Ο τρόπος που θα ανοίξουν τα σχολεία αποτελεί τις τελευταίες μέρες το κυρίαρχο θέμα για γονείς, μαθητές και εκπαιδευτικούς. Η έξαρση των κρουσμάτων κορονοϊού έχει αυξήσει το φόβο όλων για το τι θα γίνει το επόμενο διάστημα και ειδικά όταν θα κάνουν την εμφάνισή τους και οι εποχικές ιώσεις. Ο καθένας αντιλαμβάνεται ότι τα πράγματα είναι πολύ σοβαρά, τόσο σε σχέση με την υγεία μαθητών, εκπαιδευτικών και των οικογενειών τους όσο και σε σχέση με την εκπαιδευτική διαδικασία. Τα παιδιά έχασαν τη μισή χρονιά πέρσι, θα ήταν τραγικό να χαθεί και η φετινή.
Το υπουργείο Παιδείας επέλεξε τον εύκολο δρόμο του… βλέποντας και κάνοντας. Αποφάσισε το άνοιγμα όλων των σχολείων στις 7 Σεπτεμβρίου με μοναδικό μέτρο πρόληψης τη χρήση μάσκας. Οπως δηλαδή κινούνται οι πάντες τώρα με χρήση μάσκας μόνο στους εσωτερικούς χώρους, το ίδιο θα γίνει και με τα σχολεία. Ανάλογα με το πώς θα πηγαίνει η πανδημία θα αποφασίζονται και τα επιπρόσθετα μέτρα που θα αφορούν είτε το τμήμα είτε το σχολείο ολόκληρο. Οταν θα υπάρχει καραντίνα, τα μαθήματα θα γίνονται εξ αποστάσεως και η διαδικασία αυτή θα είναι υποχρεωτική για εκπαιδευτικούς και μαθητές προκειμένου να μην υπάρχουν οι πολλαπλές ταχύτητες της περασμένης περιόδου. Αυτό είναι σε γενικές γραμμές το σχέδιο του υπουργείου και όπως αντιλαμβάνεται ο καθένας υπάρχουν εύλογες ανησυχίες για το πώς αυτό θα υλοποιηθεί στην πράξη.
Η αλήθεια είναι ότι πολύ διαφορετικά πράγματα δεν θα μπορούσαν να συμβούν. Το ενδεχόμενο, για παράδειγμα, να σπάσουν τα τμήματα και να δημιουργηθούν νέες τάξεις μπορεί να ακούγεται εύκολο αλλά είναι εξαιρετικά δύσκολο, γιατί δεν υπάρχουν οι αντίστοιχες υποδομές σε σχολικές αίθουσες αλλά και μέσα διδασκαλίας. Στην Ιταλία που πήγαν να κάνουν κάτι αντίστοιχο ανακάλυψαν ότι δεν υπάρχει εταιρεία να τους προμηθεύσει τα χιλιάδες θρανία που απαιτούνταν. Δεν είναι δηλαδή μόνο η πρόσληψη χιλιάδων εκπαιδευτικών που φαντάζει εύκολη, αλλά απαιτούνται και πάρα πολλά άλλα πράγματα που δεν είναι άμεσα διαθέσιμα. Θεωρητικά θα μπορούσε μερικώς να συμβεί αυτό, με μία διαφορετική κατανομή των υπαρχόντων μέσων και αιθουσών. Σε αυτή την περίπτωση θα είχαμε μετακινήσεις μαθητικού και εκπαιδευτικού πληθυσμού σε διαφορετικά σχολεία και σε διαφορετικές περιοχές. Τότε θα είχαμε άλλου τύπου μπάχαλο και αντιδράσεις για τις αποστάσεις και για το ποιος πρέπει να μετακινηθεί πού και γιατί. Θα μπορούσε επίσης να εξεταστεί ο διαχωρισμός των μαθημάτων σε «βασικά» και «μη βασικά» με υποχρεωτική τη διά ζώσης εκπαίδευση μόνο για τα «βασικά» και την τηλεκπαίδευση για τα «μη βασικά», έτσι ώστε να εξασφαλίζονται αίθουσες και χώροι εκπαίδευσης για τη λειτουργία των σχολείων λιγότερες ώρες και μέρες. Σε αυτή την περίπτωση υπάρχει βέβαια το μεγάλο πρόβλημα των εργαζόμενων γονέων οι οποίοι δεν έχουν πού να αφήσουν τα παιδιά.
Η επιλογή τού να ανοίξουν τα σχολεία ως έχουν φαντάζει η πλέον λογική αλλά εμπεριέχει υψηλό ρίσκο γιατί η τήρηση κανόνων και αποστάσεων στις σχολικές μονάδες είναι πρακτικά αδύνατη. Το υπουργείο Παιδείας έχασε την πρώτη επικοινωνιακή μάχη γιατί δεν ανακοίνωσε αμέσως και τη δωρεάν παροχή μάσκας αφήνοντας χώρο για εύκολους λαϊκισμούς. Η χθεσινή ανακοίνωση του υπουργού Εσωτερικών με την παραχώρηση χρημάτων και αρμοδιότητας στους δήμους για την αγορά μασκών κλείνει το ζήτημα που πήγε να δημιουργηθεί. Αποδείχτηκε βεβαίως ότι το μικρό είναι τελικά αυτό που πολλές φορές κάνει το θόρυβο και αποπροσανατολίζει από το ουσιαστικό και το μεγάλο.
Θεωρούμε ότι η πορεία της πανδημίας δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας και σύντομα τα σχολεία αναγκαστικά θα κλείσουν. Το μικρό διάστημα που μένει θα πρέπει να αξιοποιηθεί προκειμένου να είναι όλοι έτοιμοι για σύγχρονη εκπαίδευση εξ αποστάσεως. Είναι γνωστό ότι βρίσκεται σε εξέλιξη διαγωνισμός για την προμήθεια και τη δωρεάν παροχή σε μαθητές και εκπαιδευτικούς ηλεκτρονικών μέσων για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Η διαδικασία θα πρέπει να επιταχυνθεί ενώ θα μπορούσε να εξεταστεί και η χορήγηση voucher σε εκπαιδευτικούς για την προμήθεια του απαραίτητου ηλεκτρονικού εξοπλισμού αλλά και την αναβάθμιση της γραμμής σύνδεσής τους στο διαδίκτυο.
Δεν χωρά καμία αμφιβολία ότι τις επόμενες εβδομάδες το πρώτο που πρέπει να γίνει είναι η επιμόρφωση μαθητών και εκπαιδευτικών στη μέθοδο της σύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Αυτό που γίνεται στα πανεπιστήμια με ικανοποιητικά αποτελέσματα να επεκταθεί και στις άλλες βαθμίδες με τις αντίστοιχες προσαρμογές. Η παροχή δωρεάν μέσων σε μαθητές και εκπαιδευτικούς το συντομότερο δυνατόν είναι το πρώτο που οφείλει να κάνει το υπουργείο Παιδείας. Ξεκινώντας ταυτόχρονα επιμορφωτικά μαθήματα σε εκπαιδευτικούς και μαθητές έτσι ώστε να είναι όλοι έτοιμοι να ανταποκριθούν σε μία τέτοιου τύπου εκπαιδευτική διαδικασία. Είναι ο μόνος τρόπος για να υπάρξει ασφάλεια αλλά και παροχή γνώσης μέχρι να επιστρέψουν τα πάντα σε κανονικές συνθήκες.