Ας ξεκινήσουμε ανάποδα, από αυτό που όλα δείχνουν ότι αποκλείεται να γίνει υπό τις σημερινές συνθήκες: Η επαναλειτουργία της γραμμής Κόρινθος - Τρίπολη - Καλαμάτα. Ο αυτοκινητόδρομος τελείωσε την υπόθεση "εκσυγχρονισμός" του σιδηροδρομικού δικτύου καθώς το ζήτημα του ανταγωνισμού δεν είναι τόσο… ελεύθερο όσο προπαγανδίζουν οι θιασώτες της "αγοράς". Πρόκειται για μια ιστορία που ξεκίνησε από την εποχή που άνοιξαν οι σήραγγες στο Αρτεμίσιο χωρίς να έχει μελετηθεί ταυτόχρονα και η διέλευση της γραμμής του τρένου εφόσον κάποια στιγμή αποφασιζόταν νέα χάραξη και χρηματοδότηση ριζικών παρεμβάσεων. Συνεχίστηκε με την άνευ αντικειμένου συζήτηση επί δεκαετίες για τον εκσυγχρονισμό και ολοκληρώθηκε με τη διακοπή κυκλοφορίας λίγο μετά το τέλος των εργασιών συντήρησης της γραμμής που στοίχισαν κάπου 50 εκ. ευρώ.
Πάμε τώρα στην υπόθεση της κινητικότητας που εμφανίζεται κατ’ αρχήν από τη δυτική πλευρά της Πελοποννήσου. Σύμφωνα με τις σχετικές ανακοινώσεις είναι σε εξέλιξη οι μελέτες για την μετατροπή της γραμμής Πάτρα - Πύργος - Καλαμάτα σε κανονική (από μετρική που είναι σήμερα) με τις ανάλογες βελτιώσεις στις διελεύσεις έτσι ώστε να αυξηθούν οι ταχύτητες στο τμήμα αυτό. Ενδιαφέρουσα εξέλιξη αλλά κατά πώς φαίνεται το σίγουρο είναι ότι η ιστορία θα προχωρήσει στα τμήματα από την Πάτρα μέχρι τον Πύργο μήκους 120 χιλιομέτρων και προϋπολογισμού 4,5 δισ. ευρώ περίπου. Κατά την ειδησεογραφία «μικρότερη μελετητική ωριμότητα παρουσιάζει το τμήμα του δικτύου από την περιοχή Αλφειός προς Κυπαρισσία μέχρι Καλαμάτα, μήκους 120 περίπου χιλιομέτρων, για το οποίο εξετάζεται επίσης η κανονικοποίηση του εύρους της γραμμής. Στο μεγαλύτερο ποσοστό προτείνεται να ακολουθεί την υπάρχουσα χάραξη».
Στην εφημερίδα "Πρωινή" του Πύργου όταν δημοσιεύτηκε πριν από λίγες ημέρες η είδηση, υπήρχε και μια εκτίμηση που δεν θα πρέπει να διαφύγει την προσοχή μας. Για τα τμήματα από Πάτρα μέχρι Πύργο γράφει η εφημερίδα ότι «ο τεχνικός κόσμος εκτιμά πως οι μελέτες αυτές θα προχωρήσουν, στηρίζοντας αυτή την αισιοδοξία στο γεγονός ότι είναι αποφασισμένη η σύνδεση της σιδηροδρομικής γραμμής με το λιμάνι της Πάτρας, στο πλαίσιο των συνδυασμένων μεταφορών. Επιπροσθέτως γιατί θεωρούνται "εύκολα" τα τμήματα της σιδηροδρομικής γραμμής ως τον Πύργο καθώς δεν απαιτούνται ιδιαίτερα τεχνικά». Συνεχίζει όμως αναφέροντας ότι «εκπρόσωποι του ΤΕΕ βλέπουν από "δύσκολο έως αδύνατο" να υλοποιηθεί το έργο, από τον Πύργο στην Κυπαρισσία και πολύ περισσότερο ως την Καλαμάτα».
Δεν θεωρούμε ότι στο ρεπορτάζ κρύβεται κάτι "πονηρό", αποτυπώνει όμως έναν προβληματισμό για το κατά πόσο το σχέδιο που προαναφέρθηκε θα υλοποιηθεί. Και το γεγονός αυτό θα πρέπει να ενεργοποιήσει τα ανακλαστικά των εκ των πραγμάτων ενδιαφερομένων στη Μεσσηνία, οι οποίοι θα πρέπει να πάψουν πλέον να περιμένουν ενημέρωση από τις ανακοινώσεις, να ενεργοποιηθούν και να παρακολουθήσουν βήμα - βήμα την υπόθεση. Ετσι ώστε να παρεμβαίνουν όταν χρειάζεται και δημιουργούνται προβλήματα που μπορούν να οδηγήσουν σε μερική ακύρωση του σχεδίου. Και πέραν τούτων βεβαίως θα πρέπει να έχουν πλήρη εικόνα για την κατεύθυνση που έχει δοθεί σχετικά με την εκπόνηση των μελετών. Πέραν πάσης αμφιβολίας το τμήμα αυτό της γραμμής πρωτίστως θα λειτουργήσει υποστηρικτικά στο λιμάνι της Πάτρας. Δεν το λέει μόνο το ρεπορτάζ, αλλά και η… κοινή λογική. Κανένας δεν θα ξεκινούσε ένα έργο μόνο για να υπάρχει τρένο μεταξύ Καλαμάτας και Πάτρας για να μετακινούνται φοιτητές, συγγενείς και φίλοι. Ως εκ τούτου θα πρέπει να διευκρινιστεί τι προβλέπει ο σχεδιασμός για την απόληξη της γραμμής και ειδικότερα αν προβλέπεται σύνδεση με το λιμάνι και στη βάση ποιου επιχειρησιακού σχεδιασμού.
Το επόμενο ζήτημα που τίθεται είναι σχετικό με την υπόθεση του προαστιακού. Οπως αναφέρεται από διάφορες πηγές, εκπονείται μελέτη για προαστιακό τρένο στις γραμμές προς Μεσσήνη και Κυπαρισσία, εκφράζεται μάλιστα και αισιοδοξία για τη βιωσιμότητα του εγχειρήματος με βάση και την εμπειρία του προαστιακού της Πάτρας. Το ερώτημα σε αυτή την ιστορία είναι αν η μελέτη για τον προαστιακό παίρνει υπόψη της τη μελέτη για το "νέο τρένο" από την Πάτρα. Γιατί αν γίνουν και τα δύο υπάρχει θέμα με το εύρος της γραμμής, επί της ουσίας τα δύο σχέδια θα πρέπει να "κουμπώνουν" στο επίπεδο των υποδομών της γραμμής.
Η επισήμανση αυτή κάνει ακόμη περισσότερο επιτακτική την ανάγκη να υπάρχει συστηματική παρακολούθηση των συζητήσεων και των μελετών. Στην πορεία μπορεί να προκύψουν ακόμη μεγαλύτερα ζητήματα, κανένας μέχρι τώρα δεν δίνει ιδιαίτερη σημασία στην ενημέρωση και τη γνώμη της τοπικής κοινωνίας. Η αυτοδιοίκηση έχει το λόγο γιατί το τρένο είναι σπουδαία υπόθεση και δεν πρέπει να χαθεί οριστικά.
Ηλίας Μπιτσάνης
