Προσφάτως και εκ των πραγμάτων αιφνιδιαστικά, ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Σάββας Αναστασιάδης κατέθεσε τροπολογία (την οποία υποστήριξε ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Πάρις Κουκουλόπουλος) με την οποία προβλέπεται ότι «στις περιπτώσεις συμβάσεων μίσθωσης έργου, που νομίμως έχουν συναφθεί για τις οποίες το παραδοτέο έργο διαφέρει, αλλά είναι παρεμφερές από το περιγραφόμενο στη σύμβαση, αλλά άπτεται της υπηρεσίας του ίδιου φορέα που παρέχει η αναθέτουσα αρχή και η τελευταία το αποδέχεται, δεν δημιουργούνται ποινικές ευθύνες για τους κατά νόμο υπευθύνους για τη σύναψή τους». Ολίγον ακατανόητα τα ελληνικά του κειμένου αλλά ο εισηγητής έσπευσε να εξηγήσει ότι η (ν)τροπολογία «επιλύει προβλήματα δημάρχων, οι οποίοι εξαιτίας αναγκών χρησιμοποίησαν προσωπικό σε άλλες ασχολίες από εκείνες για τις οποίες το είχαν προσλάβει». Δεν χρειάζεται και πολύ μυαλό για να καταλάβει κάποιος ότι με την τροπολογία επιχειρείται να απαλλαγούν των ευθυνών τους ημέτεροι εκ των δημάρχων οι οποίοι σε πολλές περιπτώσεις είχαν κάνει σύστημα την ιστορία αυτή όχι επειδή δεν είχαν προσωπικό, αλλά επειδή είχαν βρει το κόλπο να προσλαμβάνουν με πρόσχημα τις ανάγκες. Μπορούμε να πιθανολογήσουμε ότι η τροπολογία δεν αφορά ένα "φιλαράκι" του βουλευτή που του… ξέφυγε το θέμα, αλλά το ίδιο το σύστημα εξουσίας στην τοπική αυτοδιοίκηση. Το οποίο συνδέεται με δεσμούς (πολιτικού) αίματος με τα κόμματα της συγκυβέρνησης που τρέχουν να καλύψουν τους (όποιους) δημάρχους έχουν παρασπονδήσει σε σχέση με τις συμβάσεις που προαναφέρθηκαν. Πολλοί εκ των οποίων θα είναι και πάλι υποψήφιοι και ως εκ τούτου θα έπρεπε να μην κινδυνεύουν με εμπλοκή σε δικαστικές περιπέτειες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν ακόμη και σε πολιτικές περιπέτειες.
Οπως υπενθυμίζουν αυτοδιοικητικοί παράγοντες, δεν είναι η πρώτη φορά που έχουμε να κάνουμε με τέτοιες τροπολογίες. Και θυμίζουν παλαιότερη διάταξη σε νόμο που ψηφίστηκε από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας το 2008, στον οποίο προστέθηκε τροπολογία η οποία νομιμοποιούσε εκ των υστέρων και αναδρομικά παράνομες συμβάσεις για απευθείας αναθέσεις μεταφοράς μαθητών με την αιτιολογική έκθεση να ομολογεί ότι οι συμβάσεις «καταρτίστηκαν από Νομαρχίες της χώρας κατά παρέκκλιση των διατάξεων που ορίζουν τις διαδικασίες ανάθεσης του εν λόγω έργου και χωρίς προσυμβατικό έλεγχο από το Ελεγκτικό Συνέδριο». Για το θέμα αυτό μάλιστα υπήρξε παραπομπή της χώρας στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης Απάτης.
Η μέθοδος που έχει εφαρμοστεί όλα αυτά τα χρόνια είναι γνωστή: Στο όνομα της γραφειοκρατίας ή των αναγκών παραβιάζεται συστηματικά η νομοθεσία και στη συνέχεια οι δήμαρχοι, μέσω των συλλογικών οργάνων ή με διακομματική συνεννόηση, πιέζουν για "αθώες" ρυθμίσεις οι οποίες νομιμοποιούν παραβιάσεις και παρεκκλίσεις. Και έρχονται τροπολογίες, εγκύκλιοι και ό,τι άλλο χρειάζεται προκειμένου αναδρομικά να υπάρξει κάλυψη.
Είναι προφανές πως όλοι οι εμπλεκόμενοι γνωρίζουν και τι κάνουν, αλλά και τι γίνεται. Αν είχαν σκοπό να αντιμετωπίσουν υπαρκτά προβλήματα θα μπορούσαν να προωθήσουν νομοθετικές ρυθμίσεις πριν τελεσθούν αδικήματα ακόμη και αν δεχθούμε την «πίεση των πραγμάτων». Αυτό δεν έγινε όμως είτε γιατί οι παραβιάσεις αποτελούσαν εύκολη λύση, είτε γιατί υπήρχε σιωπηρή συμφωνία, είτε γιατί «αφού το κάνουν οι άλλοι γιατί να μην το κάνω εγώ».
Εξ άλλου δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι οι τοπικοί άρχοντες απολάμβαναν κατά κανόνα ειδική ασυλία σε ορισμένες περιπτώσεις. Δεκάδες είναι για παράδειγμα τα περιστατικά εκδήλωσης πυρκαγιών μέσα από σκουπιδότοπους στους οποίους δεν υπήρχαν στοιχειώδη μέτρα ασφαλείας, αλλά οι δήμαρχοι που είχαν την ευθύνη σπανίως τιμωρήθηκαν. Με αποτέλεσμα κάθε χρόνο η Πυροσβεστική να συντάσσει πορίσματα μετά τους ελέγχους στις χωματερές, αλλά οι τοπικοί άρχοντες να τα βάζουν στο αρχείο.
Θα μπορούσαν να αναφερθούν και άλλα φαινόμενα που εντοπίζονται σε λειτουργίες της αυτοδιοίκησης, άλλωστε κάθε χρόνο τα πορίσματα των επιθεωρητών Δημόσιας Διοίκησης είναι… πλούσια σε ευρήματα. Και θα ήταν περισσότερο, αν ήταν σε θέση να "σκαλίσουν" ακόμη περισσότερο κάποιες δαπάνες δημοσίων σχέσεων ή και τη ροή χρήματος στις… θυγατρικές της αυτοδιοίκησης οι οποίες σε ορισμένες περιπτώσεις απορροφούν σημαντικότατα ποσά.
Εδώ και 40 χρόνια, έχει γίνει μεγάλη συζήτηση για την "νομιμότητα" και τη "σκοπιμότητα" στις ενέργειες και τις δαπάνες της αυτοδιοίκησης. Και όπως φαίνεται είναι ένα θέμα το οποίο θα πρέπει να αντιμετωπιστεί στη ρίζα του και με πολύ διαφορετικό τρόπο. Για να καλυφθεί νομοθετικά το κενό ανάμεσα στον "έλεγχο σκοπιμότητας" και την "ασυδοσία".
Υ. Γ: Είχε γραφτεί το κείμενο όταν ανακοινώθηκε ότι αποσύρθηκε η τροπολογία μετά τις αντιδράσεις που εκδηλώθηκαν και υποχρέωσαν το ΠΑΣΟΚ να "αδειάσει" Γρηγοράκο-Κουκουλόπουλο θεωρώντας ανεπαρκείς τις εξηγήσεις. Αλλά φυσικά το πολιτικό πρόβλημα παραμένει.
