Με την επισημοποίηση από τον πρωθυπουργό της ημερομηνίας των εκλογών για τις 21 Μαΐου βρισκόμαστε κανονικά σε προεκλογική περίοδο. Οι κάλπες στις 21 Μαΐου δεν πρόκειται να βγάλουν αυτοδύναμη κυβέρνηση. Θεωρητικά μπορεί να υπάρξει κυβέρνηση συνεργασίας, κάτι που και αυτό είναι δύσκολο, μιας και τα κόμματα που θα συνεργαστούν θα πρέπει να συγκεντρώνουν αθροιστικά ποσοστό κοντά στο 50%. Σε αυτή την περίπτωση διακινούνται διάφορα σενάρια για κυβερνήσεις «ανοχής», «ειδικού σκοπού», των «ηττημένων» και διάφορα άλλα, στην πραγματικότητα όμως το κόμμα που θα έρθει πρώτο στις εκλογές της 21ης Μαΐου θα προσδιορίσει και τις εξελίξεις.
Στην περίπτωση που ένα κόμμα κατακτήσει καθαρά με διαφορά την πρώτη θέση με ποσοστό πάνω από 30%, είναι βέβαιο ότι θα πάει σε δεύτερες εκλογές για να πάρει το μπόνους των εδρών, να κατακτήσει αυτοδυναμία ή να επιβάλει συνεργασία. Αυτό το σενάριο ήταν το επικρατέστερο μέχρι πρόσφατα, αλλά μετά την τραγωδία των Τεμπών έχει κλονισθεί. Υπάρχει πλέον ισχυρή πιθανότητα κανένα κόμμα να μην ξεπεράσει το 30% και οι διαφορές να είναι μικρές και ανατρέψιμες. Σε αυτή την περίπτωση θα καταβληθεί προσπάθεια συγκρότησης κυβέρνησης, μιας και κανένας δεν θα θέλει να αναλάβει το ρίσκο μιας νέας εκλογικής αναμέτρησης.
Να σημειωθεί ότι η ιστορία των εκλογικών αναμετρήσεων δεν δείχνει τεράστιες διαφοροποιήσεις στην εκλογική συμπεριφορά των πολιτών μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα. Οι αλλαγές είναι συνήθως οριακές και το εκλογικό αποτέλεσμα επηρεάζεται περισσότερο από το ποσοστό αποχής και λιγότερο από την αλλαγή της ψήφου αυτού που πάει στην κάλπη. Σε ένα περιβάλλον πόλωσης δύσκολα θα υπάρξουν ουσιαστικές διαφοροποιήσεις στη συμπεριφορά του εκλογικού σώματος και είναι αμφίβολο αν θα λειτουργήσει η λογική της «χαμένης ψήφου». Πώς θα επιβραβεύσει κάποιος αυτόν που αποδοκίμασε πριν από 20 ημέρες; Ποιο είναι το ισχυρό δίλημμα ή ο μπαμπούλας; Επιχειρείται να δημιουργηθεί μάχη μεταξύ «φωτός» και «σκότους» αλλά χωρίς μεγάλη επιτυχία.
Η Ν.Δ. στη στρατηγική της για αυτοδυναμία χρησιμοποιεί τον κίνδυνο της αποσταθεροποίησης, που θα πλήξει την οικονομία και άρα το εισόδημα του καθένα. Προσπαθεί, επιπρόσθετα, να διατηρήσει ενεργό το αντιΣΥΡΙΖΑ μέτωπο που της έδωσε τη νίκη στις προηγούμενες εκλογές επαναφέροντας στην επικαιρότητα τα μελανά σημεία της συγκεκριμένης περιόδου. Με λάβαρα την καταδίκη Παππά και Παπαγγελόπουλου από το Ειδικό Δικαστήριο προσπαθεί να αποκρούσει, συμψηφίζοντας, τις δικές της ευθύνες στη λειτουργία του κράτους δικαίου. Ο στενός κύκλος του πρωθυπουργικού περιβάλλοντος προσπαθεί να κλείσει κάθε συζήτηση για πρωθυπουργό κοινής αποδοχής σε περίπτωση κυβέρνησης συνεργασίας. Απειλεί και με τρίτες εκλογές υποστηρίζοντας ότι η μόνη επιλογή ακόμα και σε κυβέρνηση συνεργασίας είναι πρωθυπουργός Μητσοτάκης με τους συνεργαζόμενους να αποτελούν την πλουμιστή ουρά του κυβερνήτη!
Ο ΣΥΡΙΖΑ από τη δική του πλευρά προσπαθεί να δημιουργήσει ένα αντιμητσοτακικό μέτωπο χρησιμοποιώντας περιπτώσεις διαφθοράς, ρουσφετολογικές επιλογές και βέβαια αντιδημοκρατικές πρακτικές, όπως αυτή των υποκλοπών. Ο ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί πολιτικό προϊόν της αγανάκτησης που προήλθε από την οικονομική κρίση -αυτό προσπαθεί να διατηρήσει και να αναβιώσει χρησιμοποιώντας σε αυτή τη φάση υποκλοπές και δυστύχημα Τεμπών. Στην πρόταση διακυβέρνησης διακηρύσσει την ανάγκη προοδευτικής συνεργασίας με πρωθυπουργό τον Τσίπρα, χωρίς όμως μέχρι τώρα να βρίσκει πρόθυμους να συμμετάσχουν σε αυτήν.
Το ΠΑΣΟΚ έχει βάλει το τελευταίο διάστημα «φωτιά στο πολιτικό τοπίο» βάζοντας στο τραπέζι τον «κανένα» που η πλειοψηφία των πολιτών προκρίνει στις δημοσκοπήσεις ως ικανότερο για πρωθυπουργό. Ο Ανδρουλάκης για να συναινέσει σε κυβέρνηση συνεργασίας έθεσε δύο προϋποθέσεις: Να έχει λάβει ισχυρό διψήφιο ποσοστό και πρωθυπουργός να μην είναι ούτε ο Μητσοτάκης ούτε ο Τσίπρας. Το ποιος θα είναι, θα αποφασιστεί στο πλαίσιο της προγραμματικής συμφωνίας των κομμάτων που θα συνεργαστούν στη λογική ότι το πρόσωπο του πρωθυπουργού θα εγγυάται την τήρηση και την υλοποίηση της συμφωνίας. Είναι προφανές ότι η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ θέλει να κάνει γνωστό έγκαιρα το πλαίσιο, έτσι ώστε να μην πιεστεί μετεκλογικά μεταξύ των αναμετρήσεων. Θέλει, επιπρόσθετα, να εκφράσει εκλογικά αυτούς που θεωρούν ότι πρέπει να αναζητηθεί ένα άλλο πρόσωπο για πρωθυπουργός αλλά και συνολικά ένα άλλο μοντέλο διακυβέρνησης.
Το ΚΚΕ έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν συνεργάζεται με κανέναν τρόπο, ούτε καν με ψήφο ανοχής, με κανένα κόμμα. Ο Κυριάκος Βελόπουλος αποκλείει κάθε ενδεχόμενο συνεργασίας με τη Ν.Δ. Ο Βαρουφάκης στις τελευταίες τοποθετήσεις του δεν αποκλείει μόνο οποιοδήποτε ενδεχόμενο μετεκλογικής συνεργασίας με τον ΣΥΡΙΖΑ αλλά και οποιαδήποτε συζήτηση.
Με βάση την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί και τη δυναμική των κομμάτων, όπως αποτυπώνεται στις δημοσκοπήσεις, η κάλπη της απλής αναλογικής στις 21 Μαΐου προσδιορίζει την πορεία των εξελίξεων, αλλά δεν βγάζει κυβέρνηση. Οι εκλογές του Ιουλίου το πιθανότερο είναι να βγάλουν κυβέρνηση συνεργασίας, με πρωθυπουργό τον άγνωστο Χ, που θα προέρχεται από το κόμμα που θα έχει έρθει πρώτο. Σίγουρα το επόμενο τρίμηνο θα είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον με όλα τα ενδεχόμενα ανοικτά.
panagopg@gmail.com
