Από τη στιγμή που η μεταφορά των σκουπιδιών της Καλαμάτας -όπως και άλλων περιοχών της Νότιας Πελοποννήσου- δόθηκε σε σκουπιδοεργολάβο, ήταν γνωστό ότι κανένας δεν μπορούσε να γνωρίζει... πού ακριβώς θα καταλήξουν. Οι τελευταίες αποκαλύψεις για τα νυχτερινά ταξίδια των σκουπιδιών, με σκηνές βγαλμένες από χολιγουντιανές ταινίες με αστυνόμους και μαφιόζους, που περιλαμβάνουν κυνηγητό σε δρόμους και παράνομες χωματερές, δίνουν απλώς την απαραίτητη δραματική διάσταση στο θρίλερ.
Το έργο αυτό μέχρι πριν από λίγα χρόνια ήταν φαρσοκωμωδία, αλλά όπως συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις, μετά τα αμέριμνα χαζόγελα έρχεται το δράμα και η τραγωδία. Εχουμε πολλές φορές επισημάνει ότι η αδυναμία διαχείρισης των σκουπιδιών αποτυπώνει σε μικρογραφία το συνολικό οικονομικό και πολιτικό πρόβλημα της χώρας.
Η ανεπάρκεια των πολιτικών παραγόντων να διαχειριστούν με στοιχειώδη τρόπο τα σκουπίδια οδήγησε σε αξεπέραστα αδιέξοδα. Προκειμένου να μη μείνουν τα σκουπίδια στους δρόμους, ανέλαβαν δράση οι νυχτερινοί... σωτήρες. Οι πολιτικοί παράγοντες ανέβαλλαν για χρόνια τη λήψη της δύσκολης απόφασης ορισμού χώρου διαχείρισης των σκουπιδιών, προκειμένου να μη συγκρουστούν με το λαϊκό αίτημα της κάθε περιοχής.
Η στρεβλή αντίληψη περί πολιτικού κόστους, αλλά και η υπόθαλψη κάθε τοπικής αντίδρασης για μικροκομματικούς λόγους, δεν αφήνουν περιθώρια για «αθώους». Ολοι ψάρευαν στα ίδια θολά νερά του λαϊκισμού. Η μεταβίβαση της ευθύνης και η αναβολή της απόφασης ήταν τα βολικά πολιτικάντικα τερτίπια. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον ξεκίνησε η... εργολαβία της σύνταξης μελετών αλλά και η αντίκρουσή τους από άλλες μελέτες, πληρωμένες όλες ακριβά από τον δημοτικό και τον δημόσιο κορβανά, κατασπαταλώντας πόρους εθνικούς και κοινοτικούς.
Τα τρωκτικά, μόλις αντιλήφθηκαν τι παίζει, μπήκαν στο παιχνίδι πουλώντας από τεχνολογία μαγικών λύσεων μέχρι σκουπιδοταξίδια στη νύχτα με άγνωστο προορισμό. Το πάρτι αυτό κάθε χρόνο μεγάλωνε, με αποτέλεσμα να αρχίσει να ρέει και μαύρο πολιτικό χρήμα, καθιστώντας πλέον ασύμφορη από κάθε πλευρά την επιδίωξη λύσης.
Σε αυτή την κατάσταση μας βρήκε η κρίση - και τότε τα περιθώρια άρχισαν να στενεύουν: Από τη μια μεριά τέλειωσαν τα δανεικά και τα προγράμματα κι από την άλλη οι «κουτόφραγκοι» δυστροπούν γιατί δεν κάναμε αυτό που αυτοί έχουν κάνει εδώ και χρόνια στον συγκεκριμένο τομέα. Σε πρώτη φάση αρχίσαμε λοιπόν τα χαριτωμένα, περί «ελληνικής ιδιαιτερότητας» με τους ιστορικούς τόπους και τα φυσικά μνημεία, ενώ κάποιοι άλλοι, εμπνευσμένοι από το ένδοξο παρελθόν, άρχισαν τα... απελευθερωτικά και τα αντικατοχικά, συνεπικουρούμενοι από τους αντικαπιταλιστές νεοκομμουνιστές που προτάσσουν τα στήθη τους στις επιδιώξεις του ξένου κεφαλαίου, το οποίο θέλει να... επιβάλει λύσεις στο εθνικό κεφάλαιο των σκουπιδιών! Είναι φανερό ότι το μέτρο έχει χαθεί.
Το πρόβλημα των σκουπιδιών γιγαντώθηκε γιατί δεν λήφθηκαν οι δύσκολες αποφάσεις για να μη δυσαρεστηθούν αρχικά οι πολίτες και μετά τα συμφέροντα, με τα οποία έμμεσα ή άμεσα ταυτίστηκαν πολιτικοί παράγοντες. Η διαχείριση των απορριμμάτων στοιχίζει πανάκριβα (μελέτες, μεταφορά και... πρωτοποριακές λύσεις), αλλά τελικά τα σκουπίδια καταλήγουν σε ανεξέλεγκτες χωματερές! Με δυο λόγια, και πληρώνουμε ακριβά και ρυπαίνουμε το περιβάλλον. Αυτό συμβαίνει βέβαια σε μια σειρά θεμάτων - και θα πρέπει γρήγορα να τελειώσουμε με αυτή την αντίληψη, αν θέλουμε να προχωρήσουμε σε ένα καλύτερο μέλλον.
Τόσο στο θέμα των σκουπιδιών όσο και σε όλα τα άλλα, καλούμαστε σε σύντομο χρονικό διάστημα να αναθεωρήσουμε βεβαιότητες και να σταματήσουμε να στρουθοκαμηλίζουμε. Αντιλαμβανόμαστε ότι τη στιγμή που συντελείται δραματική μείωση του βιοτικού μας επιπέδου είναι δύσκολο να μην αναζητούμε ενόχους ρίχνοντας αναθέματα, αλλά εφικτές λύσεις διεξόδου. Είναι φανερό όμως ότι, αν δεν δούμε με ψύχραιμο τρόπο τα αίτια που δημιουργούν τα προβλήματα και περιοριστούμε στην εύκολη λύση των εξιλαστήριων θυμάτων, θα καταλήξουμε σύντομα στις μαφιόζικες λύσεις των συμμοριών.
Οι λύσεις που υπάρχουν στη διαχείριση των σκουπιδιών είναι πολύ συγκεκριμένες. Δεν καλούμαστε να ανακαλύψουμε την Αμερική, ούτε πρόκειται να μετατραπούμε σε προτεκτοράτο αν υιοθετήσουμε πετυχημένα και λειτουργικά μοντέλα άλλων κρατών. Στην περίοδο που διανύουμε και μέσα στο περιβάλλον που έχει διαμορφωθεί, είναι ορατός ο κίνδυνος να χάσουμε τα πάντα μέσα από τις υπερβολές.
Αυτό που σήμερα απαιτείται για τη λύση του προβλήματος των σκουπιδιών είναι το ίδιο με αυτό που θέλαμε και χθες: ένας χώρος στον οποίο θα εγκατασταθεί η τεχνολογία και θα εφαρμοστεί μια αποδεκτή περιβαλλοντικά -με βάση τα ευρωπαϊκά πρότυπα- μονάδα διαχείρισης. Οσο ο χώρος δεν ορίζεται, λύση δεν πρόκειται να δοθεί.
Είναι καιρός να σταματήσουμε να μετατρέπουμε τις εύλογες τοπικές αντιδράσεις σε αντιεπιχειρηματικό κίνημα, γιατί αντί να... ανατρέψουμε τον καπιταλισμό, το πιθανότερο είναι να δώσουμε θεσμική υπόσταση στις συμμορίες. Αυτό γίνεται σήμερα με τα σκουπίδια, αυτό μπορεί να συμβεί αύριο με όλα τα θέματα.
Υ.Γ. Οι «προσωρινές» εγκαταστάσεις στο Παλιοροβούνι Οιχαλίας πόσο θα στοιχίσουν; Και αφού αναζητούμε 1 ή το πολύ 2 χώρους για την Πελοπόννησο, γιατί δεν ταυτίζουμε τον προσωρινό χώρο με τον μόνιμο από τώρα, για να γλυτώσουμε χρήματα (οδοί πρόσβασης και λοιπός μόνιμος εξοπλισμός); Γιατί η λύση της Μεγαλόπολης παρότι συγκεντρώνει τόσο πολλά πλεονεκτήματα δεν προχωρά; Γιατί ο κάθε παράγοντας, σε δήμους και Περιφέρεια, βαράει τον... δικό του σκοπό και δεν αναζητούν όλοι μια κοινή λύση, μέσα φυσικά από αμοιβαίες υποχωρήσεις και συνθέσεις; Ποιο ήταν οικονομικότερο και περιβαλλοντικά πιο αποδεκτό, η επαναλειτουργία της ΜΟΛΑΚ ή η λύση των σκουπιδοεργολάβων; Οι απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά είναι προφανείς, αλλά δεν δίνονται, επειδή τα πάντα χάνονται στο θολό τοπίο της σύγχυσης και της μεταβίβασης των ευθυνών στον κύριο Χατζηπετρή.
panagopg@gmail.com
