Από καιρό είναι γνωστό ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προωθεί ένα σχέδιο για την αναδιάρθρωση του τομέα ελαιολάδου. Ορισμένα από τα στοιχεία αυτού του σχεδίου και κατά βάση αυτό που χαρακτηρίζουμε ως "φιλοσοφία", ήρθαν στο φως της δημοσιότητας μέσα από εξειδικευμένες ιστοσελίδες στο Διαδίκτυο. Μέσα από την αναπαραγωγή τους έγινε και η σχετική ενημέρωση των παραγωγών, από ελάχιστα μέσα ενημέρωσης που επιμένουν να ασχολούνται με θέματα που ενδιαφέρουν τους αγρότες. Με τα πολλά μόλις πριν από λίγες ημέρες πραγματοποιήθηκε σύσκεψη στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, εκείνοι που παραβρέθηκαν αντάλλαξαν απόψεις και θα… ξανασκεφθούν τα όσα πληροφορήθηκαν. Το αξιοπερίεργο της υπόθεσης και απόλυτα χαρακτηριστικό για τον τρόπο που σκέπτονται στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης είναι το γεγονός ότι δεν υπάρχει μέχρι τώρα καμία επίσημη ανακοίνωση. Ούτε για το περιεχόμενο των προτάσεων, ούτε για το κατά πόσον τα όσα έχουν δει το φως της δημοσιότητας ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, ούτε φυσικά για την αξιολόγηση των στοιχείων που έγινε στη σύσκεψη που προαναφέρθηκε.
Αντιθέτως το σχέδιο για την ελαιοκομία της Ευρωπαϊκής Ενωσης που πρέπει να οριστικοποιηθεί μέχρι το τέλος του Ιουλίου αφού τα κράτη - μέλη υποβάλλουν τις προτάσεις τους, αποτέλεσε αντικείμενο συζητήσεων και προτάσεων στην Ισπανία. Και όπως μας πληροφορεί ο πάντα δραστήριος Σύνδεσμος Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης, στην Ισπανία οι αγροτικές οργανώσεις το σχολιάζουν άλλες με συγκρατημένες θετικές θέσεις και άλλες με επισημάνσεις για έλλειψη συγκεκριμένων προτάσεων και μέτρων για παρoχή άμεσης βοήθειας στον κλάδο. Ενώ η Περιφέρεια Ανδαλουσίας υπέβαλε ήδη πρόταση με τις απόψεις της στο υπουργείο Γεωργίας. Από την πλευρά του Συνδέσμου γίνονται μια σειρά από επισημάνσεις, αλλά και αυτές είναι γενικές καθώς το ίδιο το κείμενο είναι αόριστο.
Πιο ουσιαστικές είναι οι παρατηρήσεις των αγροτοσυνεταιριστικών οργανώσεων Copa-Cogeca όπως παρουσιάστηκαν πριν από λίγες ημέρες από τον Ισπανό αρμόδιο για θέματα ελαιολάδου Ραφαέλ Σάντσες. Στην τοποθέτησή του ο κ. Σάντσες ακούμπησε την "καρδιά" της υπόθεσης καθώς τονίζει μεταξύ άλλων: "Τα κράτη - μέλη πρέπει να διασφαλίζουν ότι τα κεφάλαια της κοινοτικής πολιτικής αγροτικής ανάπτυξης θα διατίθενται για την αναδιάρθρωση και τον εκσυγχρονισμό των γεωργικών εκμεταλλεύσεων που έχουν καταστεί λιγότερο ανταγωνιστικές λόγω του αυξανόμενου ανταγωνισμού από τις νέες παραγωγικές χώρες. Επίσης, απαιτείται γεωργοπεριβαλλοντική στήριξη στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις των μειονεκτικών περιοχών της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Αυτό πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα στο πλαίσιο των προγραμμάτων αγροτικής ανάπτυξης από τις κύριες χώρες παραγωγής της Ευρωπαϊκή Ενωσης - Ισπανία, Ιταλία, Ελλάδα, Πορτογαλία, Γαλλία - με την κατάλληλη συγχρηματοδότηση. Οι δράσεις πρέπει επίσης να περιλαμβάνουν μέτρα ενίσχυσης του μεγέθους των οργανώσεων παραγωγών, όπως οι συνεταιρισμοί, ώστε να βοηθήσουν τους γεωργούς να τοποθετήσουν τα προϊόντα τους στην αγορά, προσθέτοντας αξία στην παραγωγή τους και εξισορροπώντας την ισχύ τους στην εφοδιαστική αλυσίδα τροφίμων". Παράλληλα επέμεινε σε ένα θέμα το οποίο έχει αναδειχθεί εδώ και πολύ καιρό αλλά οι αρμόδιοι της Ευρωπαϊκής Ενωσης κωφεύουν: Ζήτησε αποτελεσματικότερα εργαλεία διαχείρισης κρίσεων και μεταξύ αυτών την αύξηση της τιμής αναφοράς, κάτω από την οποία πρέπει να ενεργοποιείται (και μάλιστα αυτόματα) ο μηχανισμός της ιδιωτικής αποθεματοποίησης. Η αλματώδης αύξηση του κόστους παραγωγής έχει καταστήσει αναποτελεσματικό το μηχανισμό που ενεργοποιείται αν οι τιμές για μεγάλο χρονικό διάστημα βρίσκονται κάτω από 1,8 (1,779 για την ακρίβεια) ευρώ το κιλό για το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο. Βεβαίως αυτό ενδιαφέρει κυρίως τους Ισπανούς (και μάλιστα τους πανίσχυρους συνεταιρισμούς), αλλά δεν αφήνει… αδιάφορους και τους παραγωγούς των άλλων χωρών.
Σημαντικά θέματα έθεσε και ο γενικός γραμματέας των δύο οργανώσεων Πέκα Πεσόνεν και μεταξύ αυτών την ανάγκη να απαγορευτούν τα μείγματα ελαιολάδου και άλλων φυτικών ελαίων μέχρι να αναπτυχθούν μέθοδοι ανάλυσης οι οποίοι θα επιτρέπουν οι σχετικές πληροφορίες που περιέχονται στις ετικέτες των εν λόγω μειγμάτων, να ελέγχονται. Από την τοποθέτηση αυτή συνάγεται το συμπέρασμα ότι η αγροτοσυνεταιριστική ηγεσία δεν θέτει ζήτημα απαγόρευσης των μειγμάτων και αυτό δεν μπορεί παρά να δημιουργεί προβληματισμούς, αλλά προτάσσει τρόπους ελέγχου της ακρίβειας των πληροφοριών. Και είναι προφανές ότι μια τέτοια στάση έχει να κάνει με τις ισορροπίες στο εσωτερικό των οργανώσεων καθώς σε αυτές συμμετέχουν και παραγωγοί άλλων φυτικών ελαίων που επιδιώκουν την προώθηση του προϊόντος τους μέσα (και) από τα μείγματα.
Οπως γίνεται αντιληπτό, βρίσκεται σε εξέλιξη μια μάχη για το τελικό περιεχόμενο των προτάσεων αλλά στην Ελλάδα οι άμεσα ενδιαφερόμενοι δεν έχουν πάρει… μυρουδιά σχετικά με το τι γίνεται. Σε επίπεδο πολιτικής και συνεταιριστικής ευθύνης η προχειρότητα είναι εμφανής καθώς δεν υπάρχει οργανισμός παραγωγής εθνικής πολιτικής για μια σειρά από επίμαχα ζητήματα για τα οποία γίνεται… παγκόσμιος πόλεμος. Κάποιοι τρέχουν την τελευταία στιγμή για να… κρίνουν τις προτάσεις χωρίς να έχουν εξετασθεί λεπτομερειακά οι δικές μας προτάσεις. Και φυσικά η συνεταιριστική ηγεσία βρίσκεται σε… άλλους κόσμους δίνοντας τη μάχη νομής της εξουσίας στο μεταβατικό στάδιο για τους συνεταιρισμούς.
Ούτως εχόντων των πραγμάτων, δεν μπορούμε παρά να ελπίζουμε παρά μόνον στο… τυχαίο και τη συμβατότητα των προτάσεων με την ελληνική πραγματικότητα. Θα θέλαμε να διαψευσθούμε αλλά δυστυχώς δεν υπάρχει κάποιο στοιχείο που μπορεί να δημιουργεί αισιοδοξία για μια μελετημένη και αξιόμαχη ελληνική πρόταση σχετικά με το θέμα.
