Προκλητική απόφαση κάτω από το βάρος πολιτικών και οικονομικών πιέσεων

Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ως πραξικόπημα της Γερμανίας και των βορείων συμμάχων της: Με μια πρωτοφανή κίνηση η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διά στόματος του επιτρόπου Ντ. Τσιόλος πήρε πίσω την απόφαση σύμφωνα με την οποία όλα τα εστιατόρια της Ευρωπαϊκής Ενωσης από την 1η Ιανουαρίου 2014 θα έπρεπε να σερβίρουν το ελαιόλαδο σε φιάλες μιας χρήσης, με σύστημα που δεν θα επιτρέπει να γεμίζουν πάλι. Επιπλέον με την... ανακληθείσα απόφαση καθιερώνονταν κανόνες σήμανσης της φιάλης με ευδιάκριτα γράμματα (προσδιορίζονταν επακριβώς ανάλογα με τον όγκο της) που θα περιλάμβαναν όλες τις προβλεπόμενες πληροφορίες για την ποιότητα, την καταγωγή και τα χαρακτηριστικά του ελαιόλαδου.

Η υπόθεση είχε περάσει τα μύρια κύματα για να φτάσει σε απόφαση. Πρώτα δόθηκε μάχη στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου και ακολούθησε η... αναμέτρηση στην Διαχειριστική Επιτροπή. Η δε απόφαση των εκπροσώπων 27 χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης δεν ήταν ομόφωνη, καθώς υπέρ ψήφισαν 195 αντιπρόσωποι, κατά 94 και υπήρχαν 53 αποχές. Ειδικότερα, υπέρ ψήφισαν οι εκπρόσωποι Κύπρου, Γαλλίας, Ελλάδας, Ιρλανδίας, Ιταλίας, Ισπανίας, Σλοβενίας, Σλοβακίας, Πολωνίας, Πορτογαλίας, Τσεχίας, Λεττονίας, Λιθουανίας και Ρουμανίας. Κατά ψήφισαν οι εκπρόσωποι Αυστρίας, Βουλγαρίας, Δανίας, Εσθονίας, Φινλανδίας, Γερμανίας, Λουξεμβούργου και Ολλανδίας. Απείχαν από την ψηφοφορία οι εκπρόσωποι Βελγίου, Ηνωμένου Βασιλείου και Ουγγαρίας, και απουσίαζαν αυτοί της Κροατίας.

Με την απόφαση ξέσπασε πρωτοφανής επικοινωνιακός πόλεμος στον οποίο πρωτοστάτησε το Reuters, με ένα εξαιρετικά επιθετικό κείμενο στο οποίο μεταξύ άλλων ειρωνικά έγραφε πως «η Ευρωπαϊκή Ενωση βρίσκει το χρόνο να πει στα εστιατόρια πώς θα σερβίρουν το ελαιόλαδο». Η γερμανική εφημερίδα "Sueddetsche Zeitung" χαρακτήρισε την απόφαση ως «την πιο περίεργη μετά τη θρυλική Οδηγία για την καμπυλότητα των αγγουριών». Ακολούθησε μπαράζ από βρετανικές εφημερίδες και ακολούθησε η αναπαραγωγή τέτοιων ρεπορτάζ στη Δανία, τη Βουλγαρία, την Τσεχία και άλλες χώρες. Ανοησίες γράφτηκαν και από τους συνήθεις πονηράκηδες στην Ελλάδα που έσπευσαν να υποστηρίξουν την... παπάρα σε λάδι σερβιρισμένο σε μπολ.

Γενικώς πάντως δεν έγιναν γνωστά τα επιχειρήματα αυτών που καταψήφισαν τον Κανονισμό, ούτε μπορούμε να γνωρίζουμε τους λόγους για τους οποίους κάποια μέσα ενημέρωσης ειρωνεύτηκαν την ενασχόληση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με το συγκεκριμένο θέμα. Το βέβαιο όμως είναι πως από τη μια πλευρά πολλές χώρες δεν βλέπουν με καλό μάτι τα μέτρα προστασίας ορισμένων μεσογειακών προϊόντων και από την άλλη υπάρχουν συμφέροντα που θέλουν… χύμα την αγορά του ελαιόλαδου.

Οι επιθέσεις έγιναν με πρωτοφανή βιαιότητα και με βολές για εξυπηρέτηση συμφερόντων των ελαιοπαραγωγικών χωρών. Δυστυχώς σε αυτές πρωταγωνίστησε μια ελληνικής καταγωγής Βρετανίδα ευρωβουλευτής, η Μαρίνα Γιαννακουδάκη, με προκλητική δήλωση. Υπό το βάρος των πιέσεων η Μεγάλη Βρετανία υπαναχώρησε και μετέτρεψε το "λευκό" σε "κατά", με αποτέλεσμα να μπλοκάρει την απόφαση.

Οι ευρωπαϊκές αγροτοσυνδικαλιστικές οργανώσεις με ανακοίνωση αμέσως εξέφρασαν την απογοήτευσή τους για την απόσυρση της πρότασης της Κομισιόν. Συγκεκριμένα, τονίζουν ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέκυψε στις πολιτικές πιέσεις και αγνόησε ότι αυτό το μέτρο θα ήταν προς όφελος τόσο των ελαιοπαραγωγών όσο και της διασφάλισης καλής ποιότητας προϊόντων για τους καταναλωτές. Ο γενικός γραμματέας της Copa-Cogeca, Πέκα Πέσονεν, ανέφερε σχετικά: «Είναι πραγματικά γελοίο που η Κομισιόν απέσυρε το μέτρο εξαιτίας πολιτικών πιέσεων. Το θέμα αυτό ήταν υπό συζήτηση εδώ και ένα χρόνο, είχε την υποστήριξη 15 κρατών μελών και πέρασε μέσα από όλες τις νόμιμες διαδικασίες της ΕΕ. Ηταν ένα πολύ απλό και θετικό μέτρο για όλους. Αντιπροσώπευε ένα πρώτο βήμα για την εφαρμογή του Σχεδίου Δράσης της Κομισιόν που θα στήριζε τη βιωσιμότητα, την ποιότητα και την ανταγωνιστικότητα του τομέα του ελαιόλαδου - ένα προϊόν το οποίο έχει πολλά θρεπτικά οφέλη για την υγεία όλων». 

Ο Πέσονεν πρόσθεσε ακόμα ότι: «Ισως να μην επεξηγήθηκε καλά. Αλλά είναι απαραίτητο να απαγορευτεί το ξαναγέμισμα μπουκαλιών στα εστιατόρια. Μάλιστα, τα εστιατόρια τείνουν να ξαναγεμίζουν μπουκάλια με ελαιόλαδο (από διαφορετικές κατηγορίες) και άλλα έλαια, χωρίς να ενημερώνουν, γεγονός που είναι ανεπιθύμητο και δεν είναι δίκαιο για τους καταναλωτές. Η αύξηση του κόστους από το νέο μέτρο της Κομισιόν ήταν αμελητέο και δεν υπάρχει δικαιολογία για να μην εφαρμοστεί. Είναι εντελώς απαράδεκτο το γεγονός ότι η Κομισιόν έχει κάνει στροφή 180 μοιρών και υπέκυψε τελικά στις πολιτικές πιέσεις, χωρίς καμία συζήτηση με τα κράτη μέλη και τη βιομηχανία».

Μια σημαντική μάχη χάθηκε... και η βιομηχανία της απάτης -κυριολεκτικά και μεταφορικά- θα συνεχίσει χωρίς πρόβλημα να σερβίρει υποβαθμισμένα ελαιόλαδα(;) κι αποκομίζοντας τεράστια κέρδη.

Ηλίας Μπιτσάνης