Μια νέα κινητοποίηση των εργαζομένων στο πρόγραμμα "Βοήθεια στο σπίτι" φέρνει στην επιφάνεια και πάλι ένα πρόβλημα που ταλαιπωρεί εδώ και πολύ καιρό εργαζόμενους και επωφελούμενους από αυτό. Χωρίς αμφιβολία το "Βοήθεια στο σπίτι" είναι ένα από τα πλέον επιτυχημένα προγράμματα με τεράστια σημασία για την κοινωνική συνοχή ιδιαίτερα στην ύπαιθρο. Σε περιοχές που εφαρμόστηκε με συνέπεια και συναίσθηση ευθύνης, δόθηκε πραγματική ανακούφιση σε ομάδες ανθρώπων που έχουν την ανάγκη της φροντίδας. Σε ένα τοπίο που ερημώνεται διαρκώς και οι εναπομείναντες ζουν με την ανασφάλεια, οι εργαζόμενοι του προγράμματος αποτελούν "ένα παράθυρο στον κόσμο" και οι σχέσεις που αναπτύσσονται είναι ουσιώδεις για την ποιότητα ζωής.
Οταν μπήκε στη συζήτηση η υπόθεση του "Καλλικράτη", το πρώτο θέμα που θέσαμε από τις στήλες μας για την επιτυχία του, ήταν πως απαραίτητη προϋπόθεση για μια τέτοια μεταρρύθμιση θα ήταν η ενίσχυση των προγραμμάτων που φέρνουν τους δήμους κοντά στους πολίτες, με πρώτα αυτά που έχουν να κάνουν με την προσφορά κοινωνικών υπηρεσιών. Μπορώ να διαβεβαιώσω ότι με αφορμή εκείνα τα δημοσιεύματα, βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος επικοινώνησαν μαζί μας για να εκφράσουν την πλήρη συμφωνία με τα όσα χαρακτηρίζονταν ως απαραίτητα δομικά στοιχεία για τις νέες μονάδες αυτοδιοίκησης.
Τούτων δοθέντων θα έπρεπε η υπόθεση "Βοήθεια στο σπίτι" να βρεθεί στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, να αποκτήσει μόνιμο και ευρύτερο χαρακτήρα, να αποτελέσει τη ραχοκοκαλιά της πολιτικής για την ύπαιθρο. Δυστυχώς έγινε ακριβώς το αντίθετο: Οι ωφελούμενοι μειώθηκαν με περιορισμούς που τέθηκαν, οι εργαζόμενοι μένουν απλήρωτοι εδώ και πολύ καιρό, το πρόγραμμα μένει μετέωρο και πολύ πιθανόν κάποια στιγμή να πέσει θύμα της τροϊκανής πολιτικής. Η πολιτική του "κουρέματος" των πάντων όχι μόνον δεν άφησε έξω τα κοινωνικά προγράμματα (ακόμη και για την απεξάρτηση από τα ναρκωτικά), αλλά τα έβαλε στην πρώτη γραμμή καθώς οι αρμόδιοι υπουργοί διαγκωνίζονται για να αποδείξουν την ικανότητα ευθυγράμμισης με την πολιτική της αποδόμησης.
Από την πλευρά τους οι δήμοι όλο αυτό τον καιρό έχουν αφήσει ουσιαστικά το πρόγραμμα στην άκρη. Στα λόγια στηρίζουν τις προσπάθειες των εργαζομένων που πρακτικά είναι οι μόνοι οι οποίοι ανησυχούν και αντιδρούν. Και αυτό γιατί πέραν των άλλων κινδυνεύει και η απασχόλησή τους σε ένα τοπίο από το οποίο θα εξαφανιστούν οι κοινωνικές πολιτικές και οι αντίστοιχες ειδικότητες θα πάρουν θέση ψηλά στη λίστα των μακροχρονίως ανέργων. Οι δήμοι θα έπρεπε ασφαλώς και να έχουν στην πρώτη θέση του ενδιαφέροντος τα κοινωνικά προγράμματα γιατί εκείνο που προέχει στη συγκεκριμένη φάση είναι να προστατευτεί η κοινωνική συνοχή. Δυστυχώς όμως ούτε οι δήμοι, ούτε και τα συλλογικά όργανα της αυτοδιοίκησης δείχνουν να κατανοούν τη σημασία που έχει αυτή η υπόθεση σήμερα. Τα νέα μεγέθη των οργανισμών της αυτοδιοίκησης αποσπούν σταδιακά αλλά σταθερά τους πολιτικούς της παράγοντες από την κοινωνία, τα μηνύματα φθάνουν φιλτραρισμένα από τις αυλές που αναπτύσσονται γύρω από τις τοπικές ηγεσίες που δείχνουν να ενδιαφέρονται πώς θα μείνουν γαντζωμένες στην εξουσία.
Διαπιστώσεις οδυνηρές για τους πολίτες που κατανοούν ή και υφίστανται την κίνηση των πραγμάτων, οι οποίες επιβεβαιώνονται από τα μηνύματα τα οποία έρχονται από διάφορες κατευθύνσεις. Η "επιστροφή στο χωριό" είναι ένα καλό παραμύθι και σε κάποιες περιπτώσεις φαντάζει ως το τελευταίο καταφύγιο στη σαρωτική επέλαση της κρίσης που εκτείνεται πλέον πέραν των ορίων της επικράτειας. Γιατί προϋποθέτει στοιχειώδη πράγματα, τα ελάχιστα από τα οποία χάνονται σταδιακά. Οταν τα δρομολόγια του ΚΤΕΛ στη Μεσσηνία μειώνονται δραστικά γιατί οι επιβάτες πλέον είναι ελάχιστοι, η αντίστροφη μέτρηση για την ύπαιθρο έχει ξεκινήσει. Γιατί αν παλαιότερα αυτό σήμαινε ότι πολλαπλασιαζόταν η αγορά και χρήση ΙΧ, τώρα σημαίνει ότι περιορίζονται οι μετακινήσεις, το τσουνάμι της κρίσης ανατρέπει τη ζωή και στην ύπαιθρο.
Η ενίσχυση των προσπαθειών να επιζήσει και να διευρυνθεί το πρόγραμμα "Βοήθεια στο σπίτι" έχει ουσιαστική αλλά και συμβολική σημασία στη σημερινή εποχή. Και οι δήμοι οφείλουν να αγκαλιάσουν την υπόθεση, να την κάνουν δική τους και να διεκδικήσουν λύσεις κόντρα στο κλίμα απάθειας και φόβου που καλλιεργεί η επικοινωνιακή κυριαρχία της σκληρής νεοφιλελεύθερης λογικής.
ilias.bitsanis@eleftheriaonline.gr