Βεβαίως δεν είναι κάτι καινούργιο, έτσι και αλλιώς μεγάλο τμήμα της όποιας ζωντάνιας σπαταλιέται κατά την προεκλογική περίοδο. Και η ζωή συνεχίζεται χωρίς να αλλάζει τίποτε και πολύ περισσότερο χωρίς να ανησυχεί κανένας ιδιαιτέρως. Δεν θα έλεγα πως έχουν όλοι λόγο να ανησυχούν. Γιατί υπάρχει η μεγάλη κατηγορία των αυτοδιοικητικών παραγόντων οι οποίοι βολεύονται εξασφαλίζοντας τα αναγκαία για να δείχνουν ότι παράγουν έργο και δεν ενοχλούνται καθόλου από την αποδιοργάνωση της αυτοδιοίκησης η οποία είναι στο κέντρο των δραματικών αλλαγών που συντελούνται στη χώρα. Η αυτοδιοίκηση είναι ένα πεδίο προνομιακής εφαρμογής της πολιτικής λιτότητας με την δραματική περικοπή των χρηματοδοτήσεων, της αποδιάρθρωσης του δημόσιου τομέα με τις απολύσεις, την ιδιωτικοποίηση των κοινωνικών υπηρεσιών με την παράδοση στους ιδιώτες και την μετακύλιση του κόστους στους πολίτες. Επιπλέον δε είναι ο τομέας που έχει τεθεί υπό τον απόλυτο έλεγχο της τρόικας με τη δημιουργία του Παρατηρητηρίου το οποίο ελέγχει τα οικονομικά και τη διαχείρισή τους.
Ολα όσα διαπιστώνουμε μέχρι σήμερα είναι απλώς η αρχή μιας διαδικασίας η οποία θα βαθύνει ακόμη περισσότερο το επόμενο διάστημα. Και για το λόγο αυτό χρειάζονται τα κατάλληλα «εργαλεία», δηλαδή νομοθετικές προβλέψεις που θα επενδύσουν με νομιμοφάνεια τις καινούργιες επεμβάσεις έτσι ώστε να αποτελέσει η αυτοδιοίκηση το μακρύ χέρι της τρόικας στην τοπική κοινωνία. Και αυτά τα «εργαλεία» δεν είναι τίποτε περισσότερο από των Κώδικα της Αυτοδιοίκησης ο οποίος ρυθμίζει τις λειτουργίες της ενώ παράλληλα κωδικοποιεί τη διάσπαρτη νομοθεσία. Φυσικά Κώδικας υπάρχει και μάλιστα έχει ανανεωθεί με τις προβλέψεις του "Καλλικράτη" πριν από λίγα χρόνια. Φαίνεται όμως πως δεν είναι επαρκής για τους σχεδιασμούς και χρειάζεται να ψηφιστεί καινούργιος.
Είναι ένα θέμα το οποίο προφανώς ετοιμάζεται από καιρό καθώς ιδιαίτερο ενδιαφέρον δείχνουν διάφορα εξωθεσμικά κέντρα που προετοιμάζουν ακόμη και νομικά τις αλλαγές που θέλουν να επιβάλουν. Από αυτή την άποψη σε μια δημοκρατία θα ήταν επιβεβλημένο τέτοιου είδους ζητήματα να μπαίνουν σε ευρύτατη διαβούλευση και μάλιστα πριν από τις εκλογές έτσι ώστε να τοποθετηθούν με σαφήνεια οι υποψήφιοι, να ανοίξει η συζήτηση και να ενημερωθούν οι πολίτες. Η κυβέρνηση όμως για μια ακόμη φορά πάει να περάσει στη ζούλα την υπόθεση καθώς αν ο Κώδικας έμπαινε σε διαβούλευση πριν από τις εκλογές θα μπορούσε να επηρεάσει το εκλογικό αποτέλεσμα. Από την άλλη πλευρά οι προβλέψεις του είναι ασφαλώς προσαρμοσμένες και στο εκλογικό αποτέλεσμα και στη νέα πολιτική κατάσταση η οποία δημιουργείται στην αυτοδιοίκηση. Ετσι φρόντισε να φέρει στη Βουλή τον Κώδικα μετά τις εκλογές και μάλιστα μια ημέρα πριν σταματήσει εσπευσμένα η λειτουργία της Ολομέλειας.
Κάποιοι ενδεχομένως θα σπεύσουν να θεωρήσουν τις προβλέψεις του νέου Κώδικα ως «τεχνικές ρυθμίσεις» κατά την προσφιλή πρακτική των φανατικών υποστηρικτών ακόμη και των πλέον ακραίων μέτρων από τα οποία προσπαθούν να αποσπάσουν την πολιτική ουσία. Από την άποψη αυτή, έχει σημασία να καταγραφεί ο τρόπος με τον οποίο η εφημερίδα "Το Βήμα" παρουσίασε τη νομοθετική πρωτοβουλία, αποκαλύπτοντας και το πολιτικό της βάθος. Σε σχετικό δημοσίευμα πριν από λίγες ημέρες έγραφε μεταξύ των άλλων: «Στο πλαίσιο των μνημονιακών δεσμεύσεων αλλά και των μέτρων που ψηφίστηκαν στο μεσοπρόθεσμο από την κυβέρνηση, οι δήμοι και οι περιφέρειες γίνονται με σαφήνεια πεδίο υλοποίησης της κυβερνητικής και κοινοτικής πολιτικής, αποκτώντας και τα θεσμικά εργαλεία προκειμένου να "τρέξουν" το νέο ΕΣΠΑ 2014-2020».
Το πρώτο μέρος του αποσπάσματος είναι απολύτως σαφές και δεν χρειάζεται καμία εξήγηση: Με τον Κώδικα η κυβέρνηση επιχειρεί να υλοποιήσει τις μνημονιακές της δεσμεύσεις και αυτό είναι κλειδί για να εξηγήσει κάποιος τις θεσμικές προσαρμογές. Σε ό,τι αφορά το νέο ΕΣΠΑ το πρόβλημα δεν είναι η απουσία θεσμικών εργαλείων αλλά το γεγονός ότι οι περιφερειάρχες ουσιαστικά κάνουν πολιτική με τα έργα του προγράμματος παίζοντας με τους δημάρχους στην προσπάθεια να εξασφαλίσουν τη στήριξή τους στην επόμενη αναμέτρηση. Και δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ο Γιαν. Σγουρός στην Αττική είχε την υποστήριξη πολλών δημάρχων της Νέας Δημοκρατίας, οι οποίοι "άδειασαν" τον υποψήφιο του κόμματος. Εκείνο που λείπει από το ΕΣΠΑ είναι μια ανεξάρτητη αρχή που θα αξιολογεί τα προτεινόμενα έργα, αλλά και ένα άλλο πνεύμα στη διαχείριση των κονδυλίων του. Ειδικότερα εκείνων που όχι μόνον είναι αντιπαραγωγικά, αλλά χρησιμοποιούνται για να μοιράζονται χρήματα σε μέσα ενημέρωσης και εταιρείες στο όνομα της δημοσιότητας και της προβολής.
Τα πράγματα στην αυτοδιοίκηση δεν ήταν ρόδινα και αυτό το γνωρίζουν όλοι. Εδώ όμως δεν συζητούμε για βελτίωση της κατάστασης με την αντιμετώπιση των προβλημάτων, αλλά για μια επιχείρηση κατεδάφισης και για υπερδιόγκωση αυτών των προβλημάτων που ήταν ορατά στους πολίτες. Και ο Κώδικας είναι ένα τέτοιο «εργαλείο» αλλά οι παράγοντες της αυτοδιοίκησης δεν δείχνουν να ανησυχούν ιδιαιτέρως. Οι πολίτες όμως;
Ηλίας Μπιτσάνης
