Εχει οπωσδήποτε ενδιαφέρον το θέαμα με τους τουρίστες στο λιομάζωμα. Τον τελευταίο καιρό καταγράφηκαν από τις στήλες των εφημερίδων δύο τέτοιες πρωτοβουλίες και είναι βέβαιο ότι στο μέλλον θα πολλαπλασιαστούν. Και αυτό γιατί από τη μια πλευρά έστω και με αργούς ρυθμούς διευρύνεται η τουριστική περίοδος με την δημιουργία και των κατάλληλων προϋποθέσεων. Ενώ από την άλλη η υπόθεση στα μάτια αυτής της κατηγορίας επισκεπτών είναι ένα φολκλορικό στοιχείο που κινεί το ενδιαφέρον.
Οι πρωτοβουλίες αυτές αποτελούν στην πραγματικότητα μια "υβριδική" μορφή αγροτουρισμού για την περιοχή και δείχνουν ότι υπάρχουν περιθώρια ανάπτυξης του τομέα αυτού, ο οποίος αποτελεί και κρίσιμο στοιχείο για τη ζωή και την οικονομία της υπαίθρου. Χωρίς καμία αμφιβολία αυτή η ζωντάνια στις αγροτικές περιοχές θα πρέπει να στηριχθεί στην πρωτογενή παραγωγή και σε αυτή την κατεύθυνση η χώρα έχει χάσει πολύτιμο χρόνο. Ταυτοχρόνως όμως ο αγροτουρισμός έχει να προσφέρει όχι μόνον σημαντικό εισόδημα στην εθνική οικονομία αλλά μπορεί να στηρίξει και τη ζωή στην ύπαιθρο.
Υπάρχουν όμως δύο ζητήματα τα οποία αποτελούν προϋπόθεση για να συζητούμε σχετικά με το θέμα αυτό:
- Πρωταρχικής σημασίας είναι η δημιουργία των κατάλληλων υποδομών τόσο σε επίπεδο υποδοχής, όσο και σε επίπεδο διασύνδεσης των διαφορετικών αγροτουριστικών δραστηριοτήτων. Ηδη έχουν χαθεί προγράμματα και προγράμματα γιατί οι τοπικοί παράγοντες ενεργώντας με πελατειακή λογική, σκόρπισαν δεξιά και αριστερά χρήματα για επενδύσεις οι οποίες δεν μπορούν να λειτουργήσουν καθώς είναι ουσιαστικά απομονωμένες. Δεν επιλέχθηκαν περιοχές οι οποίες προσφέρονταν για αγροτουριστική ανάπτυξη έτσι ώστε να δημιουργηθούν πόλοι έλξης με "ονοματεπώνυμο".
- Οι προσπάθειες δεν μπορούν να εξελίσσονται ερασιτεχνικά και με βάση κάποιες "ιδέες" που μπορεί να έχει ο καθένας στο μυαλό του (δυστυχώς αυτά τείνουν να εξελιχθούν σε κανόνα), αλλά με βάση σοβαρή έρευνα αγοράς για τα ενδιαφέροντα των υποψηφίων επισκεπτών στην Ελλάδα και τη συγκεκριμένη περιοχή. Μια έρευνα η οποία θα συμπληρώνεται με τις προϋποθέσεις κάτω από τις οποίες κάποιοι θα αποφάσιζαν να μείνουν σε μια περιοχή. Και τέτοιες πολλές φορές είναι η ευχερής πρόσβαση σε υγειονομική υποστήριξη, η ασφάλεια στη διαμονή και άλλα στοιχεία που συμπληρώνουν τα κλασικά όπως είναι οι τιμές και η ποιότητα των υπηρεσιών.
Είναι κάτι παραπάνω από φανερό πως όλα αυτά δεν γίνονται ούτε από τη μια ημέρα στην άλλη, ούτε στο πόδι, ούτε με την συνήθη λογική της διανομής χρημάτων σε ημέτερους που συντάσσουν… μελέτες του αέρος. Δυστυχώς αυτή η ιστορία αποτελεί "μαύρη τρύπα" που έχει καταπιεί απίστευτα ποσά χωρίς κανένα πρακτικό αποτέλεσμα. Και υποδηλώνει μια άλλη πλευρά της διαπλοκής που βρίσκει πάντα τρόπο να αντιμετωπίζει τη… γραφειοκρατία με τις ευλογίες των πολιτικών παραγόντων και τη συμβολή των Κοινοτικών προγραμμάτων.
Ως εκ τούτου οι σοβαρές επιχειρήσεις κινούνται μόνες τους αναζητώντας διεξόδους για τη διεύρυνση της τουριστικής περιόδου και τον εμπλουτισμό των υπηρεσιών που προσφέρουν με "τοπικό χρώμα", ενώ ορισμένες πρωτοβουλίες υποστηρίζονται από ιδιωτικές μελέτες που εκπονούνται με πολύ μεγαλύτερη φειδώ και προσοχή. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο λειτουργίας οι πειραματισμοί μπορούν να λειτουργήσουν θετικά και να δείξουν τα περιθώρια επιτυχίας που έχουν οι όποιες μελέτες.
Πλην όμως ο αγροτουρισμός στον πυρήνα του δεν είναι παράπλευρη δραστηριότητα, αλλά αυτοτελής κλάδος της "τουριστικής βιομηχανίας" παρά το γεγονός ότι εδράζεται σε μικρές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην ύπαιθρο. Και λειτουργεί ως μεγάλη επιχείρηση μόνον όταν αποτελεί ένα δίκτυο μικρών επιχειρήσεων και δραστηριοτήτων που συμπληρώνουν η μια την άλλη και προσφέρουν πλήθος εναλλακτικών δραστηριοτήτων για τον επισκέπτη.
Το ζήτημα αυτού του δικτύου παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και αφορά την ευρύτερη περιοχή της Πελοποννήσου. Οι αποστάσεις είναι μικρές και η μετακίνηση εξαιρετικά εύκολη. Μπορεί τα καύσιμα να έχουν… απογειωθεί, αλλά υπάρχουν ακόμη τμήματα επισκεπτών που θα ήθελαν είτε να μετακινηθούν από σημείο σε σημείο στις διάρκεια ακόμη και ενός τριημέρου ή να γνωρίσουν την περιοχή έχοντας μια βάση εξόρμησης στην οποία επιστρέφουν. Και όλα αυτά όχι μόνον για να γνωρίσουν την περιοχή αλλά και τις δραστηριότητες που αναπτύσσονται σε αυτή, τον τρόπο ζωής και τα τοπικά προϊόντα.
Στην ουσία το ζητούμενο για το δίκτυο είναι η χάραξη εναλλακτικών διαδρομών στη γεωγραφική περιφέρεια της Πελοποννήσου, οι οποίες θα ικανοποιούν διαφορετικές ανάγκες και θα συνδυάζονται με άλλες πρωτοβουλίες όπως είναι για παράδειγμα οι "δρόμοι του κρασιού" και ανάλογες πρωτοβουλίες.
Εν κατακλείδι: Η φύση και η αγροτική δραστηριότητα από μόνες τους δεν αρκούν για να λειτουργήσουν ως πόλος έλξης. Χρειάζονται υποδομές, μελετημένες κινήσεις και κατάλληλος τρόπος για να "πουληθούν" στους εν δυνάμει επισκέπτες. Δηλαδή αλλαγή πορείας γιατί η μέχρι σήμερα πρακτική οδήγησε σε πλήρες αδιέξοδο.
Η υπόθεση αφορά και την αυτοδιοίκηση, αλλά και εκείνους που δραστηριοποιούνται σε αυτό το χώρο και τους φορείς τους. Κανένας δεν πρέπει να περιμένει από άλλους να δώσουν τις λύσεις, η δημιουργική συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού είναι το ζητούμενο.
ilias.bitsanis@eleftheriaonline.gr