Με τη φράση αυτή διατυπωνόταν για πρώτη φορά το 1971 στη μελέτη του Σπουδαστηρίου Πολεοδομικών Μελετών του ΕΜΠ -με επικεφαλής τον καθηγητή κ. Αραβαντινό- η ιδέα ενός δρόμου ο οποίος θα παρέκαμπτε τον οικοδομικό ιστό της πόλης αλλά και θα εφαπτόταν σε αυτόν.
Πολλά χρόνια αργότερα, στη μετασεισμική προσαρμογή του νέου σχεδίου πόλης, διατυπωνόταν η θέση ότι «βασική επιδίωξη του κυκλοφοριακού σχεδιασμού είναι η δημιουργία περιφερειακού άξονα βόρεια της πόλης (πλάτους 24 μέτρων) και η σύνδεσή του με το εθνικό οδικό δίκτυο. Ο προορισμός αυτού του άξονα είναι η εξασφάλιση μιας κυκλοφοριακής αυτοτέλειας του ανατολικού, του δυτικού και του κεντρικού τομέα της πόλης αναφορικά με τις υπερτοπικές μετακινήσεις εθνικής και περιφερειακής κλίμακας».
Στην έκδοση "Μαχόμενη πολεοδομία για την ανάπτυξη της πόλης" σημειώνεται ακόμη ότι τα κυκλοφοριακά προβλήματα μπορεί να τα αντιμετωπίσει αποτελεσματικά «μόνο η νέα εθνική οδός - βόρεια περιμετρική της Καλαμάτας, σε συνδυασμό με 6 σημαντικές αρτηρίες, που ξεκινώντας απ’ αυτήν οδηγούν προς νότο. Μέχρι σήμερα μόνον η μία, η Αρτέμιδος, έχει κατασκευαστεί και ήδη διευκολύνει αρκετά την κυκλοφορία».
Τα μικρά αυτά αποσπάσματα οδηγούν αβίαστα στο συμπέρασμα ότι οι σημαντικοί επιστήμονες που συνέλαβαν την ιδέα ενός δρόμου που διατρέχει βορείως την πόλη και θα κατανέμει από πολλά σημεία την κυκλοφορία προς τους προορισμούς κατά τομείς, είχαν κατά νου έναν δρόμο ήπιας κυκλοφορίας που θα εξυπηρετούσε τις ανάγκες της πόλης και των πολιτών.
Αντί αυτού και χωρίς να γίνει ουσιαστική συζήτηση, επελέγη η λύση του φαραωνικού κλειστού αυτοκινητόδρομου με τον οποίο επιχειρείται ουσιαστικά η παράκαμψη της πόλης και η είσοδος σε αυτή μέσα από πολύ λιγότερους "διαδρόμους" που καταλήγουν ουσιαστικά σαν "μαχαίρι" στο κέντρο της πόλης με τις κυκλοφοριακές ρυθμίσεις που έχουν τεθεί σε εφαρμογή ή θα εφαρμοστούν.
Πριν από 9 χρόνια με όλα αυτά τα στοιχεία είχα γράψει ένα εκτενέστατο άρθρο στην "Ε" το οποίο κατέληγε ως εξής: «Με τέτοιες ρυθμίσεις που προβάλλονται ως μονόδρομος για την κατασκευή περιμετρικού δακτυλίου, ίσως είναι καλύτερα να εγκαταλείψουμε την ιδέα. Τουλάχιστον να το κουβεντιάσουμε σοβαρά για να διαμορφωθεί η βέλτιστη λύση».
Εις ώτα μη ακουόντων βεβαίως όλες οι παρεμβάσεις, και οι δημοτικές αρχές συνέδεσαν την υπόθεση του περιφερειακού αυτοκινητόδρομου με τον… αυτόματο πιλότο του υπουργείου, ο οποίος δεχόταν και συνεχείς πιέσεις, με αποτέλεσμα συνεχείς αλλαγές και ρυθμίσεις. Δεν μπορούμε να προβλέψουμε πότε και πώς θα τελειώσει η ιστορία. Το σίγουρο είναι πως ένας δρόμος διαφορετικός από αυτόν που είχε προβλεφθεί με βάση τις πολεοδομικές μελέτες θα δημιουργήσει καταστάσεις που απαιτούν έγκαιρη και σοβαρή αντιμετώπιση.
Ηλίας Μπιτσάνης
