Σε κάθε περίπτωση όλα τα κομματικά επιτελεία μέχρι να ανοίξουν οι κάλπες θα προσπαθήσουν να εκμεταλλευτούν επικοινωνιακά τις αδυναμίες και τα λάθη των αντιπάλων, προκειμένου να καλύψουν τα δικά τους λάθη και τη δική τους αδυναμία έκφρασης μιας ξεκάθαρης και ουσιαστικής πρότασης για έξοδο από την κρίση. Ουσιαστικά όλα τα κόμματα θα συνεχίσουν να τραυλίζουν μισόλογα και μισές αλήθειες, επειδή αδυνατούν να πουν στο εκλογικό σώμα ότι το κράτος - πατερούλης μάς άφησε χρόνους κι ότι οι παραγωγικές τάξεις πρέπει πλέον να βγουν στη διεθνή και εγχώρια αγορά χωρίς δανεική ασπίδα προστασίας.
Σε αντίθεση με τις προσδοκίες των κομμάτων, η κοινωνία σιγά σιγά αρχίζει να αντιλαμβάνεται την έλλειψη του κράτους - πατερούλη, και κυρίως το έλλειμμα του δανεικού χρήματος που έρρεε άφθονο τις προηγούμενες δεκαετίες. Παράλληλα η κοινωνία διαπιστώνει, αργά και βασανιστικά, αφενός ότι η οικονομική κρίση δεν οφείλεται σε μια διεθνή συνωμοσία και αφετέρου ότι ο δρόμος της ανάπτυξης δεν είναι απλώς θέμα... καλοπροαίρετων επιθυμιών.
Την ίδια ώρα πάντως τα κόμματα αρνούνται να παραδεχτούν την οικονομική πραγματικότητα, κι έτσι συνεχίζουν να υπόσχονται επιστροφή στο παρελθόν και στην αναπτυξιακή πολιτική των υψηλών δαπανών. Κανένα κόμμα όμως δεν μπαίνει στο κόπο να μας εξηγήσει γιατί η πολιτική των υψηλών κρατικών δαπανών μάς οδήγησε τελικώς στην ύφεση - και γιατί η ασθένεια προβάλλεται πάλι ως θεραπεία. Υπενθυμίζουμε ότι η ελληνική οικονομία βυθίστηκε στην ύφεση το 2008, πριν δηλαδή από τη χρεοκοπία και το μνημόνιο του 2010, την ώρα που η κυβέρνηση του Κώστα Καραμανλή είχε εκτινάξει τις κρατικές δαπάνες σε δυσθεώρητα ύψη. Υπενθυμίζουμε επίσης ότι κατά το προεκλογικό 2009 συνεχίστηκε η πολιτική των υψηλών δαπανών, αλλά παρ' όλα αυτά το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 3,1%.
Παρατηρούμε λοιπόν ότι το δόγμα της αύξησης των κρατικών δαπανών δεν οδηγεί πάντα στην ανάπτυξη, παρά τα όσα υπόσχονται τα κόμματα. Αντίθετα μάλιστα, μπορεί να οδηγήσει στην ύφεση, όπως συνέβη το 2008 στην Ελλάδα ή όπως ενδεχομένως θα ξανασυμβεί, αν οι μελλοντικές κυβερνήσεις εξασφαλίσουν με οποιονδήποτε τρόπο τα χρήματα που θέλουν να θυσιάσουν στο βωμό του κράτους - πατερούλη. Γιατί όπως έχουν επισημάνει πολλές φορές οι οικονομολόγοι, η αύξηση των κρατικών δαπανών στις μη ανταγωνιστικές οικονομίες οδηγεί σε αύξηση των εισαγωγών κι όχι σε αύξηση της εγχώριας παραγωγής, αφού το νέο διαθέσιμο εισόδημα καταλήγει στα ταμεία των ξένων επιχειρήσεων που προσφέρουν στους καταναλωτές φτηνότερα και ταυτόχρονα ποιοτικότερα προϊόντα.
Από εκεί και πέρα, η σημερινή άρχουσα πολιτική τάξη της Ελλάδας γνωρίζει πολύ καλά πως έχει λόγο ύπαρξης μόνο όσο το εκλογικό σώμα διατηρεί ακέραιες τις ελπίδες του για επιστροφή στις “παλιές καλές ημέρες” των υψηλών κρατικών δαπανών· και γι' αυτό κάνει ό,τι μπορεί για να διατηρήσει ζωντανή την ανάμνηση της εποχής των παχιών αγελάδων. Αυτός είναι ο λόγος που η κυβέρνηση αφήνει να εννοηθεί ότι το “κοινωνικό μέρισμα” θα διανέμεται σταθερά και σε περισσότερους δικαιούχους, και η αντιπολίτευση πλειοδοτεί τάζοντας δωρεάν φως και θέρμανση.
Ειλικρινά δεν γνωρίζω αν οι μελλοντικές κυβερνήσεις θα ξαναβρούν χρήματα για να τα σπαταλήσουν, με πρόσχημα την αναδιανομή του εισοδήματος, σε ρουσφετολογικές προσλήψεις και επιχορηγήσεις θνησιγενών επιχειρήσεων. Γνωρίζω όμως αυτό που ξέρει πλέον και ο τελευταίος ψηφοφόρος ο οποίος υπέστη απώλεια εισοδήματος μεγαλύτερη του 25%: Γνωρίζω δηλαδή ότι αυτές οι προεκλογικές υποσχέσεις αξίζουν όσο και οι κοινές... ακάλυπτες επιταγές, κι ότι όποιος πάει να τις εξαργυρώσει την επόμενη των ευρωεκλογών, το πιθανότερο είναι να πιάσει μια θέση στην ουρά για τις κάλπες των εθνικών εκλογών που θα ακολουθήσουν αργά ή γρήγορα.
Παράλληλα όμως εκτιμώ ότι το βαθύ κράτος θα πανηγυρίσει στις αυτοδιοικητικές εκλογές την τελευταία του νίκη, πριν καταρρεύσει πλήρως και οριστικώς. Τα αυτοδιοικητικά ρετάλια του κράτους - πατερούλη, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων κυρίως σε μεγάλους δήμους, αγωνίζονται χωρίς αντίπαλο και θα νικήσουν όποιον μειοδοτήσει στον... πλειοδοτικό εκλογικό διαγωνισμό, που έχει στηθεί με όρους της εποχής των παχιών αγελάδων. Μεγάλος νικητής θα αναδειχθεί ο παλαιοκομματισμός, που ζει και βασιλεύει στους κόλπους της αυτοδιοίκησης σπαταλώντας δημόσιο χρήμα σε υπερτιμολογημένα έργα και πανάκριβες υπηρεσίες χαμηλής ποιότητας.
Ετσι κι αλλιώς τα ρετάλια του κράτους - πατερούλη αποτελούν τους τελευταίους θύλακες του παλαιοκομματισμού και είναι έτοιμα ή να πουλήσουν πολύ ακριβά το τομάρι τους ή -γιατί όχι;- να ανταλλάξουν τη θέση τους με μια νέα καρέκλα, στα νέα κόμματα που θα γεννηθούν όταν τελειώσει η εποχή της μεγάλης αυταπάτης.
Οπως και να 'χει, πέρα από κάθε αμφισβήτηση οι μεγάλοι νικητές και αυτών των εκλογών θα είναι τα αυτοδιοικητικά ρετάλια του χρεοκοπημένου κράτους - πατερούλη. Αργεί ακόμα πολύ να ξημερώσει.
lathanasis@yahoo.gr
Θανάσης Λαγός
