Κυριακή, 29 Απριλίου 2012 18:27

Αγροτικά προϊόντα και τοπικά δίκτυα διανομής

Γράφτηκε από τον


Το ζήτημα των δικτύων διανομής και της εφαρμογής σύγχρονων μεθόδων ελαχιστοποίησης του κόστους για τη λειτουργία τους αποτελεί κρίσιμο ζήτημα για τη διάθεση των αγροτικών προϊόντων. Από την άλλη πλευρά η αναζήτηση του μικρότερου (και επομένως οικονομικά επωφελούς) δρόμου ανάμεσα στον παραγωγό και τον καταναλωτή, με τον περιορισμό του ρόλου των μεσαζόντων, είναι ένα ακόμη μεγάλο θέμα προς διερεύνηση.
Συζητώντας πριν από καιρό με φίλους που μένουν στο εξωτερικό, με πληροφόρησαν για το γαλλικό κίνημα "χωρίς μεσάζοντες" που εκδηλώθηκε πριν από χρόνια και παγιώθηκε πλέον ως πρακτική για τους καλλιεργητές που ζουν κοντά σε αστικά κέντρα. Οι καταναλωτές παραγγέλνουν τα προϊόντα που θέλουν για να περάσουν κάποιες ημέρες και οι παραγωγοί τούς τα πηγαίνουν κατ’ ευθείαν στο σπίτι. Με αυτό τον τρόπο γεννήθηκαν τοπικά δίκτυα που σταθεροποιήθηκαν σε πολλές περιπτώσεις και εξασφαλίζουν καλύτερες τιμές για παραγωγό και καταναλωτή, αλλά και την ποιότητα των προϊόντων που διακινούνται.

Πριν από λίγες ημέρες διαβάσαμε μια ενδιαφέρουσα είδηση στο Διαδίκτυο, για μια προσπάθεια ανάλογη με αυτή που προαναφέρθηκε:
«Φρεσκοκομμένα λαχανικά εποχής και φρούτα εγγυημένης άριστης ποιότητας, στην πόρτα σας από το περιβόλι σας, με ένα κλικ. Δεν πρόκειται για σκηνή από το μέλλον, ούτε για ηλεκτρονικό παιχνίδι, αλλά για τη νέα, σύγχρονη και καινοτόμο υπηρεσία "Γίνε Αγρότης", που δίνει σε όλους την δυνατότητα να αποκτήσουν το δικό τους πραγματικό περιβόλι, εξασφαλίζοντας συγκομιδή αγροτικών προϊόντων που γεμίζουν το καλάθι των νοικοκυριών όλο τον χρόνο!
«Γίνε Αγρότης» είναι μία κοινωνική επιχείρηση, ένα εγχείρημα δικτύωσης και επικοινωνίας μεταξύ των Ελλήνων παραγωγών και του τελικού καταναλωτή.
Παρακάμπτοντας τους μεσάζοντες, και φέρνοντας σε πρώτο πλάνο συμβεβλημένους και δεσμευμένους με συγκεκριμένους όρους αγρότες που καλλιεργούν στο όνομα και για λογαριασμό όσων δεν μπορούν να έχουν τον δικό τους μπαξέ, η υπηρεσία δίνει πειστικές και αξιόπιστες απαντήσεις σε μια εποχή που η επιστροφή στις πραγματικές αξίες και γεύσεις της ελληνικής γης αποτελεί κοινή ανάγκη. Ο καταναλωτής μέσα από την ιστοσελίδα www.gineagrotis.gr μπορεί να επιλέξει το χωράφι και τα προϊόντα που θέλει να καλλιεργήσει. Νέοι αγρότες αναλαμβάνουν να το κάνουν για εκείνον, παράγοντας εποχιακά λαχανικά και φρούτα, σύμφωνα με τις αρχές της βιολογικής γεωργίας. Μάλιστα, ο ίδιος συμμετέχει διαδραστικά στη διαδικασία της παραγωγής, ενημερώνεται για την πορεία της σοδειάς του και έχει τη δυνατότητα να επισκεφτεί το χωράφι που έχει νοικιάσει.
Κάθε εβδομάδα από την αρχή της συγκομιδής και για έναν ολόκληρο χρόνο (52 αποστολές) ο καταναλωτής έχει φρέσκα προϊόντα στην πόρτα του. Το «Γίνε Αγρότης» κάνει την ανατροπή σε μια αγορά που έχει απομακρυνθεί από τον τελικό καταναλωτή, με σκοπό να αποτελέσει τον κρίκο επανασύνδεσης του σύγχρονου ανθρώπου με την ηθική της γης, μια σχέση που διέρρηξαν τις τελευταίες δεκαετίες η απληστία, η αισχροκέρδεια και η μαζικότητα της αγροτικής παραγωγής».
Το θέμα όμως αρχίζει να απασχολεί και την Ευρωπαϊκή Ενωση όπως φαίνεται και από την άλλη είδηση που δίνουν οι ευρωπαϊκές αγροτοσυνεταιριστικές οργανώσεις:
«Τα μικρά τοπικά δίκτυα πωλήσεων και εφοδιασμού αγροτικών προϊόντων θα βοηθήσουν τους γεωργούς να έχουν καλύτερες αποδόσεις από την αγορά συμβάλλοντας στη διατήρηση της απασχόλησης στις αγροτικές περιοχές της Ευρωπαϊκής Ενωσης, υποστήριξαν οι κεντρικές αγροτοσυνεταιριστικές οργανώσεις Copa και Cogeca, στις 20 Απριλίου, κατά τη διάρκεια συνεδρίου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την τοπική γεωργία και τις μικρές εφοδιαστικές αλυσίδες. Οπως ανέφεραν οι οργανώσεις, οι αγρότες σήμερα εισπράττουν μόνο ένα κλάσμα της λιανικής τιμής, δεδομένου ότι βρίσκονται αντιμέτωποι με τη δύναμη μιας χούφτας σούπερ μάρκετ.
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι που θα επιτρέψουν στους παραγωγούς να πάρουν καλύτερες τιμές μέσω μικρών δικτύων εφοδιαστικών αλυσίδων. Μπορεί να είναι μέσω άμεσων πωλήσεων, όπου οι αγρότες πωλούν τα προϊόντα τους οι ίδιοι ή μέσω άλλων δυνατών δικτύων. Στο πλαίσιο αυτό, οι οργανώσεις παραγωγών, όπως οι αγροτικοί συνεταιρισμοί μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην παροχή βοήθειας στους γεωργούς για καλύτερες αποδόσεις από την αγορά.
Η εκδήλωση είχε στόχο να συζητήσει τρόπους για να κινητοποιήσει και να εκτιμήσει το οικονομικό και περιβαλλοντικό δυναμικό της τοπικής γεωργίας και των μικρών εφοδιαστικών αλυσίδων τροφίμων».
Τα όσα προαναφέρθηκαν δεν μπορεί παρά να αποτελούν υλικό προβληματισμού, έτσι ώστε οι όποιες πρωτοβουλίες να είναι προσαρμοσμένες στην ελληνική πραγματικότητα. Πολύ περισσότερο καθώς, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, οι αγροτοσυνεταιριστικές οργανώσεις ζητούν πολιτικές από την Ευρωπαϊκή Ενωση για τα θέματα αυτά και πολλές φορές αυτές είναι στα μέτρα ορισμένων χωρών.
Δύο είναι τα κρίσιμα στοιχεία που προκύπτουν σχετικά με τα θέματα αυτά:
• Η ανάγκη συλλογικής δράσης των παραγωγών έτσι ώστε να αποκτήσει η παραγωγή τους το κρίσιμο μέγεθος για την επαρκή λειτουργία τοπικών δικτύων. Τα οποία φυσικά θα πρέπει να έχουν περιφερειακή διάσταση καθώς τα αστικά κέντρα είναι λίγα και το μέγεθος της παραγωγής συγκριτικά μεγάλο.
• Υπάρχει μια πολυμορφία συναλλαγών από τον παραγωγό μέχρι τον καταναλωτή που ξεκινάει από την απ’ ευθείας διάθεση στις λαϊκές ή την πρακτική πόρτα - πόρτα και μπορεί να φτάσει σε μικρότερα ή μεγαλύτερα δίκτυα με συνέργεια ομάδας αγροτών με ομάδες καταστημάτων.
Σε κάθε περίπτωση όμως στους προβληματισμούς θα πρέπει να ληφθούν υπόψη το μέγεθος της οικονομικής κρίσης, οι επιπτώσεις του στην κατανάλωση και η τάση που διαμορφώνεται για την αγορά προϊόντων με τη μικρότερη τιμή. Το βέβαιο είναι πως οι καιροί επιβάλλουν αλλαγές στον τρόπο σκέψης, συλλογικές ενέργειες και ουσιαστική στήριξη των πρωτοβουλιών.