Η χαλαζόπτωση που προκάλεσε ζημιές 50%-60% σε πολλές κοινότητες, το γλοιοσπόριο που επεκτείνεται με κάθε περίοδο υγρασίας και θερμοκρασιακών διακυμάνσεων, αλλά και ο καταρροϊκός πυρετός, που εξαπλώθηκε επειδή ορισμένοι παραγωγοί καθυστέρησαν να δηλώσουν τα κρούσματα, δεν είναι τρία μεμονωμένα επεισόδια. Είναι ενδείξεις ότι η περιοχή μπαίνει σε μια εποχή, όπου η κλιματική κρίση και οι δομικές αδυναμίες του πρωτογενούς τομέα δημιουργούν ένα νέο, πολύ πιο σύνθετο ρίσκο. Η Μεσσηνία στηρίζεται σχεδόν μονόπλευρα στην ελαιοκαλλιέργεια. Όμως η ελιά, με όλες τις αντοχές της, δεν είναι απεριόριστα θωρακισμένη απέναντι στα ακραία φαινόμενα. Οι παραγωγοί βλέπουν πλέον καταστροφές μέσα σε λίγες ώρες, αλλά καλούνται να αντέξουν έναν ολόκληρο χρόνο με μειωμένο εισόδημα. Η εικόνα αυτή δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με τον κλασικό κύκλο “ζημιά - αποζημίωση - αναμονή”. Όχι γιατί δεν χρειάζονται αποζημιώσεις -είναι ζωτικές- αλλά γιατί δεν επαρκούν, για να κρατήσουν ζωντανό έναν γερασμένο και πιεσμένο αγροτικό πληθυσμό.
Η επόμενη φάση απαιτεί κάτι πιο δύσκολο: ένα σχέδιο ανθεκτικότητας προσαρμοσμένο στις πραγματικές συνθήκες του νομού. Από την εκπαίδευση στην ορθή εφαρμογή φυτοπροστατευτικών μέχρι την ψηφιακή παρακολούθηση ασθενειών και την αναδιάρθρωση καλλιεργειών στις πιο ευάλωτες ζώνες, η συζήτηση πρέπει να ξεφύγει από τα έκτακτα μέτρα. Το ίδιο και η διαχείριση υγειονομικών κρίσεων, που δεν μπορεί να βασίζεται ούτε στην προσωπική κρίση παραγωγών ούτε στην πλημμελή επιτήρηση. Η Μεσσηνία έχει τα πλεονεκτήματα, για να σταθεί μέσα σε αυτή τη μεταβατική εποχή. Αλλά για να συμβεί αυτό, χρειάζεται ένα συνεκτικό πλαίσιο που θα δίνει προβλεψιμότητα στους παραγωγούς και όχι απλώς θα καταγράφει τις απώλειες.
Η κλιματική κρίση δεν περιμένει. Και κάθε χρόνος που περνά χωρίς στρατηγική αφήνει τον πρωτογενή τομέα πιο εκτεθειμένο σε φαινόμενα, που πλέον δεν θα χαρακτηρίζονται «εξαιρετικά», αλλά συνηθισμένα.
