Ήταν Ιανουάριος του 2021 όταν δύο “αγρίμια”, όπως είχε χαρακτηρίσει ο σταθμάρχης στην κατάθεσή του τα αδέλφια, 17 και 15 χρόνων, του επιτέθηκαν στο μετρό της Αθήνας. Τότε η ωμή βία και το μένος τους προς έναν άλλον άνθρωπο σόκαραν την κοινή γνώμη, όπως μετέπειτα οι άγριοι ξυλοδαρμοί πέρυσι και φέτος στην Καλαμάτα.

Η σημαντική αύξηση των φαινομένων βίας από εφήβους τα τελευταία χρόνια σίγουρα δεν είναι κάτι που περνά απαρατήρητο. Εξάλλου, το ευρύτερο κοινωνικό σύστημα παίζει τον δικό του ρόλο. Άνθρωποι πιεσμένοι από την οικονομική και κοινωνική δυσπραγία είναι πιο εύκολο να εκδηλώσουν καταστάσεις πίεσης και να μεταφέρουν στην καθημερινότητά τους τη βία που εισπράττουν από αυτό που συμβαίνει γύρω τους. Όταν όμως μιλάμε για εφήβους, τότε απαιτούνται εξειδικευμένοι χειρισμοί καταρχάς για την πρόληψη τέτοιων φαινομένων και κατά δεύτερον για την αντιμετώπισή τους.  Ένας σημαντικός παράγοντας πρόληψης είναι η οικογένεια και το αξιακό της σύστημα. Τι συμβαίνει δηλαδή όταν κλείνει η πόρτα και παύει η οικογένεια να είναι σε κοινή θέα. Εκεί συμβαίνουν πολλά που τα εσωτερικεύει ο έφηβος ή η έφηβη και στην πρώτη ευκαιρία θα τα εκδηλώσει. Μια οικογένεια με καλή διαχείριση θυμού και συναισθημάτων μεταξύ των μελών, με αξιακούς κώδικες, με επίγνωση του ρόλου των γονέων, με ενσυναίσθηση, με κατανόηση, εκπαιδεύει το παιδί μέσα από την καθημερινή φυσική της παρουσία στο να λειτουργεί με σεβασμό.

Βέβαια, στην εφηβεία οι φίλοι αποκτούν πρωτεύοντα ρόλο κι ο μιμητισμός σε αυτήν την ηλικία είναι έντονος και υπάρχει ο θαυμασμός προς εκείνον που… μοιάζει δυνατός. Γι’ αυτό, καθοριστικό ρόλο παίζει και το σχολείο, κυρίως με τη δημιουργία ευκαιριών καλής επικοινωνίας, άμβλυνσης των κρίσεων και διαχείρισης των προβλημάτων. Σε κάθε περίπτωση, οι έφηβοι έχουν ανάγκη διαπαιδαγώγησης. Να καταλάβουν τις συνέπειες των πράξεών τους, να συναισθανθούν το τι προκάλεσαν και να εντοπιστούν οι λόγοι πρόκλησης επιθετικών συμπεριφορών.