Δεν έχω διαβάσει ακόμα το βιβλίο κι έτσι δεν θα σχολιάσω τις απόψεις του συγγραφέα. Θα σταθώ όμως στη σκέψη αυτή που εξέφρασε ο ποιητής Τίτος Πατρίκιος για τη βία - ξεκαθαρίζοντας από την αρχή ότι συμφωνώ μαζί του σε μεγάλο βαθμό, αλλά δεν είμαι απολύτως βέβαιος για τη ορθότητά της... γιατί σε αυτή την περίπτωση θα ταυτιζόμουν με όλους όσοι πιστεύουν πως γνωρίζουν την απόλυτη αλήθεια και είναι έτοιμοι να την επιβάλουν διά της βίας. Σε κάθε περίπτωση πάντως, εδώ και πολλά χρόνια τίποτα δεν με τρομάζει περισσότερο από τους ξεροκέφαλους και τους ανόητους που έχουν στο τσεπάκι τους την απόλυτη αλήθεια και είναι έτοιμοι να ανοίξουν τα κεφάλια όλων των υπολοίπων προκειμένου να αποδείξουν ότι έχουν δίκιο.
Αρχικά, ως παιδί, επειδή προέρχομαι από βαθιά θρησκευόμενη οικογένεια, ανάμεσα στους πολλούς χριστιανούς που γνώρισα οι περισσότεροι ήταν έτοιμοι να σφάξουν όλους τους αλλόθρησκους στο όνομα της αγάπης, πριν θυσιαστούν οι ίδιοι για το Χριστό. Αντιλήφθηκα σύντομα το μίσος σε όλες του τις διαστάσεις, ακούγοντας τους χριστιανούς ιεροκήρυκες να μιλούν για τους ιεχωβάδες, τους άθεους και τους κομμουνιστές. Εχοντας όμως μεγαλώσει μέχρι τότε με άλλες αρχές στην καθημερινότητά μου, η αντίφαση αυτή μου έκανε μεγάλη εντύπωση κι έτσι άρχισα να ψάχνω για ποιο λόγο η διδασκαλία της αγάπης γίνεται διδασκαλία του μίσους. Αρχισα να ψάχνω στα βιβλία γιατί οι χριστιανοί “ξεχνούν” την ευαγγελική φράση “όστις σε ραπίσει επί την δεξιάν σιαγόνα, στρέψον αυτώ και την άλλην” και είναι έτοιμοι να σφάξουν όχι μόνο αυτόν που τους ράπισε, αλλά και οποιονδήποτε δεν είναι... χριστιανός. Οι απλοϊκές αυτές παιδικές απορίες με οδήγησαν στον κόσμο της γνώσης, και τώρα μετά από πολλά χρόνια οφείλω να παραδεχτώ πως θα είχα τελείως διαφορετική πορεία αν δεν μου είχε προκαλέσει τέτοια εντύπωση κι αποστροφή η ετοιμότητα τόσων χριστιανών να ασκήσουν βία.
Στον κόσμο των βιβλίων πια και κατά τη διάρκεια της εφηβείας μου, γνώρισα τη δεύτερη “μεγάλη απόλυτη αλήθεια”: αυτήν της μαρξιστικής Αριστεράς. Με γοήτευσε πολύ η σκέψη ενός δικαιότερου κόσμου κι ενός επίγειου παραδείσου. Γρήγορα όμως διαπίστωσα ότι οι περισσότεροι αριστεροί συμπεριφέρονταν σαν τους χριστιανούς που ήταν έτοιμοι να σφάξουν τους αλλόθρησκους: Ηταν έτοιμοι να σφάξουν... όλους τους άλλους πριν θυσιαστούν οι ίδιοι για το καλό της εργατικής τάξης. Τότε συνειδητοποίησα πλήρως για πρώτη φορά στη ζωή μου -μιας και είχα μεγαλώσει λίγο ακόμα- ότι δεν μπορώ να συμπορεύομαι με ανθρώπους που πρέπει έτσι κι αλλιώς να... σκοτώσουν ή να σκοτωθούν για να δικαιωθούν οι ιδέες τους και οι απόψεις τους. Ετσι, από τα πρώτα νεανικά μου χρόνια ξεκίνησε η μοναχική μου πορεία μακριά από φανατικούς κομματικούς στρατούς που ήταν έτοιμοι να σπείρουν τον πόνο και τον όλεθρο, προκειμένου να επιβεβαιώσουν την ανωτερότητα των ιδεών τους.
Οφείλω να διευκρινίσω ότι, τόσο εκείνη την περίοδο όσο και στα χρόνια που ακολούθησαν, η Ελλάδα ήταν χωρισμένη σε μπλε, πράσινα και κόκκινα στρατόπεδα, και ότι κατά τη διάρκεια των μεγάλων πολιτικών συγκεντρώσεων οι σημαιοφόροι οπαδοί ήταν πάντα έτοιμοι να... σκοτώσουν ή να σκοτωθούν για την απόλυτη αλήθεια του κόμματος. Για την ιστορία και μόνο αναφέρω επίσης ότι κατά τη διάρκεια της μοναχικής μου πορείας γνώρισα απ' την καλή κι απ' την ανάποδη τη βία των ΜΑΤ του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Δημοκρατίας, της ΔΑΠ, των ΚΝΑΤ και... άλλων δημοκρατικών δυνάμεων που επιχείρησαν να με βάλουν στον ίσιο δρόμο επειδή αμφισβήτησα την απόλυτη αλήθεια τους.
Δεν είμαι ηλίθιος για να αρκεστώ σε δηλώσεις του τύπου “καταδικάζω τη βία από όπου κι αν προέρχεται”, ούτε για να απορρίψω “κάθε είδους βία” στο όνομα μιας... πασιφιστικής απόλυτης αλήθειας. Αλλωστε κι εγώ έχω ασκήσει βία αμυνόμενος και θα ξανασκήσω αν χρειαστεί για να προστατέψω τη ζωή των άλλων όσο και τη δική μου. Επίσης, θα αναγνωρίσω στο κράτος το δικαίωμα να ασκεί βία προκειμένου να προστατέψει το κοινό καλό. Τέλος, οι πολίτες μπορούν να ασκούν βία για να ανατρέψουν οποιονδήποτε δικτάτορα ή για να προστατέψουν τη δημοκρατία. Ομως σε κάθε περίπτωση, η βία πρέπει να είναι το έσχατο μέσο και να χρησιμοποιείται μόνο εφόσον έχουν εξαντληθεί όλα τα υπόλοιπα μέσα - και πάντα, μα πάντα, υπό την αμφιβολία ότι μπορεί να χρησιμοποιείται για λάθος σκοπό. “Εσύ, που είσαι αρχηγός, μην ξεχνάς / πως έγινες ό,τι είσαι, επειδή είχες αμφιβάλει γι' άλλους αρχηγούς! / Ασε λοιπόν αυτούς που οδηγείς / ν' αμφιβάλλουνε κι εκείνοι”, γράφει ο Μπέρτολντ Μπρεχτ στο ποίημά του “Εγκώμιο της αμφιβολίας” - και ειλικρινά δεν βρίσκω καλύτερα λόγια για να κλείσω αυτό το άρθρο που ξεκίνησε με τα λόγια του ποιητή Τίτου Πατρίκιου για την πίστη στην απόλυτη αλήθεια, που γεννά τη βία.
Ετσι κι αλλιώς, πάντοτε διατηρώ επιφυλάξεις και αμφιβάλλω. Ακόμα κι όταν χρησιμοποιώ τα όπλα της τέταρτης εξουσίας για να σχολιάσω πρόσωπα και θεσμούς. Και όταν διαπιστώσω ότι έχω κάνει λάθος, δε διστάζω να αναθεωρήσω τις αλήθειες μου, ούτε και να ζητήσω συγγνώμη απ' όσους αδίκησα.
Υ.Γ. Οι ηλίθιοι που είναι έτοιμοι να σφάξουν τους υπόλοιπους επειδή εξισώνουν τη σημερινή κατάσταση της Ελλάδας με τη γερμανική κατοχή ή την επταετία της χούντας, όχι μόνο πιστεύουν μια ανιστόρητη “απόλυτη αλήθεια”, αλλά διαπράττουν και μια τεράστια Υβρι απέναντι στους νεκρούς της κατοχής και τα θύματα της δικτατορίας. Και οι άνθρωποι που δεν σέβονται τους νεκρούς είναι δυο φορές επικίνδυνοι.
