Οι φορολογικές ελαφρύνσεις που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ, αναμφίβολα ενισχύουν το οικογενειακό εισόδημα και προσφέρουν μια ανάσα σε χιλιάδες νοικοκυριά. Ωστόσο, δεν αρκούν για να ανατρέψουν την πληθυσμιακή συρρίκνωση. Το λεγόμενο «δημογραφικό παράδοξο» δείχνει πως όσο αυξάνεται το εισόδημα και βελτιώνεται το βιοτικό επίπεδο, τόσο μειώνονται οι γεννήσεις, ανεξάρτητα από τα όποια οικονομικά κίνητρα. Αυτό σημαίνει ότι η απάντηση στο πρόβλημα δεν είναι μόνο οικονομική αλλά και κοινωνική, αφορά τον τρόπο ζωής, τις αξίες και τις επιλογές των νέων ανθρώπων.

Στην Ελλάδα οι γεννήσεις των Ελλήνων είχαν αρχίσει να μειώνονται ήδη πριν πολλά χρόνια. Ο φυσικός πληθυσμός συνέχιζε να αυξάνει μόνο χάρη στις γεννήσεις των μεταναστών, οι οποίοι κάλυπταν τα κενά και τροφοδοτούσαν την αγορά εργασίας. Σήμερα όμως η τάση αυτή έχει εξαντληθεί και η χώρα βρίσκεται μπροστά σε μια σκληρή πραγματικότητα: Ακόμη κι αν οι γεννήσεις αυξηθούν από το επόμενο έτος, το πρόβλημα δεν λύνεται άμεσα. Χρειάζονται δεκαετίες, για να αποκατασταθεί η ισορροπία και για να υπάρξει μια νέα γενιά που θα στηρίξει την ανάπτυξη και το ασφαλιστικό σύστημα. Οι επιπτώσεις είναι ήδη ορατές. Στο ασφαλιστικό, ολοένα και λιγότεροι εργαζόμενοι καλούνται να χρηματοδοτήσουν τις συντάξεις όλο και περισσότερων συνταξιούχων, με τον κίνδυνο μιας νέας χρεοκοπίας να παραμένει υπαρκτός. Στον παραγωγικό ιστό, η μείωση του εργατικού δυναμικού επιβάλλει αύξηση της παραγωγικότητας μέσα από επενδύσεις σε τεχνολογία, καινοτομία και υποκατάσταση της εργασίας με κεφάλαιο. Παράλληλα, απαιτείται σοβαρή πολιτική στήριξης της οικογένειας με υποδομές, παιδικούς σταθμούς, στέγη για νέους και καλύτερες συνθήκες εργασίας.

Τέλος, η ανισορροπία μεταξύ κέντρου και περιφέρειας πρέπει να αντιμετωπιστεί με κίνητρα για εγκατάσταση στην ελληνική περιφέρεια ώστε να ενισχυθεί η τοπική οικονομία και να αναζωογονηθούν οι τοπικές κοινωνίες. Η Καλαμάτα και η Μεσσηνία γνωρίζουν καλά τη σημασία του ζητήματος. Το δημογραφικό πρόβλημα δεν είναι απλώς στατιστικό και για αυτό αν δεν επιλυθεί θα έχει οδυνηρές επιπτώσεις στην οικονομική και κοινωνική ζωή.

lathanasis@yahoo.gr