Το "λουκέτο" είναι το ορατό στοιχείο της κρίσης: Σε κάθε βήμα αντικρίζεις κλειστά καταστήματα, ολόκληρες περιοχές ερημώνουν και είναι μαθηματικά βέβαιο ότι η εικόνα αυτή δεν πρόκειται να αναστραφεί στο… ορατό μέλλον. Δεν πρόκειται για απαισιόδοξη αποτίμηση της κατάστασης αλλά για μια πραγματικότητα που διαμορφώνεται και δεν μπορούν να κρύψουν οι υποσχέσεις των κομμάτων εξουσίας για "οικονομική ανάκαμψη". Αν πριν από ένα χρόνο είχε αρχίσει να περιορίζει την κατανάλωση το κάθε νοικοκυριό φοβούμενο τα χειρότερα, τώρα έχουν έρθει αυτά και όλα τα σημάδια δείχνουν ότι δεν υπάρχει φως στο βάθος του τούνελ. Οσο περισσότερο σου λένε ότι πλησιάζεις στην έξοδο, τόσο πείθεσαι ότι η κατάσταση οδηγείται προς τα έγκατα της γης. Τα μηνύματα που έρχονται από διάφορες περιοχές της Νότιας Πελοποννήσου και πέρα από το "λουκέτο" που φαίνεται από μακριά, δείχνουν ότι ακόμη και αν δεν αλλάξει κάτι δραματικά επί τα χείρω στην κεντρική οικονομική πολιτική, μετά το καλοκαίρι η κατάσταση θα γίνει τραγική.
Ο τζίρος των καταστημάτων έχει πέσει σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα και το όριο του καλοκαιριού έχει να κάνει με το γεγονός ότι ένα μεγάλο τμήμα της οικονομίας κινείται με το χρήμα που φέρνουν οι… διακοπές. Αλλωστε ο τομέας εστίασης-ψυχαγωγίας είναι υπερβολικά διογκωμένος και οι επενδύσεις χρημάτων και ονείρων σε αυτόν ήταν πέρα από οποιαδήποτε λογική λειτουργίας της οικονομίας. Βασίστηκε σε μεγαλοστομίες παραγόντων για τουριστική ανάπτυξη στον αγροτικό Νότο και στο εύκολο κέρδος μίας εποχής που όλα έδειχναν ρόδινα. Με ενδιάμεσο σταθμό το Πάσχα, τα κουτσουρεμένα δώρα και την επιθυμία κατανάλωσης μετά από μακρά περίοδο νηστείας (πραγματικής ή μεταφορικής), το καλοκαίρι θα δοκιμαστούν οι αντοχές της τοπικής οικονομίας. Και θα φανεί ποιος και κάτω από ποιες συνθήκες μπορεί να αντέξει στο οικονομικό περιβάλλον που διαμορφώνεται.
Από την άλλη πλευρά η ανεργία είναι το αόρατο στοιχείο της κρίσης: Αποτυπώνεται στους αριθμούς ενώ το δράμα της βιώνουν εκείνοι που την ζουν αλλά και αυτοί που από την καθημερινή τους δουλειά έχουν την αίσθηση της πραγματικότητας. Ανεργία και "λουκέτα" είναι αλληλοτροφοδοτούμενα στοιχεία της κρίσης. Η οικοδομή στην περιοχή της Νότιας Πελοποννήσου αποτελούσε ουσιαστικά τη μόνη διέξοδο απασχόλησης του εργατικού δυναμικού αλλά εξελίσσεται πλέον σε μια ακόμη φούσκα της ελληνικής οικονομίας παρασύροντας ακόμη και το επιστημονικό δυναμικό νέων ηλικιών που στράφηκε σε συναφείς σπουδές την περίοδο της ανόδου. Ενα πλήθος ανθρώπων έχει μήνες να κάνει μεροκάματο στην οικοδομή και πολλοί αναζητούν πλέον λύσεις επιβίωσης σε κάθε κατεύθυνση, τις περισσότερες φορές χωρίς επιτυχία. Το Δημόσιο εξασφάλιζε σταθερό εισόδημα σε πόλεις όπως η Καλαμάτα, η Τρίπολη και η Σπάρτη που συγκέντρωναν τον όγκο των υπηρεσιών αλλά τα εισοδήματα πλέον μειώνονται δραματικά όπως επίσης και οι περικοπές παροχών που οδηγούν όχι μόνον σε μείωση αλλά και σε ανακατανομή δαπανών στα νοικοκυριά.
Στην αγροτική οικονομία τα εισοδήματα από βασικά αγροτικά προϊόντα (ελαιοκαλλιέργεια, εσπεριδοειδή) βαίνουν μειούμενα διαρκώς και δεν μένουν παρά μόνον κάποιες νησίδες δυναμικών καλλιεργειών που κρατούν περιοχές όπως η Τριφυλία. Οι κυβερνήσεις αλλάζουν όχι όμως και οι πολιτικές και ευδιάκριτη πρόταση πραγματικής αναδιάρθρωσης της αγροτικής οικονομίας δεν φαίνεται από πουθενά.
Η ανεργία και ο περιορισμός των εισοδημάτων οδηγεί σε μεγάλη μείωση της κατανάλωσης, ως εκ τούτου τα λουκέτα έρχονται αναπόφευκτα, αυτά τροφοδοτούν την ανεργία, ο κύκλος επαναλαμβάνεται διαρκώς και η περιοχή βυθίζεται όλο και περισσότερο στην κρίση και την κοινωνική αποσύνθεση.
Γιατί κοινωνική αποσύνθεση είναι οι άνθρωποι που ψάχνουν τα σκουπίδια για τροφή και αυτοί δεν είναι πλέον μόνον μετανάστες, αποσύνθεση είναι η αδυναμία νοικοκυριών να πληρώσουν ακόμη και το ηλεκτρικό ρεύμα, αποσύνθεση είναι να μην μπορεί να πληρώσει κάποιος το νοίκι, αποσύνθεση είναι ο πολλαπλασιασμός των ανθρώπων που ζουν σε παγκάκια και τρώγλες, αποσύνθεση είναι η απίστευτη αύξηση της παραβατικότητας αλλά και της εγκληματικότητας που σημειώνεται σε όλες τις περιοχές της Νότιας Πελοποννήσου όπως καταγράφονται στην καθημερινή ειδησεογραφία.
Η περιοχή μας δεν θα μπορούσε να είναι "θερμοκήπιο" προστατευμένο από την κρίση, αλλά δυστυχώς ο καθένας μπορεί να διαπιστώσει πως ούτε τοπικές αναπτυξιακές πρωτοβουλίες υπάρχουν αλλά ούτε και η αίσθηση της αναγκαιότητας για κοινωνική αλληλεγγύη προκειμένου να αντιμετωπισθεί το τσουνάμι της κρίσης.
belias@internet.gr
