Στην ημερήσια διάταξη η μαγική λέξη "ανάπτυξη" που κλίνεται σε όλες τις πτώσεις αλλά αποτελεί εικονική πραγματικότητα και θα συνεχίσει να είναι έτσι εφόσον δεν αλλάξει η μνημονιακή κατεύθυνση της οικονομίας. Οι όποιες παραλλαγές με… μείγματα και άλλα εφευρήματα εκλογικής σκοπιμότητας θα έχουν την ίδια τύχη όπως άλλωστε δείχνει και η πολύ πρόσφατη περίπτωση της Ισπανίας. Το γνωρίζουν όλοι, το ομολογούν όλο και περισσότεροι, το δείχνει η καθημερινή εξέλιξη της οικονομίας και η πλήρης αποδιοργάνωση της κοινωνίας. Βεβαίως τα τροπάρια επαναλαμβάνονται μονότονα και χωρίς καμία πρωτοτυπία στην επιχειρηματολογία, τα διλήμματα επανέρχονται με δόσεις, τα μέτρα γίνονται όλο και σκληρότερα, οι άνθρωποι συνωστίζονται στο δρόμο της χρεωκοπίας καθώς αυτή η πολιτική βουλιάζει τη χώρα στην ύφεση.
Η συντεταγμένη επικοινωνιακή επίθεση που στηρίζεται στην ψυχολογία αποφυγής του χειρότερου μπορεί να πετυχαίνει σε σημαντικό βαθμό το σκοπό της που είναι η καθήλωση των αντιδράσεων, ταυτοχρόνως όμως συμβάλλει στην πλήρη αποδιοργάνωση όλων των λειτουργιών της δημόσιας και κοινωνικής ζωής. Και φυσικά από την κατάσταση αυτή δεν θα μπορούσε να ξεφύγει η αυτοδιοίκηση που δείχνει "ναρκωμένη" και αμήχανη, ανίκανη τελικά να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων, να αρθρώσει πραγματικά πολιτικό λόγο και να οργανώσει την παρέμβασή της σε καινούργιες βάσεις εναρμονιζόμενη με τις ανάγκες των καιρών.
Ενα χρόνο μετά την εφαρμογή του "Καλλικράτη" η αυτοδιοίκηση εξελίσσεται σε πεδίο ασκήσεων εφαρμογής πολιτικών οι οποίες τελικά υπονομεύουν τη θεσμική της οντότητα και την μεταβάλλουν σε κρατικό μόρφωμα φορτωμένο με ευθύνες και αποψιλωμένο των αναγκαίων πόρων. Η πορεία των πραγμάτων δείχνει ότι στο τέλος θα μείνει με "προίκα" σοβαρές αρμοδιότητες κοινωνικής πολιτικής με την ευρεία έννοια και θα χρειαστεί να κάνει δικό της φορολογικό σύστημα για να τις ασκεί έστω και στοιχειωδώς. Αντιθέτως θα εκχωρηθούν έμμεσα ή άμεσα σε ιδιώτες άλλες δραστηριότητες στις οποίες σήμερα απασχολείται σημαντικό μέρος του προσωπικού των δήμων. Ενα σκανάρισμα στα κεφάλαια "σχολεία" και "σκουπίδια" μπορεί να δείξει με καθαρότητα την κατεύθυνση που έχει αυτή η λογική: Ακόμη πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη του πολίτη για κρίσιμες υπηρεσίες.
Το πρώτο που έχει να παρατηρήσει κάποιος είναι πως δεν υπάρχει σοβαρή συζήτηση στους κόλπους της αυτοδιοίκησης για την πορεία αυτή και για το ρόλο που καλείται να παίξει στις νέες συνθήκες. Ελάχιστοι είναι οι αυτοδιοικητικοί παράγοντες που δείχνουν να προβληματίζονται πραγματικά και να ανησυχούν για τις εξελίξεις. Και πολύ λιγότεροι εκείνοι οι οποίοι αντιλαμβάνονται ότι θα πρέπει να ληφθούν πρωτοβουλίες στον αντίποδα αυτών των εξελίξεων, να επανακαθοριστεί ο προσανατολισμός της δημοτικής δραστηριότητας, να διατυπωθούν συλλογικές πολιτικές που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν προϋποθέσεις ανάπτυξης.
Χωρίς αμφιβολία ανάπτυξη σημαίνει πρωτίστως υποδομές και ως εκ τούτου δημόσια έργα. Πλην όμως όλες οι ελπίδες έχουν κρεμαστεί στο ΕΣΠΑ, υπόθεση η οποία μπάζει από παντού. Και δεν προχωρά παρά το γεγονός ότι οι αυτοδιοικητικοί παράγοντες αναμασούν τα ίδια πράγματα, κομπάζουν και νομίζουν ότι με "αυτοκρατορικά" διαγγέλματα και λογύδρια πολιτικής ανοησίας… μοχλεύουν τη φυγή προς το μέλλον. Οι δήμοι απλώς περιμένουν να πάρουν την έγκριση για το έργο και επιδίδονται σε ασκήσεις δημοσίων σχέσεων προκειμένου να διασφαλίσουν το αυτονόητο για μια οικονομία σε βαθύτατη κρίση: Την ταχύτατη και χωρίς προαπαιτούμενα (πλην τεχνικών στοιχείων) έγκριση προκειμένου να εξασφαλιστεί κατά ένα ποσοστό η απασχόληση στον κατασκευαστικό τομέα που έχει πληγεί ίσως περισσότερο από κάθε άλλον.
Και φυσικά "ανάπτυξη" σημαίνει πρωτίστως μεγάλα έργα υποδομής τα οποία έχουν από καιρό βαλτώσει και οι αυτοδιοικητικοί παράγοντες περιορίζονται σε αοριστολογίες και πρακτικές οι οποίες από χέρι δεν μπορούν να οδηγήσουν πουθενά. Για την περιοχή μας κλασικό το παράδειγμα της Ολυμπίας Οδού το οποίο αντιμετωπίζεται με… ολύμπια αταραξία σε όλα τα επίπεδα. Αλλά και για τη Μεσσηνία ζητήματα όμως αυτά της αναβάθμισης του αεροδρομίου ή κρίσιμων σημείων του εσωτερικού οδικού δικτύου αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο και δεν έχουν απασχολήσει ουσιαστικά τα όργανα της αυτοδιοίκησης.
Πέρα από όλα αυτά τα οποία σε ένα βαθμό μπορούν να θεωρηθούν κλασικά αλλά σε… νέα έκδοση, η ανάπτυξη προϋποθέτει στοιχειώδες σχέδιο του οποίου οι τοπικοί παράγοντες θα πρέπει να επιδιώξουν την υλοποίηση. Υπάρχουν πρωτοβουλίες που θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνηση το παραγωγικό δυναμικό  και μέσα σε αυτές τις συνθήκες, άλλες που προϋποθέτουν τη στήριξη της Πολιτείας και πολλές που απαιτούν διαφορετική οικονομική πολιτική. Οπως όλα δείχνουν όμως, κανένας αυτοδιοικητικός φορέας δεν έχει κινηθεί συντεταγμένα σε αυτή την κατεύθυνση η οποία θα μπορούσε να την βγάλει μπροστά σε αυτή τη δύσκολη κατάσταση, να της προσδώσει κύρος που είναι αναγκαίο για να διεκδικήσει λύσεις σε σοβαρά προβλήματα.
Η διαρκώς επιδεινούμενη οικονομική κρίση αποκαλύπτει και το μέγεθος των αδυναμιών του πολιτικού προσωπικού που στελεχώνει τον "Καλλικράτη" στην πρώτη εφαρμογή του. Το πρόβλημα όμως δεν είναι να το αντιληφθούν οι "απέξω" αλλά και οι "από μέσα" έτσι ώστε κάνοντας εμπράκτως την αυτοκριτική τους να οδηγήσουν τους φορείς σε νέους δρόμους, πιο κοντά στις ανησυχίες των πολιτών και δίπλα στα μεγάλα τους προβλήματα. Αυτό σημαίνει ανάκτηση της αξιοπιστίας, εγκατάλειψη των μεθόδων επικοινωνιακής φούσκας, οργάνωση της παρέμβασης στο χώρο της οικονομίας και αξιοποίηση του επιστημονικού δυναμικού σε κάθε τόπο. Δρόμος πολύ διαφορετικός από τα κάθε είδους πυροτεχνήματα, αλλά απόλυτα αναγκαίος στις σημερινές συνθήκες.