Ουσιαστικά οι πολιτικοί αρχηγοί όλων των κομμάτων, πλην βεβαίως του ΚΚΕ που ακολουθεί τη δική μοναχική πορεία πιστεύοντας στον χαμένο παράδεισο του υπαρκτού σοσιαλισμού, κατηγορούν τους αντιπάλους τους για ανικανότητα ή ανηθικότητα, αφήνοντας να εννοηθεί ότι οι ίδιοι είναι πιο ικανοί ή πιο ηθικοί - και κυρίως, ότι δεν παίζει ρόλο το θεσμικό πλαίσιο που αφήνει ατιμώρητη τη διαφθορά, ούτε και η νοοτροπία των πολιτών που παρατηρούν με απάθεια τη χώρα τους να αυτοκαταστρέφεται.
Σε αντίθεση όμως με ό,τι λένε ή πιστεύουν οι πολιτικοί, η Ελλάδα για να μπει στο δρόμο της πραγματικής ανάπτυξης δεν χρειάζεται σωτήρες: Χρειάζεται να εκσυγχρονίσει το θεσμικό της πλαίσιο και να αλλάξει τη νοοτροπία των πολιτών της.
Πρώτα από όλα, θα πρέπει να καταλάβουν οι Ελληνες ότι εδώ και πολλούς αιώνες η χώρα μας δεν είναι το κέντρο του κόσμου κι ότι το κέντρο του κόσμου έχει μεταφερθεί... στη Δύση. Για να ξαναβρεθεί η Ελλάδα στο κέντρο του κόσμου, δεν έχει να κάνει τίποτα περισσότερο από το να γίνει μια σύγχρονη δυτική χώρα - όπως για παράδειγμα αποφάσισε και έγινε η Ιαπωνία το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Τι έκανε το 1854 η Ιαπωνία για να καταστεί ισχυρό βιομηχανικό κέντρο όπως τα δυτικά κράτη; Υιοθέτησε όλους τους δυτικούς πολιτικούς, οικονομικούς και στρατιωτικούς θεσμούς, καταστρέφοντας τους φεουδαρχικού τύπου οικογενειακούς δεσμούς που την κρατούσαν εκείνη την εποχή στο παρελθόν και στις ήττες. Για να πετύχουν το στόχο τους, οι Ιάπωνες χρειάστηκε να κατανοήσουν ότι ο κόσμος άλλαξε κι ότι είναι αδύνατον οι αγαπημένοι τους Σαμουράι να νικήσουν τους προηγμένους θεσμούς αλλά και τα πυροβόλα όπλα των δυτικών. Χρειάστηκε να καταλάβουν ότι για να ξαναγίνει μεγάλη η Ιαπωνία, πρέπει να μοιάσει στη Δύση.
Αυτό όμως που κατανόησαν οι Ιάπωνες τον 19ο αιώνα, δεν θέλουν να το παραδεχτούν με τίποτα οι Ελληνες τον 21ο αιώνα. Συγκεκριμένα δεν θέλουν να παραδεχτούν ότι η Δύση ηγεμονεύει τους τελευταίους αιώνες όχι επειδή το θέλουν κάποια σκοτεινά κέντρα, αλλά γιατί αξιοποιεί καλύτερα από τον υπόλοιπο κόσμο τους πλουτοπαραγωγικούς πόρους και το ανθρώπινο δυναμικό. Η οικονομική, στρατιωτική και πολιτιστική ανάπτυξη της Δύσης είναι άρρηκτα συνδεμένη με τους σοβαρούς δημοκρατικούς της θεσμούς - γι' αυτό και μόνο τυχαίο δεν είναι ότι οι πιο ανεπτυγμένες χώρες έχουν δημοκρατικές κυβερνήσεις, ενώ στις υπανάπτυκτες... ανθούν τα τυραννικά και ολιγαρχικά καθεστώτα.
Βεβαίως η πορεία προς τις ανοιχτές δυτικές κοινωνίες των τελευταίων ετών ούτε αναίμακτη υπήρξε ούτε σπαρμένη με ρόδα. Ομως όποιος βλέπει μόνο τα εγκλήματα της Δύσης και δεν θέλει να δει ότι ολόκληρη η ανθρώπινη ιστορία είναι πλημμυρισμένη στο αίμα, απλώς εστιάζει στα αρνητικά της Δύσης για να μην αναγκαστεί να παραδεχτεί ότι το πολιτικοικονομικό δυτικό σύστημα είναι καλύτερο από όλα τα υπόλοιπα. Σε κάθε περίπτωση, μόνο η προηγμένη Δύση κάνει και μια αυτοκριτική για τα εγκλήματά της, ζητώντας συγγνώμη, ενώ οι χαλίφηδες, οι τύραννοι και οι απανταχού ολιγάρχες συνεχίζουν να την κατηγορούν αποκρύπτοντας τις δικές τους σφαγές.
Πώς θα γίνει Δύση η Ελλάδα, ώστε να βγει από τον φαύλο κύκλο της παρακμής, της διαφθοράς και της ύφεσης; Οχι φυσικά με έναν νόμο ή με την αλλαγή κάποιων άρθρων του Συντάγματος. Θα χρειαστεί να συγκρουστούν οι εκσυγχρονιστικές δυνάμεις με το στρατόπεδο της παρακμής, ώστε να γίνει διαχωρισμός Κράτους - Εκκλησίας, να επικρατήσει η αξιοκρατία σε βάρος της οικογενειοκρατίας, και να πάψει το κράτος να παράγει άμεσα ή έμμεσα το μεγαλύτερο ποσοστό του ΑΕΠ. Εκκλησία, οικογενειοκρατία και κράτος-επιχειρηματίας είναι τα κύρια εμπόδια στον εκσυγχρονισμό της Ελλάδας, κι από αυτά πρέπει να ξεκινήσει το μεγάλο ρεύμα των μεταρρυθμίσεων που θα σαρώσει στη συνέχεια την εκπαίδευση, τη δικαιοσύνη, την τοπική αυτοδιοίκηση, τα σώματα ασφαλείας και το στρατό.
Για παράδειγμα: Καμία εκπαιδευτική μεταρρύθμιση δεν θα αποδώσει τους προσδοκώμενους καρπούς, όσο θα έχουν λόγο γι' αυτήν η Εκκλησία και οι οικογένειες των καθηγητών που έχουν καταλάβει τα πανεπιστήμια, κι όσο το κράτος δεν επιτρέπει τη λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων. Από εκεί και πέρα, όπως η Καθολική Εκκλησία σε όλο τον κόσμο, έτσι και η Εκκλησία της Ελλάδας θα μπορεί να έχει τουλάχιστον στη χώρα τα δικά της σχολεία και πανεπιστήμια, στα οποία θα σπουδάζουν και θα ερευνούν (αν το θέλει η Εκκλησία) όχι μόνο Ορθόδοξοι, αλλά και αλλόδοξοι. Από την άλλη τα δημόσια πανεπιστήμια πρέπει να πάψουν να στελεχώνονται με συγγενείς και φίλους, αλλά η επιλογή του προσωπικού να γίνεται με αξιοκρατικά κριτήρια όπως σε όλα τα πανεπιστήμια της Δύσης. Εννοείται ότι μόνο η δημιουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων θα δώσει ώθηση στον ανταγωνισμό, ώστε να μην μένουν στάσιμα τα Ιδρύματα, όπως σήμερα τα περισσότερα ΑΕΙ και ΤΕΙ.
Αντίστοιχες παρεμβάσεις, με αλλαγή του ρόλου της Εκκλησίας, δραστικό περιορισμό της οικογενειοκρατίας και της επιχειρηματικής δράσης του κράτους, πρέπει να γίνουν σε όλους τους θεσμούς.
Κυρίως όμως, θα πρέπει οι πολίτες να δώσουν καθημερινές μάχες για την εφαρμογή των νόμων - γιατί στο απέραντο βασίλειο της ανομίας τελικώς βασιλεύει το άδικο.
Θανάσης Λαγός
Εmail: lathanasis@yahoo.gr
