Αλήθεια, αν δεν πιεζόταν το πολιτικό σύστημα, με τον μνημονιακό στόχο των απολύσεων στο δημόσιο, πιστεύει κανένας σοβαρά ότι θα αποκαλυπτόταν όλος αυτός ο βόθρος με τα πλαστά πτυχία και πιστοποιητικά; Πόσοι συνειδητοποιούν τώρα ότι το θέμα δεν είναι μόνο ένα οριζόντιο μέτρο και η επίτευξη ενός αριθμητικού στόχου αλλά η οικοδόμηση διαδικασιών που θα καταρρίπτουν την αίσθηση του ακαταδίωκτου; Όταν κάποιος καταθέτει πλαστά δικαιολογητικά για να επιτύχει το διορισμό του μετά είναι απολύτως λογικό να θεωρεί ότι μπορεί να κάνει τα πάντα. Δεν είναι τυχαίο αυτό που αποκαλύφθηκε τις τελευταίες ημέρες, ότι δηλαδή μια υπάλληλος, χωρίς να έχει τελειώσει ούτε καν το Λύκειο, κατάφερνε να εξαπατά όλο το σύστημα και να βάζει στο χέρι μέχρι και τις εγγυητικές των ταξιτζήδων! Υπάρχει κάποιος που πιστεύει ότι κάτω από άλλες συνθήκες αυτό θα αποκαλυπτόταν ή, ακόμα και αν έβγαινε τυχαία στον αφρό, δεν θα κουκουλωνόταν με απλή επίπληξη από κάποιο υπηρεσιακό συμβούλιο κομματικής ή συναδελφικής αλληλεγγύης;
Η υπόθεση αυτή, όπως και δεκάδες άλλες μικρότερες ή μεγαλύτερες, αποδεικνύουν ότι αν δεν αλλάξουν σε όλα τα επίπεδα οι παγιωμένες βεβαιότητες δεν μπορούμε να προχωρήσουμε. Ακόμα και αν μας χαρίσουν τα πάντα, σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα θα βρεθούμε σε πολύ χειρότερη κατάσταση από τη σημερινή. Η δημιουργία κανόνων και η τήρησή τους είναι πολύ σημαντικό ζήτημα και πρέπει να αφορά τους πάντες. Η στοχοθεσία, η διαφάνεια και η αξιολόγηση των πάντων σε όλα τα επίπεδα αποτελεί τη μεγαλύτερη επανάσταση που μπορεί να γίνει σε αυτό το κράτος. Η αντίσταση στην προώθηση μεταρρυθμίσεων που επιφέρουν τον έλεγχο και την αξιολόγηση ουσιαστικά επιδοκιμάζει την ασυδοσία και σιτίζει τα συστήματα διαφθοράς. Η οικονομία δεν μπορεί να επανεκκινήσει αν δεν απαλλαχτεί από τα συστήματα που την κρατούν καθηλωμένη στη μιζέρια της διαπλοκής και της συναλλαγής.
Η αβαθής ανάλυση χρεώνει αυτά τα συστήματα σε κόμματα και πρόσωπα και θεωρεί ότι το ζήτημα είναι τόσο απλό που αρκεί μια κομματική αλλαγή για να λυθεί το πρόβλημα. Δεν πρόκειται για αφέλεια αλλά για μεγαλειώδη άγνοια του τι ακριβώς συμβαίνει. Έχουμε πολλές φορές αναφέρει ότι τα συστήματα ασυδοσίας και διαφθοράς είναι αποστασιοποιημένα κομματικά. Είναι πάντα με τον νικητή και έχουν ταυτόχρονα ανοικτές τις πόρτες για τον επόμενο. Επιβιώνουν με όλες τις κυβερνήσεις και τις τοπικές αρχές και καταφέρνουν πάντα να θεωρούνται απαραίτητα για να προχωρήσει το οτιδήποτε. Αυτοί που τα στελεχώνουν γνωρίζουν τη δουλειά από μέσα και εμφανίζονται πρόθυμοι. Θεωρούνται αποτελεσματικοί, επιδεικνύοντας ενδιαφέρον για τα πάντα, με τελικό στόχο να μην αλλάξει τίποτα ή όταν αλλάξει να βρεθούν σε καλύτερη θέση.
Η φάση των μνημονίων, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, τελειώνει. Πολλοί θεωρούν ότι έτσι θα επιστρέψουμε σε μια κανονικότητα ως χώρα, ότι δηλαδή θα αποφασίζουμε μόνοι μας – χωρίς επιτηρητές και δερβέναγες - για μια σειρά από ζητήματα. Η εξέλιξη αυτή δεν μπορεί παρά να θεωρηθεί από θετική μέχρι απελευθερωτική, αν όμως επιδειχθεί υπευθυνότητα στο μέλλον. Πολλοί με τον όρο κανονικότητα θεωρούν ότι θα επιστρέψουμε στις συνήθειες του παρελθόντος. Σε οικονομικό επίπεδο η επιστροφή στο παρελθόν, με ή χωρίς μνημόνιο, φαντάζει ανέφικτη. Σε επίπεδο όμως ασυδοσίας και αδιαφάνειας είναι πράγματι πολύ εύκολο να επιστρέψουμε άμεσα στο παρελθόν. Η αλήθεια είναι ότι τα τελευταία χρόνια έγιναν ελάχιστα από αυτά που απαιτούσαν οι συνθήκες. Το παλιό αντιστέκεται και κερδίζει διαρκώς μάχες, και αυτό γιατί το νέο είναι άτολμο και φοβικό. Με ένα βήμα μπρος και δυο πίσω δεν μπορούμε να επιτύχουμε τίποτα και θα μας φταίνε διαρκώς τα ίδια πράγματα. Ίσως, τελικά, να είναι χρήσιμο να κάνουμε ένα βήμα πίσω. Να το χρησιμοποιήσουμε όμως για να πάρουμε φόρα προκειμένου να υπερπηδήσουμε χρόνιες αγκυλώσεις. Με στόχο όχι απλώς να επιστρέψουμε σε μια θεσμική κανονικότητα αλλά να γίνουμε μια κανονική ευρωπαϊκή χώρα.
Υ.Γ. Η μεταφορά των μαθητών στα σχολειά αποτελεί διαχρονικά τη μεγάλη μαύρη τρύπα Νομαρχιακής και Περιφερειακής αυτοδιοίκησης. Το κόστος είχε φτάσει, τα χρόνια των εύκολων δανεικών, σε σκανδαλώδες ύψος. Στη συνέχεια περάσαμε στη φάση των τυφλών περικοπών, που οδηγούν σε τριτοκοσμικές καταστάσεις. Όλα αυτά γιατί δεν υπήρξε ποτέ ένα σύστημα που να σχεδιάζει και να αποφασίζει με βάση το συμφέρον των μαθητών αλλά και των φορολογουμένων. Πώς όμως να γίνει αυτό, όταν από τη μεριά της υπερεσιακής διοίκησης στόχος ήταν να βγάλουν κανά φράγκο ακόμα και με εξαργύρωση των εγγυητικών ενώ από τη μεριά της πολιτικής διοίκησης να τους έχουν όλους ευχαριστημένους για να πηγαίνουν αμέριμνοι στα πανηγύρια; Το αποτέλεσμα, τα παιδιά να μεταφέρονται σε καρότσες και οι υπόλοιποι να μετρούν τα φαγωμένα της απόλυτης ασυδοσίας.
panagopg@gmail.com