Οσο βαθαίνει η οικονομική κρίση και μεγαλώνει η φτώχεια όσων ζούσαν σε πόλεις κι έχασαν μέχρι και τη δουλειά τους, η επιστροφή στα χωριά είναι ίσως η έσχατη, πλην όμως σωτήρια λύση.
Κάποιοι μάλιστα επιλέγουν την επιστροφή και τη ριζική αλλαγή διαμονής, τρόπου ζωής, νοοτροπίας ολόκληρης... πριν καν έρθει η καταστροφή που θα τους αναγκάσει να το κάνουν θέλοντας και μη.
Και δεν είναι καθόλου θεωρητικό αυτό που σας λέω. Συμβαίνει και στα δικά μας τα χωριά, της Μεσσηνίας.
Είναι περισσότεροι βέβαια εκείνοι που δεν επέλεξαν, αλλά αναγκάστηκαν να κάνουν κάτι τέτοιο - και μάλιστα έχουν τύψεις... για το τι θα μπορούν να προσφέρουν στα παιδιά του από 'δώ και πέρα. Βλέπετε, τα πιτσιρίκια πρέπει να κάνουν χιλιόμετρα κάθε πρωί για να πάνε σχολείο κι άλλα τόσα το μεσημέρι για να γυρίσουν. Και το απόγευμα... μία από τα ίδια για τα φροντιστήρια ή τις ξένες γλώσσες.
Μιλώντας μ' αυτούς που επέλεξαν την επιστροφή στο χωριό κάνοντας την ανάγκη... φιλότιμο, διαπίστωσα ότι μάλλον οι ίδιοι έχουν ακόμη και κόμπλεξ για τη νέα πραγματικότητα. Γιατί βλέπετε, συνήθισαν στη βολή των πόλεων τόσα χρόνια, ξέχασαν τα χωράφια και τις αλάνες όπου μάτωναν τα γόνατά τους παίζοντας ώρες ατελείωτες. Είναι κι εκείνο το χιλιοειπωμένο απ' τους δικούς τους γονείς "να πάτε στην πόλη να ζήσετε σαν άνθρωποι", που τελικά είχε καταγραφεί πιο βαθιά απ' όσο νόμιζαν.
Μόνο που οι καλύτερες μέρες στην πόλη... πέρασαν πια. Και τι να έκαναν πια οι άνθρωποι; Να 'μεναν στο διαμέρισμα όπου ούτε το νοίκι δεν μπορούσαν να πληρώσουν;
Αφορμή για να τα γράψω σήμερα όλα αυτά (κι άλλα πολλά που δεν χωράνε...) μου έδωσε ο πιτσιρικάς μιας φίλης μου, που λίγο πριν τα 8 του μετακόμισε στο χωριό: Αφού έχει χαρτογραφήσει ήδη όλη την περιοχή γυρνώντας με το ποδήλατο χωρίς το φόβο των αυτοκινήτων, εντόπισε και την κατσίκα της γειτόνισσας που δεμένη έβοσκε ήσυχα ήσυχα. Μετά από λίγο, το χωριό ολάκερο... αναζητούσε την κατσίκα, που βρήκε την ελευθερία της! Ο πιτσιρικάς ατάραχος, δεν είχε καταλάβει ότι έκανε ζημιά - γιατί απλώς εφάρμοσε αυτό που έμαθε στα σχολεία της πόλης. "Τα ζώα πρέπει να ζουν ελεύθερα στη φύση μαμά!" ήταν η αποστομωτική απάντησή του.
Και οι άνθρωποι, αγόρι μου!

Μαρία Τομαρά