Δεν πρόλαβε να στεγνώσει το τυπογραφικό μελάνι και έγινε αυτό για το οποίο είχαμε προειδοποιήσει από αυτήν εδώ τη στήλη την προηγούμενη εβδομάδα: Το υπουργείο Υποδομών αποφάσισε και προχωρεί στο φαραωνικό έργο «ανακατασκευής» του ανοιχτού οχετού Νέδοντα και διοχέτευσης σε αυτό όλων των νερών από τα ρέματα δυτικά και ανατολικά από το χείμαρρο. Το οποίο εμφανίζεται δημοσίως ως «αντιπλημμυρικό Καλαμάτας» αλλά στη σύμβαση ως «αντιπλημμυρικό αυτοκινητοδρόμου». Δεν είναι ακριβώς το ίδιο επειδή για το πρώτο θα έπρεπε να γίνει ανοικτός διαγωνισμός και με το δεύτερο γίνεται με απευθείας ανάθεση. Φυσικά στο «Μορέα» ο οποίος έκανε και τη μελέτη χωρίς εναλλακτικές γιατί επί της ουσίας τον ενδιαφέρει ο δρόμος και όχι η… πλημμύρα.
Πάμε λοιπόν να δούμε το θεσμικό μέρος της υπόθεσης. Το «επείγον» του έργου χρειάστηκε να περιμένει… ένα χρόνο και κάτι, προκειμένου να μην υπάρχουν αντιδράσεις. Η έγκριση δεν αλλάζει ούτε κεραία το περιεχόμενο και τις προβλέψεις της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων, η απόφαση ανάθεσης του έργου επί της ουσίας είχε αποφασιστεί πριν γνωμοδοτήσουν Δήμος και Περιφέρεια. Δεν υπολόγιζαν τις αντιδράσεις των φορέων της αυτοδιοίκησης, η υπεροψία απέναντι στα εκλεγμένα όργανα ξεχείλιζε από τους μηχανικούς που κατέφθασαν στην πόλη για να «πάρουν» πλειοψηφία στο δημοτικό συμβούλιο. Και αφού τα συμβούλια είπαν όχι, έβαλαν στο «ψυγείο» την έτοιμη απόφαση και είπαν να μην βάλουν σε… μπελάδες τους υποστηρικτές της επιλογής τους. Μια απόφαση πριν από τις εκλογές θα έφερνε στο επίκεντρο ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα και ενδεχομένως θα παρέσυρε και άλλα. Οπότε θα χάλαγε η συνταγή «είμαστε μια ωραία κατάστασις» και ξαναψηφίστε μας. Το γεγονός πως ήταν προσυμφωνημένη ιστορία, φάνηκε από το βράδυ των εκλογών όταν κάποιοι… δεν έκρυψαν τη χαρά τους και δήλωναν ότι τώρα θα προχωρήσει το αντιπλημμυρικό. Γιατί ως γνωστόν «μετά την απομάκρυνση εκ του ταμείου ουδέν λάθος αναγνωρίζεται» και η συμφωνία ακόμη και κάποιων που διαφώνησαν στην πρώτη συζήτηση και άλλων που πρεσβεύουν «άλλα δημοτική ήθη» θεωρείται δεδομένη.
Όπως αντιλαμβάνεται ο καθένας, επί της ουσίας δεν υπήρχε τίποτα το επείγον και «αγωνία» για την προστασία της πόλης. Το ενδιαφέρον ήταν με κάθε τρόπο να προωθηθεί το φαραωνικό έργο με επένδυση στο «ενδιαφέρον» και την υπαρκτή αγωνία του κόσμου που είχε υποστεί την καταστροφή του 2016. Για την αγωνία άλλων που βλέπουν ότι μπορεί να αντιμετωπίσουν προβλήματα από την κατασκευή του έργου… δεν λαμβάνεται υπόψη. Να δούμε και λίγο την ιστορία με το «ενδιαφέρον» της δημοτικής αρχής για τα πλημμυρικά φαινόμενα. Ας αφήσουμε λίγο στην άκρη το επίμαχο έργο και ας δούμε κρίσιμα αντιπλημμυρικά ζητήματα. Θα μπορούσαν να με πείσουν οι δημοτικοί παράγοντες για το ενδιαφέρον τους, αν παρουσίαζαν ένα έγγραφο με το οποίο θα ζητούσαν από κάθε αρμόδιο να προχωρήσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο καθαρισμού και στερέωσης των φραγμάτων και άλλων έργων ορεινής υδρονομίας στο Νέδοντα. Θα μπορούσαν να με πείσουν ακόμη αν παρουσίαζαν μια απόφαση και προκήρυξη μελέτης οριοθέτησης των ρεμάτων της πόλης. Θα μπορούσαν να με πείσουν αν εξηγούσαν γιατί εξαφανίστηκε από το δημοτικό ενδιαφέρον η υπόθεση του μεγάλου αγωγού ομβρίων νοτίως της Ευριπίδου που σχεδιάζεται για να λύσει το πρόβλημα της απορροής στη νότια πλευρά της πόλης, έργο που πάει και έρχεται εδώ και πολλά χρόνια. Θα μπορούσαν να με πείσουν αν είχαν ασχοληθεί με την αντιπλημμυρική προστασία από τα νερά ενδεχόμενης καταιγίδας νοτίως του αυτοκινητοδρόμου.
Η απόφαση του υπουργείου όπως δημοσιεύτηκε στα τοπικά μέσα ενημέρωσης, έχει και ένα… λαβράκι. Γράφει λοιπόν ότι «με βάση τα οικεία άρθρα της Σύμβασης Παραχώρησης, το Δημόσιο υποχρεούται να εξασφαλίζει στον εκάστοτε παραχωρησιούχο σε όλη τη διάρκεια της περιόδου παραχώρησης, την αδιατάρακτη άσκηση του αποκλειστικού δικαιώματος εκμετάλλευσης του Έργου Παραχώρησης, ενώ η αδυναμία ή παράλειψη τούτου θεωρείται «Γεγονός Ευθύνης Δημοσίου» και επισύρει την καταβολή αποζημιώσεων προς τον παραχωρησιούχο». Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι αν… πλημμυρίσει ο δρόμος, το Δημόσιο θα πληρώσει αποζημιώσεις στο «Μορέα» και το δέχεται… αγογγύστως. Η παράγραφος αυτή επιβεβαιώνει ότι ουσιαστικά ο δρόμος έγινε χωρίς αντιπλημμυρική προστασία και υπάρχει το ενδεχόμενο σε μια δυνατή καταιγίδα να κλείσει και να… αποζημιωθεί η εταιρεία. Κάποτε φωνάζαμε για «λεόντειες συμβάσεις» αλλά δεν άκουγε κανένας. Όπως επίσης φωνάζαμε για την απουσία αντιπλημμυρικής προστασία του δρόμου αλλά η τότε δημοτική αρχή ζούσε το όνειρο «του έργου εκατονταετίας». Το είχα επισημάνει στα δικά μου άρθρα στην εφημερίδα, το είχε καταθέσει ο Βασ. Κοσμόπουλος στη συζήτηση του δημοτικού συμβουλίου, το είχε επισημάνει και ο αείμνηστος Χρ. Μαλαπάνης που συμμετείχε τότε στην πλειοψηφία. Αλλά δεν έγινε τίποτα, η εξήγηση είναι απλή, την έχουμε γράψει πολλές φορές γιατί είχαμε τότε τις πληροφορίες: Ολοκληρωμένη αντιπλημμυρική προστασία δεν έγινε γιατί το κόστος ανέβαινε σε απαγορευτικά ύψη ώστε να εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Στην απόφαση υπάρχει ένα ακόμη ουσιώδες θέμα όπως διαβάσαμε σε διάφορα δημοσιεύματα. Αναφέρει λοιπόν ότι διαφώνησε με τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων μόνον το Περιφερειακό Συμβούλιο. Αποκρύπτει και είναι τραγικό θεσμικά και ουσιαστικά, ότι διαφώνησε και το Δημοτικό Συμβούλιο Καλαμάτας. Αυτή η διαφωνία είναι κρίσιμο σημείο στο όλο σκεπτικό και προκύπτει το ερώτημα γιατί αποκρύπτεται από την απόφαση. Κάποιοι θα πρέπει να δώσουν δημόσιες εξηγήσεις και η «αβλεψία» σε μια τόσο σοβαρή υπόθεση δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή. Θα προσθέσω λοιπόν ένα ακόμη ερώτημα, αν στο υπουργείο έφτασε η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ή μήπως η… γνώμη του δημάρχου. Ο οποίος βεβαίως έσπευσε να δηλώσει ότι έχει βάλει «κόκκινες γραμμές». Δεν είμαι βέβαιος πως γνωρίζει τη χρήση αυτής της έννοιας, αλλά να με συγχωρείτε δηλαδή αλλά στην απόφαση δεν υπάρχει καμία… κόκκινη γραμμή, πάει η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων ως είχε. Αλλά όταν βάζεις «κόκκινη γραμμή» σημαίνει ότι αν δεν γίνουν αυτά που ζητώ, δεν γίνεται το έργο. Διαφορετικά κοροϊδεύεις τους πολίτες για να αποδεχθούν αδιαμαρτύρητα την εκτέλεση του έργου. Ποια λοιπόν στοιχεία της «κόκκινης γραμμής» περιλαμβάνονται στην έγκριση της μελέτης με σχετικές τροποποιήσεις; Και τέλος πάντων τι θα κάνει ο δήμαρχος αν τον «γράψουν» όπως έγινε και με τις… παρατηρήσεις και τις ενστάσεις για το Καλαμάτα – Ριζόμυλος που κατατέθηκαν από διάφορες πλευρές; Είναι το φράγμα του Νέδοντα στην «κόκκινη γραμμή»; Καθαρές κουβέντες: Να μας πει η δημοτική αρχή τι θεωρεί «κόκκινη γραμμή» και με ποιο τρόπο… δεν θα υποχωρήσει από αυτή. Τα υπόλοιπα είναι να λέει ο δήμαρχος και να γράφουν μαγνητόφωνα και κάμερες…
Από τη δική μας την πλευρά, μέσα από την ομάδα «Λύσεις λογικής για Νέδοντα και ρέματα» δώσαμε τη μάχη να αποδείξουμε ότι υπάρχει και άλλος δρόμος, εκείνος που πρωτοφανώς για τέτοιας κλίμακας μελέτες θα έπρεπε να αποτελεί εναλλακτική. Είναι το φράγμα (είναι και αυτό στην «κόκκινη γραμμή»;) και η ορεινή υδρονομία εν γένει που δεν μπορούν να είναι μέρος της «αντιπλημμυρικής προστασίας αυτοκινητοδρόμου» ώστε το έργο να πάει με απευθείας ανάθεση στον παραχωρησιούχο. Και με τη δική μας συμβολή υπήρξαν αρνητικές γνωμοδοτήσεις και αντιπροτάσεις τόσο από το Δημοτικό όσο και από το Περιφερειακό Συμβούλιο. Προειδοποιήσαμε και επαγγελματικές και επιστημονικές οργανώσεις για τις συνέπειες της τρομακτικής επέμβασης κατά μήκος του άξονα του Νέδοντα. Με τη στάση τους έδειξαν ότι δεν τους ενδιαφέρει αν θα γκρεμιστούν πάρκινγκ πάνω στο Νέδοντα, δεν τους ενδιαφέρει αν για τρία χρόνια το κέντρο θα αποδιοργανωθεί με την αποκόλληση και μεταφορά τεράστιων ποσοτήτων μπάζων, αν θα περιοριστούν οι λωρίδες κυκλοφορίας στον κεντρικό άξονα για να δουλεύουν τα μηχανήματα (περάστε τον περιφερειακό και θα δείτε τι γίνεται ανατολικά), δεν τους ενδιαφέρει αν θα ζουν με τους… σεισμούς των δονήσεων από μηχανήματα που θα διαλύουν το Νέδοντα, δεν τους ενδιαφέρει αν δεν θα πλησιάζει κανένας το κέντρο. Ως εκ τούτου ας αναλάβουν και την ευθύνη μαζί με το δήμαρχο για το «μέλλει γενέσθαι» σε αυτή την περιοχή. Η δική μας αποστολή τελειώνει εδώ, ο καθένας μπορεί να πορευτεί όπως θέλει.
Δυο ακροτελεύτιες παρατηρήσεις:
1. Ας μην πανηγυρίζουν οι δημοτικοί παράγοντες για το «πράσινο φως» προκειμένου να ξεκινήσει το έργο, χρήσιμο θα ήταν να στείλουν θερμές ευχαριστίες στον Αλέξη Χαρίτση που ήταν εκείνος ο οποίος δρομολόγησε αυτή τη διαδικασία την οποία υποστήριξε στην ενδοκυβερνητική συζήτηση περί αντιπλημμυρικών στην πόλη.
2. Θα ήταν θεσμικά χρήσιμο να καταλάβουν οι αιρετοί ότι δεν επιτρέπεται να αναθέτουν σε άλλους να μιλάνε για λογαριασμό τους. Πολύ περισσότερο όταν αυτοί μετέρχονται αθλιότητες για να τους «υπερασπιστούν»…
