Οι αριθμοί είναι αποκαλυπτικοί και οι συγκρίσεις καταλυτικές στις διαπιστώσεις που γίνονται σε έκθεση του Πανελλήνιου Συνδέσμου Τεχνικών Εταιρειών σχετικά με την απασχόληση στον κατασκευαστικό κλάδο. Οπως σημειώνεται, το μέλλον διαγράφεται εξαιρετικά δυσοίωνο με δεδομένο το γεγονός ότι μέσα σε 3 χρόνια χάθηκαν 157.000 θέσεις εργασίας. Είναι περισσότερες από κάθε άλλο κλάδο οικονομικής δραστηριότητας στην Ελλάδα και μιάμιση φορά περισσότερες από όσες θέσεις εργασίας δημιουργήθηκαν στη διάρκεια μιας ολόκληρης δεκαετίας (1998-2008).
Οπως τονίζεται στην έκθεση, στον κλάδο των κατασκευών, οι 295.000 απασχολούμενοι το 1998, έφθασαν στους 400.000 το 2008 για να μειωθούν σε 242.000 το τρίτο τρίμηνο του 2011. Από το Μητρώο Εργοληπτικών Επιχειρήσεων την περίοδο 2004-2011 διαγράφτηκαν 176 εταιρείες 3ης έως 7ης τάξης επί συνόλου 712, εκ των οποίων οι 37 τον τελευταίο χρόνο.
Από την έκρηξη κατά την περίοδο πριν και μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες στην ύφεση μετά την εκδήλωση της οικονομικής κρίσης η πορεία ήταν σύντομη αλλά ενδεικτική και των στρεβλώσεων της ελληνικής οικονομίας που είχαν σοβαρότατες επιπτώσεις σε όλα τα επίπεδα. Στη δραματική μεταβολή συντέλεσε η διαρκής συρρίκνωση του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων από χρόνο σε χρόνο, αλλά ακόμη και μέσα στην ίδια χρονιά πέρυσι. Τα πράγματα χειροτέρεψαν φέτος και δυστυχώς έχει δρομολογηθεί η πορεία για ακόμη μεγαλύτερο περιορισμό των διαθέσιμων πόρων που επιβάλλει η μνημονιακή πολιτική. Ο περίφημος μονόδρομος οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην εσωτερική πτώχευση με δραματική αύξηση της ανεργίας που οδηγεί σε ακόμη μεγαλύτερη ύφεση σε μια διαρκή αλληλοτροφοδότηση μέχρι την πλήρη αποδιοργάνωση της κοινωνίας και της οικονομίας.
Η δραματική πορεία των πραγμάτων στον κατασκευαστικό τομέα φαίνεται και από τη συμμετοχή του στον ΑΕΠ η οποία μειώνεται συνεχώς τα τελευταία χρόνια, με αποτέλεσμα από 8,8% στο τέταρτο τρίμηνο του 2006 να έχει πέσει στο 3,9% το τρίτο τρίμηνο του 2011. Με δεδομένη τη συνολική μείωση του ΑΕΠ, μπορεί ο καθένας να αντιληφθεί το μέγεθος των προβλημάτων που εμφανίζονται σε αυτό τον κλάδο οικονομικής δραστηριότητας.
Η έκθεση που προαναφέρθηκε σημειώνει πως πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι η περικοπή του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων ως μέθοδος για τη μείωση του ελλείμματος είναι μια ιδιαίτερα επαχθής πρακτική και τονίζει τα εξής: "Αδιαμφισβήτητη απόδειξη αποτελεί η συνεχιζόμενη επί πέντε συναπτά έτη ύφεση, που καταγράφεται στη χώρα. Είναι, μάλιστα, χαρακτηριστικό ότι σήμερα όλοι πλέον αποδέχονται πως, για να πετύχει η προσπάθεια της ελληνικής δημοσιονομικής προσαρμογής, απαιτείται να υπάρξει αναπτυξιακή προοπτική στην οικονομία, βασική προϋπόθεση για τη μακροπρόθεσμη μείωση του χρέους. Κεντρικό ρόλο σε αυτή την προοπτική καλούνται να διαδραματίσουν οι δημόσιες επενδύσεις υποδομής είτε από εθνικούς πόρους είτε μέσω ΕΣΠΑ και άλλων διαρθρωτικών ταμείων, οι οποίοι θα πρέπει να διοχετευτούν και σε μεσαία και μικρά έργα υποδομής, με άμεση απορρόφηση και πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα. Σε μια τέτοια προοπτική η ελληνική οικονομία έχει ανάγκη να στηριχθεί σε υγιείς ελληνικές τεχνικές εταιρείες, κάθε μεγέθους και δυναμικότητας, οι οποίες θα δραστηριοποιούνται σε ένα θεσμικά θωρακισμένο και απολύτως διαφανές περιβάλλον".
Πρόκειται για διαπιστώσεις με τις οποίες δεν θα μπορούσε να διαφωνήσει κανένας, αρκεί να… εννοούμε όλοι το ίδιο όταν αναφερόμαστε σε ζητήματα όπως η διαφάνεια στη διαδικασία παραγωγής δημοσίων έργων. Πρόκειται για ένα μεγάλο κεφάλαιο που δεν έχει ανοίξει κανένας και ασφαλώς χωρίς μεγάλες αλλαγές σε όλο το σύστημα που θα διασφαλίζουν το δημόσιο συμφέρον, δεν μπορούμε να συζητούμε για διαφάνεια. Αντιθέτως η συνέχιση της κατάστασης που έχει διαμορφωθεί εδώ και χρόνια θα αποτελέσει "μαύρη τρύπα" για το δημόσιο χρήμα, του οποίου το τελευταίο ευρώ πλέον είναι υπερπολύτιμο. Αρκεί να θυμίσουμε ότι για το Παραδείσια-Τσακώνα, την παράκαμψη Βουτιάνων, το Σκούρα-Πυρί και αμέτρητα άλλα μικρότερα έργα στη Νότια Πελοπόννησο που "ρούφηξαν" τεράστια ποσά, ουδείς από τους εμπλεκόμενους λογοδότησε και οι λεονταρισμοί περί… παραδειγματικής τιμωρίας αποδείχτηκαν απλώς φληναφήματα.
Με την προϋπόθεση ότι θα υπάρξουν νομοθετικές ρυθμίσεις και δημόσιες υπηρεσίες ελέγχου που θα διασφαλίζουν τη διαφάνεια στην παραγωγή των έργων και το δημόσιο χρήμα, οι επενδύσεις στην κατασκευή υποδομών κάθε μεγέθους μπορεί να έχουν πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα. Με την επιπλέον προϋπόθεση ότι η επιλογή αυτών των έργων από τοπικές, περιφερειακές και εθνικές αρχές θα γίνεται με αντικειμενικά αναπτυξιακά κριτήρια και μεθόδους και όχι ως ρουσφέτι από την εγκρίνουσα αρχή προς την εποπτευόμενη ως μέρος του πολιτικού παιχνιδιού.
Κάτω από αυτό το πρίσμα θα πρέπει να αντιμετωπιστεί η υπόθεση του ΕΣΠΑ στην Πελοπόννησο που κατέχει τα… πρωτεία στις καθυστερήσεις καθώς βρίσκεται στον πάτο από πλευράς απορροφήσεων κονδυλίων. Οι αναφορές του προέδρου της Περιφερειακής Ενωσης Δήμων Παναγιώτη Νίκα είναι διαρκείς και ευθέως δείχνουν την ηγετική ομάδα υπό τον περιφερειάρχη Πέτρο Τατούλη ως υπεύθυνη αυτών των καθυστερήσεων. Μετά από μακρά περίοδο σιωπής και αφού συγκροτήθηκε η Περιφερειακή Ενωση, ο κ. Νίκας θέτει ανοιχτά ζητήματα επιλεκτικής μεταχείρισης από την πλευρά της Περιφέρειας, εκφράζοντας προφανώς και τις απόψεις συναδέλφων του από τους άλλους δήμους της περιοχής. Και αυτός όμως μιλάει πάντα με καρφιά και μισόλογα χωρίς να τοποθετείται καθαρά σχετικά με τον τρόπο διαχείρισης των έργων του ΕΣΠΑ από την Περιφέρεια. Αντιστρόφως, οι παράγοντες της Περιφέρειας έχοντας στα χέρια τους μετά την μεταβίβαση της αρμοδιότητας ένα πλήθος έργων προς ένταξη, κάνουν παιχνίδι με κλειστά χαρτιά και δεν ξεκαθαρίζουν ευθέως ποια είναι τα προβλήματα που υπάρχουν σε κάθε έργο ξεχωριστά και τι σκοπεύουν να κάνουν. Τροφοδοτούν τη δυσπιστία και συμπεριφέρονται ως "κράτος" απέναντι στην αυτοδιοίκηση, αερολογούν… μοχλεύοντας τα έργα και αναμοχλεύοντας πρακτικές προηγούμενων δεκαετιών, με αποτέλεσμα ο πάτος να έρχεται ως φυσική συνέπεια. Η πρόκληση είναι σαφής για όλους: Μιλήστε καθαρά, ξεκαθαρίστε τι και υπό ποιες προϋποθέσεις μπορεί να γίνει, αξιοποιήστε επιτέλους τα χρήματα που λιμνάζουν και δώστε δουλειά στους άνεργους!