Μια πρώτη επισήμανση είναι η αναγκαιότητα επανάκτησης της «δημοκρατικής κουλτούρας» στα βουλευόμενα όργανα. Πάει καιρός που έχει απολεσθεί, η τοπική εξουσία έχει εθιστεί στην περιφρόνηση της αντίθετης άποψης, σχετικοί και άσχετοι έχουν την αίσθηση της «αυθεντίας» για πράγματα που υπό φυσιολογικές συνθήκες θα τους έμοιαζαν… κινέζικα. Ο εντεινόμενος «δημαρχοκεντρισμός» οδηγεί σε «ευνουχισμό» της δημοκρατίας στα βουλευόμενα όργανα τα οποία απλώς επικυρώνουν αποφάσεις που έχουν παρθεί στο παρασκήνιο από τις «αυλές» που περιβάλλουν τους «άρχοντες». Από τις πιέσεις ομάδων (μικρών και μεγάλων) συμφερόντων και από τις προεκλογικές «δουλείες» απέναντι σε αυτές. Η όλο και μεγαλύτερη μετάθεση «αρμοδιοτήτων» (χωρίς πόρους) στους δήμους και η απόλυτη εξάρτηση της καθημερινής δραστηριότητας των πολιτών από τις εντολές του «πρώτου πολίτη», εφόσον δεν γίνεται (και δεν γίνεται πολλές φορές) με τρόπο που αρμόζει σε αυτά που χαρακτηρίζονται «χρηστά ήθη», οδηγεί στην απόλυτη εξάρτηση από τις προθέσεις και επιδιώξεις του «κύκλου εξουσίας». Φυσικά αυτό δεν αφορά ένα δήμο ή μια περιφέρεια, αλλά το σύνολο των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης. Καθαρές κουβέντες για να έχουμε και καθαρές εξηγήσεις από την αρχή.
Καλή θητεία λοιπόν και πάμε να δούμε ένα ζήτημα μεγάλης σημασίας για την πόλη της Καλαμάτας που αποτέλεσε αντικείμενο σοβαρής αντιπαράθεσης και τεκμηριωμένης κριτικής από εκείνους που είχαν σοβαρές ενστάσεις. Φυσικά αναφέρομαι στο αντιπλημμυρικό του Νέδοντα με δύο αφορμές. Η πρώτη έχει να κάνει με τα τρομακτικά προβλήματα που δημιούργησαν οι πλημμύρες σε μεγάλες περιοχές της χώρας και με τις προτάσεις του επιστημονικού δυναμικού της χώρας για τον τρόπο αντιμετώπισης. Και η δεύτερη με την επίσκεψη του υφυπουργού Υποδομών Νίκου Ταχιάου στην Καλαμάτα, με τον οποίο συναντήθηκε ο επανεκλεγείς δήμαρχος Καλαμάτας Θανάσης Βασιλόπουλος. Που δήλωσε ασαφώς ότι για το αντιπλημμυρικό του Νέδοντα «έχουμε δώσει παρατηρήσεις, έχουμε συζητήσει, όλα αυτά θα συζητηθούν στην Καλαμάτα”. Σε σχέση και με τα όσα διατυπώθηκαν προηγουμένως θα πρέπει να ξεκινήσουμε από τη διαπίστωση ότι θεσμικά έχει ολοκληρωθεί ο κύκλος που προβλέπει η νομοθεσία. Τόσο το δημοτικό συμβούλιο Καλαμάτας όσο και το περιφερειακό συμβούλιο Πελοποννήσου έχουν γνωμοδοτήσει αρνητικά για τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων του «φαραωνικού» όπως χαρακτηρίστηκε από πολλές πλευρές έργου. Και έχουν αντιπροτείνει τεκμηριωμένη επιστημονικά λύση η οποία βασίζεται στην κατασκευή φράγματος ή φραγμάτων ανάσχεσης στο Νέδοντα ώστε να μειωθεί τόσο η ροή όσο και η ταχύτητα ροής των νερών ενδεχόμενης καταιγίδας. Η υπόθεση με τις γνωμοδοτήσεις βρίσκεται για παραπάνω από ένα χρόνο στο υπουργείο Υποδομών το οποίο την έχει βάλει στο συρτάρι. Για ένα χρόνο και βάλε, κανένας δεν ασχολήθηκε με το θέμα και δεν πίεσε να αποφασίσει το υπουργείο πως θα προχωρήσει. Απόλυτη σιωπή και πριν τις δημοτικές εκλογές σαν να μην υπήρχε το πρόβλημα καθόσον η προεκλογική ήταν «μια ωραία κατάστασις» με χαμογελαστές φάτσες, οράματα, αγάπη για την πόλη και ό, τι άλλο «πιασάρικο» έκριναν οι… εγχώριοι επικοινωνιολόγοι.
Το υπουργείο Υποδομών οφείλει να αποφασίσει το οτιδήποτε με βάση τα δεδομένα που έχει στα χέρια του. Να προχωρήσει με τη «φαραωνική» μελέτη, να αποδεχθεί τις προτάσεις των θεσμικών οργάνων, να κάνει συμψηφισμούς. Εκείνο που δεν μπορεί να κάνει είναι «αντιθεσμικό παζάρι» και εκ νέου συζητήσεις με εκμετάλλευση του διαφορετικού συσχετισμού στα θεσμικά όργανα. Θα αποτελεί «εκτροπή» με όλη τη σημασία της λέξης και θα εκθέσει ακόμη περισσότερο εκείνους που είχαν την ιδέα (αλλά και εκείνους που είχαν ταυτιστεί με αυτή), να πάει το έργο με απευθείας ανάθεση στο «Μορέα». Τον κατασκευαστή του αυτοκινητοδρόμου, ως συνέχεια της απουσίας αντιπλημμυρικών έργων από τη μελέτη που εκπονήθηκε όταν έγινε το τμήμα του αυτοκινητόδρομου στη Μεσσηνία (και δεν αφορά μόνο την πόλη και την περιοχή). Και δεν έγιναν αντιπλημμυρικά έργα για τον απλούστατο λόγο ότι το κόστος ανέβαινε πολύ και κατά πάσα πιθανότητα δεν θα δινόταν η έγκριση εκτέλεσης από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Οσο και να διαφωνούμε – όσοι διαφωνούμε – με το συγκεκριμένο έργο που προτείνεται, όσο και αν διαφωνούν οι επιστήμονες που δεν εξαρτώνται από το «Μορέα», την πολιτική ευθύνη της τελικής απόφασης έχει το υπουργείο. Τα υπόλοιπα είναι «καθρεφτάκια για ιθαγενείς» και μπορεί να οδηγήσουν σε θεσμική καταρράκωση. Το γεγονός ότι σύμβουλος της πλειοψηφίας έσπευσε να υπαινιχθεί κάτι τέτοιο από το βράδυ των εκλογών σε τηλεοπτική εκπομπή, υποψιάζει ότι η ιστορία έχει στηθεί στο παρασκήνιο ή ότι υπάρχουν ορισμένοι πολλοί… ένθερμοι οπαδοί του θεσμικού αυταρχισμού.
Να θυμίσουμε ορισμένα πράγματα καθώς η μελέτη του «Μορέα» προβλέπει τη συγκέντρωση των νερών όλων των ρεμάτων στη βόρεια πλευρά του αυτοκινητόδρομου από το Ελαφογκρέμι μέχρι το Βέλιουρα και τη διοχέτευση στην κοίτη του Νέδοντα. Η οποία για να «αντέξει» την πίεση των ενδεχόμενων όγκων νερού θα πρέπει να ξηλωθεί από άκρη σε άκρη, να γίνει εκβάθυνση μέχρι την Μακεδονίας και διαπλάτυνση από εκεί και κάτω. Να κατεδαφιστούν τα υπάρχοντα πάρκινγκ και οι όποιες υποδομές πάνω σε αυτά, να ξηλωθούν δέντρα και υποδομές στη νότια πλευρά της Αρτέμιδος. Πρόκειται για μια τρομακτική επέμβαση στον κεντρικό άξονα της πόλης η οποία θα χρειαστεί ίσως τρία χρόνια (καλοκαίρια φυσικά γιατί με τις βροχές έργα δεν γίνονται). Που θα καταστρέψει υποδομές μεγαλύτερης ίσως αξίας από το έργο που θα κατασκευαστεί, θα παράγει απίστευτες ποσότητες μπάζων, θα παραλύσει για μεγάλα διαστήματα τη ζωή κατά μήκος του άξονα και θα στερήσει από την πόλη πολύτιμους χώρους στάθμευσης. Αντίθετα η πρόταση που πλειοψήφησε στα όργανα περιλαμβάνει την κατασκευή φράγματος ανάσχεσης και ήπιες επεμβάσεις στο Νέδοντα ώστε να αυξηθεί η παροχετευτικότητα, μερική εκτροπή των ρεμάτων ώστε να οδηγούνται στο ποτάμι οι πλεονάζουσες ποσότητες νερού. Και δυο σημειώσεις με τη δική τους σημασία: Πρώτον ο «Μορέας» για ένα τόσο μεγάλης κλίμακας έργο δεν πρότεινε εναλλακτικές λύσεις, κάτι το πρωτοφανές για τη σημασία που έχει. Και δεύτερον, σε μια αντιπαράθεση επιχειρημάτων που διήρκεσε μήνες, οι επαγγελματικοί φορείς σιώπησαν επιδεικτικά σαν να αφορούσε η υπόθεση κάποια άλλη πόλη και όχι τον εμπορικό ιστό της Καλαμάτας. Δεν είδαν, δεν άκουσαν, δεν έμαθαν τίποτα. Ελπίζουμε να εισακουστεί η φωνή της λογικής γιατί οι πρώτοι που θα πληγούν θα είναι έμποροι και επαγγελματίες που θα επηρεαστούν άμεσα από τα έργα.
Η καθυστέρηση για ένα χρόνο και βάλε να κινηθεί η υπόθεση του έργου, συνοδεύεται από ανάλογο χρονικό διάστημα (που θα πρέπει να προστεθεί και αυτό των προηγούμενων χρόνων) αδιαφορίας για την οριοθέτηση των ρεμάτων μέσα στην πόλη. Οι δημοτικοί άρχοντες κάνουν σαν να μην υπάρχει τέτοιο θέμα και ξεχνούν ότι δεν βρέχει μόνο βορείως του αυτοκινητοδρόμου αλλά και νοτίως και πως εκεί καταλήγουν (με μεγάλη ταχύτητα) τα νερά του δρόμου στα σημεία με κλίση. Οποιος θέλει ας μπει στον κόπο να κάνει κατά τη δυτική πόλη και να αντικρίσει τους λόφους πάνω από πυκνοκατοικημένες περιοχές (κάτω από τον αυτοκινητόδρομο) και να αναζητήσεις «τους δρόμους του νερού» για να δει αν υπάρχουν, αν έχουν γίνει οικόπεδα και αυλές, αν το νερό θα βρει το δρόμο του ή θα μπουκάρει… κατά βούληση. Για το Βέλιουρα κάτω από τον αυτοκινητόδρομο δεν το συζητάμε, κάπου… χάνεται. Ο λόγος για τον οποίο δεν γίνεται οριοθέτηση είναι κάτι παραπάνω από προφανής αλλά εδώ η σιωπή είναι (εκλογικός) χρυσός, τα ρέματα έγιναν… σχέδιο πόλης.
Αυτά τα ολίγα με την επισήμανση ότι ελπίζουμε να πρυτανεύσει η λογική στις επιλογές και θα αντιμετωπιστεί στη βάση της επιστήμης της ορεινής υδρονομίας η υπόθεση του Νέδοντα και των ρεμάτων. Είναι αυτό που σε όλους τους τόνους επαναλαμβάνουν οι καθηγητές στην περίπτωση της Θεσσαλίας που επιμένουν για την ανάγκη φραγμάτων ανάσχεσης, ταμιευτήρων, λιμνοδεξαμενών και άλλων έργων που θα κρατήσουν το νερό στη γη, θα το «φρενάρουν» πριν ξεχυθεί στα χαμηλά…
