Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις λοιπόν, και λαμβάνοντας υπόψη τη διόρθωση που έκανε η Ελληνική Στατιστική Αρχή στο ΑΕΠ, το χρέος αναμένεται να ξεπεράσει το 200% του ΑΕΠ, ενώ η ύφεση δύσκολα θα συγκρατηθεί σε μονοψήφιο ποσοστό. Ταυτόχρονα το πρωτογενές έλλειμμα, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, θα ξεπεράσει το 7% – και μαζί με τους τόκους για την εξυπηρέτηση του χρέους, το έλλειμμα αναμένεται να ξεπεράσει το 10%. Προσωπικά δεν θα εκπλαγώ αν τελικώς το έλλειμμα φτάσει το ποσοστό του 2009, όταν άγγιξε το 15,4%, ειδικά αν έχουμε lockdown την περίοδο των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. Θα εκπλαγώ μόνο αν η κυβέρνηση μιλήσει ειλικρινά στους πολίτες, περιγράφοντας την κρισιμότητα της κατάστασης, αντί να υπόσχεται γρήγορη ανάρρωση της οικονομίας με επιδόματα και άλλες παροχές.
Σε κάθε περίπτωση, το κατέβασμα του διακόπτη της παραγωγικής δραστηριότητας στη μισή Ελλάδα και η απειλή ενός δεύτερου γενικού lockdown έχουν εξανεμίσει και τις ελπίδες για ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας το πρώτο εξάμηνο του 2021. Ολοι πλέον φοβούνται τα χειρότερα, αν και κανένας δεν θέλει να πιστέψει ότι θα συνεχίσουμε να ζούμε με τον κορονοϊό για πολλούς μήνες ακόμα. Κανένας επίσης δεν θέλει να πιστέψει ότι υπάρχει ενδεχόμενο να έχουμε τοπικά ή γενικά lockdown και το 2021.
Σε αυτή την περίπτωση, αν δηλαδή αποδειχθούν υπεραισιόδοξες οι προβλέψεις για τα εμβόλια και τα φάρμακα ή για την αποτελεσματικότητά τους, η ελληνική οικονομία θα βρεθεί αντιμέτωπη με μια νέα χρεοκοπία – αφού θα μειώνονται συνεχώς τα έσοδά της (εξαιτίας της μειωμένης παραγωγικής δραστηριότητας), με ταυτόχρονη αύξηση των δανειακών αναγκών (εξαιτίας της αύξησης των δαπανών για την επούλωση πληγών που προκαλεί ο κορονοϊός. Στην ίδια απελπιστική θέση εννοείται ότι βρίσκονται και χιλιάδες επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν πλέον άμεσο κίνδυνο πτώχευσης εξαιτίας της πανδημίας. Υπό αυτές τις συνθήκες και αν δεν βρεθεί σύντομα ένα αποτελεσματικό εμβόλιο ή φάρμακο για τον κορονοϊό, η σημερινή κατάσταση θα φαντάζει παράδεισος μπροστά στην κόλαση που έχουμε μπροστά μας.
Ακόμα και ο πιο απαισιόδοξος (που ως γνωστόν είναι… ο καλά ενημερωμένος αισιόδοξος) δεν θα περίμενε αυτή την εξέλιξη στις αρχές της υγειονομικής κρίσης, όταν η Καλαμάτα υποδεχόταν τη φλόγα των Ολυμπιακών Αγώνων που τελικά δεν έγιναν, και οι περισσότεροι τότε πίστευαν ότι η Covid-19 είναι μια ασθένεια που πλήττει μόνο την Κίνα και το Μπέργκαμο.
Θανάσης Λαγός
