Δυστυχώς όμως ο Κώστας Καραμανλής, ο Γιώργος Παπανδρέου, ο Αντώνης Σαμαράς και ο Αλέξης Τσίπρας αγωνιώντας να γίνουν ή να παραμείνουν πρωθυπουργοί υποτίμησαν τις επιπτώσεις της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης του 2008 και συνέχισαν να πορεύονται προς την εξουσία πλειοδοτώντας σε υποσχέσεις που δεν μπόρεσαν να τηρήσουν.
Στην αρχή της κρίσης ο Κώστας Καραμανλής δεν αντιλήφθηκε ότι πέρασε η εποχή της δανειακής ευημερίας και ενώ υποστήριζε ότι η ελληνική οικονομία είναι ισχυρή επειδή δεν έχει “τοξικά ομόλογα”, γρήγορα αναγκάστηκε να μιλήσει για μέτρα λιτότητας και τελικώς να δραπετεύσει από την εξουσία προκηρύσσοντας εκλογές. Ο κ. Καραμανλής δεν οδήγησε σε κοινοβουλευτική διάσπαση το κόμμα του, αλλά η εκλογική απόδρασή του το 2009 κόστισε στην Νέα Δημοκρατία 1 εκατομμύριο ψήφους από τις 3,3 εκατομμύρια που είχε λάβει το 2004.
Το πάθημα του Κώστα Καραμανλή δεν έγινε μάθημα στο Γιώργο Παπανδρέου, που κατέλαβε την εξουσία με το γνωστό σε όλους σύνθημα “λεφτά υπάρχουν”. Λίγους μήνες αργότερα ο κ. Παπανδρέου αντιλήφθηκε ότι τελείωσε η εποχή της δανειακής ευημερίας και από το Καστελόριζο ξεκίνησε το ταξίδι του 1ου μνημονίου, που οδήγησε εκτός όλων των άλλων και στη συρρίκνωση του πάλαι ποτέ κραταιού ΠΑΣΟΚ. Την ίδια περίοδο οι Αντώνης Σαμαράς από το Ζάππειο και Αλέξης Τσίπρας από τις πλατείες των αγανακτισμένων ετοιμάζονταν να καταλάβουν την εξουσία με αντιμνημονιακά συνθήματα.
Πρώτος από τους δύο έγινε πρωθυπουργός ο Αντώνης Σαμαράς αλλά για να γίνει αναγκάστηκε να ψηφίσει το 2ο μνημόνιο και να χάσει το 1/3 του κόμματός του. Ως πρωθυπουργός εφαρμόζοντας το 2ο μνημόνιο, ενώ γνώριζε ότι τελείωσε η εποχή της δανειακής ευημερίας, μετά τις ευρωεκλογές προσπάθησε να εκβιάσει για νέα δάνεια. Απείλησε τους εταίρους με… κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, αλλά ο εκβιασμός δεν πέρασε και έτσι ήρθε η ώρα του Αλέξη Τσίπρα. Στις εκλογές του Ιανουαρίου του 2015 η Νέα Δημοκρατία έλαβε 1,6 εκατομμύρια ψήφους λιγότερες από τις 3,3 εκατομμύρια που είχε λάβει το 2004. Μέσα σε 11 χρόνια έχασε το 48% της εκλογικής της δύναμης. Με διαφορετικά λόγια: Ενας στους δύο ψηφοφόρους εγκατέλειψε τη Νέα Δημοκρατία.
Την ίδια περίοδο από το 2004 έως το 2015 το ΠΑΣΟΚ έχασε 2,7 εκατομμύρια ψήφους που αντιστοιχούν στο 90% της αρχικής εκλογικής του δύναμης ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε 2 εκατομμύρια ψηφοφόρους και την εξουσία. Για να γίνει πρωθυπουργός ο Αλέξης Τσίπρας χρειάστηκε ο Συνασπισμός να γίνει ΣΥΡΙΖΑ και εκτός από την αντιμνημονιακή ρητορική να υιοθετήσει και πολλές από τις παλαιοκομματικές τακτικές της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ. Ετσι ο ΣΥΡΙΖΑ στο δρόμο για την εξουσία άφησε στην άκρη επιδεικτικά την κριτική στο παλαιό καθεστώς και άνοιξε διάπλατα τις πόρτες του στα στελέχη του ΠΑΣΟΚ, που αναζητούσαν κολυμβήθρα του Σιλωάμ για να συνεχίσουν την πολιτική τους καριέρα. Κάπως έτσι χιλιάδες ψηφοφόροι περίμεναν το σύνθημα της εφόδου για να καταλάβουν μια θέση στο Δημόσιο ή να πάρουν νέα θαλασσοδάνεια και επιδοτήσεις. Τελικώς αντί για σύνθημα εφόδου άκουσαν τον Αλέξη Τσίπρα από την ΕΡΤ να εξηγεί την αναγκαιότητα του 3ου μνημονίου επειδή αντιλήφθηκε ότι τελείωσε η εποχή της δανειακής ευημερίας.
Κλείνοντας επαναλαμβάνω ότι δεν ξέρω αν θα χρειαστεί 4ο μνημόνιο. Είμαι όμως απολύτως βεβαίως ότι χιλιάδες ψηφοφόροι αναζητούν νέο εθνοσωτήρα, επειδή δεν έχουν πειστεί ακόμα πως τελείωσαν οι μέρες της δανειακής ευημερίας. Είμαι επίσης σίγουρος ότι υπάρχουν πολλοί πρόθυμοι να γίνουν πρωθυπουργοί ακολουθώντας την αντιμνημονιακή πεπατημένη και το δρόμο των παλαιοκομματικών υποσχέσεων. Το δύσκολο δρόμο της αλήθειας και των μεταρρυθμίσεων δεν βλέπω πρόθυμους να ακολουθήσουν και για αυτό εξακολουθώ να ανησυχώ όχι μόνο για την οικονομία αλλά και την δημοκρατική πορεία της χώρας.
Θανάσης Λαγός
e-mail: lathanasis@yahoo.gr
