Για παράδειγμα, η εξαγωγή χύμα ελαιόλαδου δεν αποτελούσε ποτέ πρόβλημα «έλλειψης κρατικής φροντίδας», το αντίθετο μάλιστα: Οποιος ήθελε αποκτούσε με ευκολία εγκαταστάσεις και επιδοτούμενα τυποποιητήρια. Αυτό που έλειπε και εξακολουθεί να απουσιάζει είναι η επιχειρηματική δράση η οποία θα έβαζε στο ράφι το προϊόν - κι αυτό γιατί ο προσανατολισμός των περισσότερων επιχειρηματιών ήταν απλώς η διαμεσολάβηση.
Η διαδεδομένη πρακτική ήταν η αγορά του λαδιού από τα χωριά της περιοχής με τραπεζικό δάνειο, και στη συνέχεια η πώλησή του χύμα με βυτία στους Ιταλούς, με στόχο την... ενθυλάκωση της διαφοράς που θα προέκυπτε μεταξύ των δυο τιμών αλλά και των επιτοκίων του τραπεζικού δανεισμού, που σε κάποιες περιόδους ήταν δυσθεώρητα. Πρόκειται για μια επιχειρηματική δράση αναμφίβολα με κάποιο ρίσκο -δεν είναι τυχαίο ότι... τα κανόνια του Ναβαρόνε έχουν βαρέσει πολλές φορές-, αλλά πάντως χωρίς ίδια κεφάλαια και σοβαρές πάγιες επενδύσεις. Δουλειές του ποδαριού, δηλαδή, και του βραχυπρόθεσμου κέρδους που σε πολλές περιπτώσεις μετατρεπόταν σε ακίνητα και... λουλούδια στα μπουζούκια της μεγαλοπρεπούς ιδιωτικής κατανάλωσης.
Η συγκεκριμένη επιχειρηματική δράση από την πλευρά των ιδιωτών, σε συνδυασμό με την κραυγαλέα αποτυχία του συνεταιριστικού τομέα να παίξει ουσιαστικό ρόλο (άλλη πονεμένη ιστορία αυτή) οδήγησαν στη χύμα πώληση του ελαιόλαδου της περιοχής μας. Δεν πουλάμε, δηλαδή, χύμα λάδι επειδή οι Ιταλοί ή οι Ισπανοί είναι πιο ικανοί ή είχαν καλύτερους πολιτικούς από εμάς, αλλά γιατί είχαν ορθολογική επιχειρηματική δραστηριότητα. Για να το πούμε με άλλο τρόπο: Η κυρίαρχη επιχειρηματική τάξη -ιδιώτες και συνεταιρισμοί- στις συγκεκριμένες χώρες είχαν προσανατολισμό το ράφι του πολυκαταστήματος, στοχεύοντας στο μόνιμο μακροπρόθεσμο κέρδος και όχι στο εφήμερο, του στιλ... να πάρουμε φέτος δυο δραχμές παραπάνω για να αγοράσουμε σκάφος και να κάνουμε χλιδάτη ζωή.
Τα κέρδη οι σοβαρές επιχειρήσεις τα επενδύουν με βάση το μέλλον, παρουσιάζοντας ανταγωνιστικό προϊόν στην αγορά. Εμείς δεν το κάναμε αυτό επειδή επιλέξαμε το δρόμο του εύκολου κέρδους και της πώλησης... αέρα. Κι αυτό ακριβώς πληρώνουμε σήμερα συνολικά ως κοινωνία, γιατί κάτι τέτοιο συνέβη σε πολλούς τομείς της οικονομίας μας και πρέπει πια να το αναστρέψουμε, καταρχήν ως αντίληψη.
Θα επαναλάβουμε λοιπόν ότι εύκολος δρόμος ανάκαμψης δεν υπάρχει: Για να κατακτηθούν αγορές και να προκύψει επιπλέον εισόδημα για όλους, χρειάζεται άλλη αντίληψη, με πραγματικές επενδύσεις και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό. Θα πρέπει να απομονωθούν όσοι βάζουν πάνω απ' όλα το στενόμυαλο και βραχυπρόθεσμο συμφέρον τους.
Το θέμα με το λάδι ΠΟΠ «Καλαμάτα» δεν έπρεπε να χωρίζει παραγωγούς και επιχειρηματίες της περιοχής. Η επέκταση του ονόματος σε όλη τη Μεσσηνία θα έπρεπε να αποτελεί τη διαδικασία που θα ενώνει την προσπάθεια για κατάκτηση των αγορών, με την παραγωγή ενός κοινού προϊόντος που θα πατάει πάνω στο ισχυρό όνομα «Καλαμάτα». Ονομα και διασφάλιση ποιότητας μπορούν να αποτελέσουν όχημα κατάκτησης αγορών - και ως εκ τούτου μπορούμε να αναμένουμε πραγματικές επιχειρηματικές επενδύσεις κι όχι μεταπράτες του εφήμερου και της αρπαχτής.
Η προοπτική αυτής της επιτυχίας προκαλεί βεβαίως... ανησυχία σε ένα σύστημα που έχει μάθει να εκμεταλλεύεται ευκαιρίες για να κρατήσει τα πράγματα χαμηλά, στα μέτρα του, ώστε το ίδιο να φαντάζει μεγάλο! Η επέκταση ανοίγει το παιχνίδι κι αυτό ενοχλεί - αλλά επειδή όσο είναι «Καλαμάτα» ο Αγιος Νίκωνας και η Βελανιδιά, άλλο τόσο είναι το Τρίκορφο και το Λυκουδέσι, είναι καιρός ν' αφήσουν ορισμένοι στην άκρη τις κουτοπόνηρες εξυπνάδες. Και αποτελεί υποχρέωση να υπερασπιστούν, τουλάχιστον οι επίσημοι φορείς, το ευρύτερο συμφέρον της περιοχής. Οι αγρότες, οι επιχειρηματίες, αλλά κυρίως οι νέοι άνθρωποι που μένουν και θα δραστηριοποιηθούν στο νομό, θέλουν ευκαιρίες για ν΄ ανοίξουν τα φτερά τους. Οχι κλειστά συστήματα και περιορισμούς που βολεύουν τη συντήρηση της υπάρχουσας μίζερης κατάστασης.
panagopg@gmail.com
