Ταλαντεύτηκα αν θα έπρεπε να ασχοληθώ με το θέμα στη σημερινή παρέμβαση και τελικά έγειρα στο “ναι” καθώς είναι ένα θέμα το οποίο δεν πρέπει να προσπεράσουμε χωρίς να δούμε το βάθος του.
Δεν είμαι σε θέση να κρίνω αν μπορούσε να καθυστερήσει η επισκευή ή προσδιορίστηκε με τρόπο που να “προλάβει” την προσδοκώμενη τουριστική περίοδο με κλειστά καταστήματα έτσι ώστε να είναι μικρότερη η πίεση. Εκείνο το οποίο όμως γνωρίζω πολύ καλά είναι πως κάποια στιγμή η πολύωρη διακοπή θα συνέβαινε και μπορεί να συμβεί οποιαδήποτε στιγμή και μέσα στο καλοκαίρι που οι ανάγκες για νερό πολλαπλασιάζονται. Το γεγονός ότι έμεινε για μια ημέρα και περισσότερο από νερό η περιοχή δεν είναι “κεραυνός εν αιθρία”. Είναι η κληρονομιά της δημαρχοντίας του σημερινού περιφερειάρχη Παν. Νίκα, ο οποίος διαχειρίστηκε τις υποθέσεις της πόλης από το 2006 μέχρι το 2019, δηλαδή 13+ συναπτά έτη. Γιατί όλο αυτό το διάστημα, παρά τις προειδοποιήσεις και παρά το γεγονός ότι οι κίνδυνοι είχαν πολλές φορές επισημανθεί, δεν έκανε απολύτως τίποτε για το τεράστιο πρόβλημα του αγωγού ύδρευσης. Ανάλωσε τη δημαρχοντία του σε έργα βιτρίνας δαπανώντας μεγάλα ποσά για πλακοστρώσεις και κάθε είδους παρεμβάσεις στις οποίες θα γραφόταν το όνομά του σε... αναμνηστικές πλάκες. Και έχοντας την αντίληψη του “απόλυτου άρχοντα” έγραφε συστηματικά εις τα παλαιότερα των υποδημάτων του την κριτική και τις υποδείξεις. Αυτά “λούστηκαν” χωρίς νερό προχθές οι Καλαματιανοί και θα πρέπει να τους πιάνει... σύγκρυο για το τι μπορεί να γίνει στη συνέχεια οποιαδήποτε στιγμή: Ο κεντρικός αγωγός είναι “σαπάκι”, η ΔΕΥΑΚ από επιχειρησιακά οργανωμένη μονάδα του δήμου έχει φθάσει στην πλήρη απαξίωση και στο δήμο... χτενίζονταν φιλάρεσκα. Ισως κάποιους ξενίζει ή και ενοχλεί το “αυστηρό” ύφος της κριτικής, έχω επίγνωση περί τούτου. Θεωρώ όμως ότι πρέπει να αποδίδονται οι ευθύνες εκεί που υπάρχουν και ότι γενικώς δεν είμαστε “μια ωραία κατάστασις” στο όνομα της οποίας θα πρέπει να αποδοθούν και... εύσημα γιατί τελικώς το νερό ήρθε και δεν ξεμείναμε μια και καλή. Αν και το χειρότερο δεν μπορεί να αποκλειστεί ως ενδεχόμενο.
Μπορεί κάποιος να προβάλει την ένσταση ότι το πρόβλημα δεν παρουσιάστηκε στην “εποχή Νίκα” στο δήμο αλλά προϋπήρχε. Φυσικά και προϋπήρχε, όλοι γνώριζαν το πρόβλημα, τη φύση του και το γεγονός ότι στο μέλλον θα υπήρχαν πολλά προβλήματα. Αυτό κάνει ακόμη μεγαλύτερη την ευθύνη του απελθόντος δημάρχου. Γιατί εν γνώσει του προβλήματος θα έπρεπε να το έχει θέσει ως πρώτο στην ιεράρχηση των θεμάτων που θα έπρεπε να λυθούν αλλά δεν τον απασχόλησε καθόλου. Οχι μόνον θα έπρεπε η μελέτη να έχει γίνει από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε, αλλά να έχει κάνει υπόθεση της πόλης το νερό ώστε να πιεσθούν για τη χρηματοδότηση του έργου οι εκάστοτε κυβερνητικοί παράγοντες. Αντί αυτού κάθε φορά που πιεζόταν για κάποια από τα μεγάλα θέματα απαντούσε... αποστομωτικά ότι “δεν μπορούμε να λύσουμε θέματα που δεν λύθηκαν 100 χρόνια” και πέταγε το μπαλάκι στις κυβερνήσεις που δεν εντάσσουν στο ΕΣΠΑ τέτοιας κατηγορίας έργα. Εννοείται ότι ο δήμαρχος βγαίνει για να αντιμετωπίσει τέτοια ζητήματα και να απαιτήσει δυναμικά λύσεις από την κυβέρνηση τόσο απ’ ευθείας όσο και μέσω των συλλογικών οργάνων της αυτοδιοίκησης. Ερχονταν όμως οι εκλογές και τότε τα πράγματα γίνονταν εύκολα, ο δήμαρχος κρατούσε το “ραβδάκι” και θα τα έλυνε. Στην προεκλογική του ομιλία το 2014 ο κ. Νίκας έλεγε μεταξύ των άλλων ότι “η μέλλουσα δημοτική αρχή θα ολοκληρώσει [...] τη δημιουργία νέου αγωγού ύδρευσης από το Πήδημα αλλά και το συνδετήριο αγωγό Αγίου Φλώρου – Πηδήματος” (“Θάρρος” 16/3/2014). Το τμήμα της φράσης που λείπει είναι ο κατάλογος των... αναπλάσεων που θα ολοκλήρωνε η δημοτική αρχή, δείγμα ιεράρχησης καθώς αυτές προηγούντο των έργων στρατηγικής σημασίας αφού υπήρχε η προσδοκία ότι θα φέρουν ψήφους και κάλυπταν όλη την έκταση της πόλης.
Η εξαγγελία έμεινε στα λόγια και γι’ αυτό με αφορμή τη μεγάλη διακοπή νερού το καλοκαίρι έγραφα από αυτήν εδώ τη στήλη στις 21 Σεπτεμβρίου 2016: «Το καλοκαίρι όμως έφερε στην επιφάνεια και άλλα μεγάλα προβλήματα που σχετίζονται με την πόλη και τους ανθρώπους που ζουν σε αυτήν μόνιμα ή προσωρινά. Οι βλάβες στο δίκτυο της ύδρευσης προειδοποίησαν με τον πλέον έντονο τρόπο ότι απαιτούνται μέτρα διαφορετικά, καθώς υπάρχει κίνδυνος “κατεδάφισης” της εικόνας που σχηματίζεται για την πόλη (και) στον έξω κόσμο. Και αυτό είναι ένα πρόβλημα γνωστό προ αμνημονεύτων χρόνων αλλά παρότι υποτίθεται ότι ξεκίνησε μελέτη πριν από 3 χρόνια για νέο αγωγό από το Πήδημα, αυτή ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί. Με δεδομένο το γεγονός ότι το κόστος είναι μεγάλο (ίσως και πάνω από 15 εκ. ευρώ) ένα τέτοιο έργο δεν μπορεί να χρηματοδοτηθεί παρά μόνο από το ΕΣΠΑ. Αν βεβαίως... προλάβουμε το τρένο και αν κριθεί επιλέξιμο το έργο. Το “χλωμόν” του πράγματος είναι ορατό και μεγαλώνει τις ευθύνες αλλά και την ανάγκη “να τρέξουν” οι αρμόδιοι το θέμα, διαφορετικά μάλλον θα πρέπει να περιμένουμε ακόμη κάτι χρόνια. Και να συνηθίσουμε στην ιδέα ότι όλο και πιο συχνά θα αντιμετωπίζουμε πρόβλημα λειψυδρίας χωρίς... να μας λείπει το νερό. Στο μέλλον βεβαίως μπορεί να συμβεί και αυτό ανάλογα με την εξέλιξη της πόλης και της ευρύτερης περιοχής. Αλλά αυτό έχει να κάνει με ένα άλλο... αρχειοθετημένο έργο, αυτό της σύνδεσης του αντλιοστασίου στο Πήδημα με τις πηγές του Αγίου Φλώρου. Και αυτό κάτι χρόνια είναι... στην εξαγγελία και τη μελέτη. Κανένας δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι πρόκειται για “εύκολα” έργα. Από το σημείο αυτό όμως μέχρι του σημείου να καρκινοβατούν ακόμη και οι μελέτες και να παραπέμπεται η υπόθεση στο αόριστο μέλλον, υπάρχει μεγάλη απόσταση. Με ανακοινώσεις, υποσχέσεις και μελλοντολογικές αναφορές όπως είναι γνωστό δεν γίνονται έργα. Τα επόμενα χρόνια τα πράγματα θα είναι ακόμη πιο δύσκολα, το αυτό και η αντιμετώπισή τους. Εχω την αίσθηση ότι δεν “κομίζω γλαύκα εις Αθήνας” αλλά διαπιστώνω όπως και όλοι οι πολίτες, πως το θέμα συζητείται όταν γίνει ζημιά. Μετά την αποκατάσταση... από εκεί πάνε και οι άλλοι».
Και πάλι μετά την πολυήμερη διακοπή νερού στη Θεσσαλονίκη έγραφα σε αυτήν εδώ τη στήλη στις 11 Απριλίου 2018: «Η πόλη της Καλαμάτας άρχισε να υδρεύεται από το Πήδημα το 1937 επί δημαρχίας Χρήστου Κουμάντου. Ο αγωγός που έφερε το νερό ήταν μαντεμένιος, λειτουργεί ακόμη και σήμερα, παρουσιάζει βλάβες και φυσικά δεν επαρκεί για την ύδρευση της περιοχής που καλύπτει ο Σύνδεσμος. Στις αρχές της δεκαετίας του 1970 κατασκευάστηκε δεύτερος αγωγός που περνάει ψηλότερα και ο οποίος κατά το παρελθόν έχει χαρακτηριστεί μνημείο κακοτεχνίας. Μεταλλικός, χωρίς καθοδική προστασία, παρουσιάζει οξειδώσεις και διαρροές σε διάφορα σημεία. Πριν λίγα χρόνια χρειάστηκε 10ωρη διακοπή νερού για μια επέμβαση και όλη η πόλη σηκώθηκε στο πόδι. Ως εκ τούτου κανένας δεν γνωρίζει τι μπορεί να συμβεί “ξαφνικά”, σε ποιο σημείο, και πόσο σοβαρό. Με δεδομένη και την αποδιοργάνωση της ΔΕΥΑΚ αλλά και την πολιτική “κάνε το σταυρό σου να μην συμβεί”, δεν μπορεί παρά να υπάρχει πάντα η ανησυχία για το τι μπορεί να συμβεί και μάλιστα σε περιόδους μεγάλης ζήτησης του νερού. Η αντικατάσταση είναι η απολύτως επιβεβλημένη λύση, την ακούμε εδώ και πολλά χρόνια, προγράμματα έρχονται και φεύγουν αλλά φως στον ορίζοντα δεν έχουμε δει ακόμη. Ολοι θέλουν να μην συμβεί ποτέ και τίποτε, όμως αυτό δεν εξαρτάται από το θέλω, αλλά από το προλαβαίνω». Και πάλι δεν κινήθηκε τίποτε μέχρι που το έργο εντάχθηκε λόγω... εντοπιότητας του υπουργού Εσωτερικών Αλ. Χαρίτση, στο πρόγραμμα “Φιλόδημος” τον Ιούνιο του 2019. Το οποίο καταργήθηκε αλλά η υπόσχεση είναι ότι τα έργα θα ενταχθούν στο πρόγραμμα “Αντ. Τρίτσης”. Αν και μέχρι να κατασκευαστεί, η πόλη και η γύρω περιοχή που υδρεύεται από το Πήδημα, θα ζουν με την ανησυχία της αναγκαστικής λειψυδρίας.
Στα κείμενα που προαναφέρθηκαν τονιζόταν κατά βάση η ανάγκη ιεραρχήσεων και λύσεων σε ζητήματα στρατηγικής σημασίας για την πόλη. Και εκτός από την ύδρευση η επισήμανση και αυστηρή κριτική αφορούσαν και το βιολογικό καθαρισμό και το δίκτυο αποχέτευσης ομβρίων ως μέρος αυτού της αντιπλημμυρικής προστασίας. Υπενθυμίζω την “τριάδα” για την οποία δεν έγινε τίποτε γιατί θεωρώ ότι όλοι οφείλουν να αντιληφθούν ότι προέχει η “θωράκιση” της πόλης με μεγάλα έργα υποδομής και όχι με (αντιαισθητικά) έργα τουριστικής βιτρίνας. Γιατί αν αυτή σπάσει από “ατύχημα” σε ένα από τα τρία δίκτυα που προανέφερα, δεν ξανακολλάει...