται σε μεγάλες ποσότητες. Με παραβιάσεις των συμφωνιών, οι μαροκινές τομάτες είχαν κερδίσει σοβαρά μερίδια της αγοράς και σε πολλές γαλλικές περιοχές οι εξαγωγές τους έφθαναν να είναι πενταπλάσιες από τις ισπανικές. Οι τιμές εισαγωγής τόσο για την τομάτα όσο και για τα κολοκύθια τα προηγούμενα χρόνια ήταν κάτω από την παγκόσμια τιμή εισαγωγής. Ο ανταγωνισμός είναι απόλυτος καθώς την περίοδο από τον Οκτώβριο μέχρι το Μάιο η Ισπανία πραγματοποιεί το 90% των εξαγωγών τομάτας στην Ευρωπαϊκή Ενωση και το Μαρόκο το 95%. Πράγμα που σημαίνει ότι ο χρόνος παραγωγής συμπίπτει και με την άρση δασμών και περιορισμών η κυριαρχία του Μαρόκου θα είναι απόλυτη. Για την Ελλάδα δεν το συζητάμε καθώς τα μεγέθη και συνακόλουθα το κόστος παραγωγής κινούνται σε πολύ υψηλότερα επίπεδα. Ως εκ τούτου ενδεχομένως δεν θα αργήσει η εποχή που θα βρίσκουμε στα σούπερ μάρκετ τομάτες Μαρόκου, ενδεχομένως φθηνότερες και από τη λαϊκή αγορά.
Και αν αυτά αντιμετωπίζονται ως ενδεχόμενα σε αυτή τη φάση, ο καθένας μπορεί να καταλάβει τι θα γίνει όταν οι συμφωνίες επεκταθούν και με άλλες χώρες, με την Τουρκία στο μέλλον να κατέχει περίοπτη θέση σε αυτό τον κατάλογο των χωρών που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον (και) για γεωστρατηγικούς λόγους.
Το κακό της υπόθεσης είναι ότι όλα αυτά περνούν "απαρατήρητα" στην Ελλάδα που δεν κάνει καμία προσπάθεια συγκρότησης μετώπου με τις χώρες του Νότου για να αποτραπούν αυτές οι εξελίξεις. Και από την άλλη, από την πλευρά της κυβέρνησης δεν υπάρχει κανένα σχέδιο για την αγροτική οικονομία που θα έπρεπε να κηρυχθεί "ζώνη εθνικής σημασίας" για το μέλλον του τόπου.