Για τον απλούστατο λόγο ότι η απουσία εθνικών πολιτικών και έρευνας, σε μια περίοδο που ο παγκόσμιος ανταγωνισμός εντείνεται και εμφανίζονται νέες παράμετροι, δεν επιτρέπει τίποτε καλύτερο από μεμονωμένες προσπάθειες μικρών και μεσαίων τυποποιητών για τοποθέτηση των προϊόντων τους σε ορισμένες αγορές. Οταν σε άλλες ελαιοπαραγωγικές χώρες κυβερνήσεις, πανεπιστημιακά ιδρύματα, υπηρεσίες και φορείς συνεργάζονται, σχεδιάζουν και υλοποιούν προγράμματα σε όλα τα επίπεδα, στην Ελλάδα μετά δυσκολίας μπορεί να εντοπίσει κάποιος μεμονωμένες προσπάθειες και φωνές που προειδοποιούν για το σύνθετο του πράγματος και το αναγκαίο της χάραξης εθνικής πολιτικής.
Και επειδή πολλές φορές η έκφραση είναι παρεξηγήσιμη από διάφορες πλευρές, είναι αναγκαίο να διευκρινίσουμε ότι η όλη υπόθεση είναι άσχετη με τους κομματικούς ανταγωνισμούς καθότι από την πείρα προκύπτει ότι ουδείς πολιτικός σχηματισμός μπορεί να ασχοληθεί σοβαρά, και σε τελευταία ανάλυση δεν είναι αυτός ο ρόλος του. Αντιθέτως είναι υποχρέωση όλων να συμβάλουν έτσι ώστε να δημιουργηθούν εκείνοι οι θεσμοί που είναι αναγκαίοι, να λειτουργήσουν μακριά από φαινόμενα διαπλοκής και διαφθοράς που ταλαιπωρούν τη χώρα, να ενισχυθεί η έρευνα και να σχεδιαστεί ένα πρόγραμμα που θα έχει ως στόχο την ενίσχυση της θέσης του ελληνικού ελαιολάδου στην παγκόσμια αγορά. Αφορμή για τις σκέψεις αυτές όλα εκείνα που μπορεί να πληροφορηθεί και να παρακολουθήσει κάποιος μέσα από την ειδησεογραφία για εκείνα που συμβαίνουν στον κόσμο του ελαιολάδου. Ο οποίος βεβαίως είναι πολύ ευρύτερος από το μικρόκοσμο στον οποίο ζουν εδώ και δεκαετίες οι περισσότεροι από εκείνους οι οποίοι σπεύδουν με κάθε ευκαιρία να εκδηλώσουν το ενδιαφέρον τους για τον ελαιοπαραγωγό και την τιμή του προϊόντος του, αναλόγως βεβαίως από τη θέση που βρίσκονται και εκείνη την οποία κατέχουν οι αντίπαλοι. Γενικώς δίνεται η εντύπωση πως κάποιοι έχουν στην κατοχή τους το μαγικό ραβδάκι και στην τσέπη τους τις πολιτικές ώστε αν τους δοθεί η ευκαιρία, να λύσουν ως διά μαγείας όλα εκείνα τα προβλήματα που λιμνάζουν εδώ και δεκαετίες. Το γεγονός ότι αποτυγχάνουν όταν καλούνται εκ των πραγμάτων να υλοποιήσουν τα όσα υπόσχονται, δεν υποδηλώνει τίποτε περισσότερο από την έλλειψη πραγματικού σχεδίου ενεργειών που θα μπορούσε κάτω από προϋποθέσεις να βελτιώσει τη σημερινή κατάσταση.
Αφορμή για τις σκέψεις αυτές η απόσταση από την παραγωγή και η σχετική ηρεμία της αγοράς σχετικά με τις τιμές του προϊόντος. Γιατί όλη η συζήτηση περιστρέφεται γύρω από αυτό το θέμα και είναι λογικό για τον παραγωγό. Με τη μόνη διαφορά ότι η τιμή είναι συνάρτηση σειράς παραγόντων και όχι επιθυμιών. Ο βαθμός στον οποίο μπορεί να επηρεάσει κάποιος τις παραμέτρους αυτών των παραγόντων, μπορεί να κρίνει και την πορεία των τιμών. Αυτά σε θεωρητικό επίπεδο γιατί σε πρακτικό θα πρέπει να μπούμε στο... ψητό. Σε πρόσφατο δημοσίευμα της "Ελευθερίας" σχετικά με τις εξελίξεις στον κόσμο του ελαιολάδου, υπήρχε αναφορά στο θέμα της ιχνηλασιμότητας που βάζουν πλέον μπροστά οι Ιταλοί. Δηλαδή έναν τρόπο με τον οποίο παρακολουθείται η πορεία του ελαιολάδου από τον παραγωγό μέχρι τον καταναλωτή και με τον οποίο μπορεί να αποτραπούν και οι νοθείες, αλλά και οι προσμείξεις. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι οι Ιταλοί είναι εκείνοι που πρωταγωνιστούν σε αυτή την ιστορία. Και αυτό γιατί θέλουν να προστατεύσουν το ιταλικό ελαιόλαδο τόσο στην εσωτερική κατανάλωση, όσο και στις εξαγωγές. Εχοντας χτίσει ένα όνομα, επιδιώκουν την προστασία του, καθώς νοθείες και προσμείξεις πλήττουν σοβαρά την εικόνα του στις αγορές του εξωτερικού. Με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τα αποτελέσματα των ελέγχων που έκαναν οι Αμερικανοί -για τους δικούς τους λόγους- πριν από λίγους μήνες και ανακοίνωσαν ότι πολλά έξτρα παρθένα ελαιόλαδα... μόνον τέτοια δεν ήταν. Το ελαιόλαδο παίζει σημαντικότατο ρόλο στην ιταλική οικονομία και ως εκ τούτου απασχολεί σοβαρά θεσμούς, ερευνητικά κέντρα, παραγωγούς και τυποποιητές.
Ετσι, όπως μας πληροφορεί το σχετικό δημοσίευμα, "μια νέα ετικέτα αντίμετρο στην εξαπάτηση, η οποία θα πιστοποιεί κατά 100% το ιταλικό έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, πρότειναν η Ιταλική Αγροτική Συνομοσπονδία (CIA), η Εθνική Κοινοπραξία Ελαιώνων (CNO) και το Εθνικό Νομισματοκοπείο (IPZS) κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που δόθηκε πρόσφατα στη Ρώμη". Πέρα από τις τεχνικές λεπτομέρειες αξίζει να προσέξει κάποιος ποιοι ήταν οι φορείς που οργάνωσαν τη συνέντευξη αλλά και τα βασικά χαρακτηριστικά του συστήματος: "Το σύστημα, όπως εξήγησε ο Πάολο Αϊέλι, διευθύνων σύμβουλος του Εθνικού Νομισματοκοπείου κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου, βασίζεται σε τρεις πυλώνες: α) στη σφραγίδα ασφαλείας για την αναγνώριση και την προστασία των προϊόντων από την παραχάραξη, β) στην ιχνηλασιμότητα μέσω του συστήματος πληροφόρησης, που παρέχει στοιχεία για τη διάθεση των προϊόντων που φέρουν την εν λόγω σφραγίδα, γ) στη δυνατότητα παρακολούθησης μέσω της μοναδικής για κάθε φιάλη αρίθμησης που, σε συνδυασμό με τον κωδικό ελέγχου, επιτρέπει να παρακολουθείται η διαδρομή των προϊόντων που φέρουν την εν λόγω ειδική σφραγίδα". Και συνεχίζει το ρεπορτάζ: "Το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο είναι η ναυαρχίδα της ιταλικής γεωργίας επιβεβαίωσε ο Ντίνο Σκαναβίνο, πρόεδρος της Ιταλικής Αγροτικής Συνομοσπονδίας (CIA): Η γεωργία είναι ένας τομέας που επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την οικονομία και τον κοινωνικό ιστό μεγάλων περιοχών της χώρας, με πάνω από 700.000 ενεργές εταιρείες οι οποίες πληρώνουν βαρύ τίμημα για τη δυσφήμηση που προέκυψε από τα πρόσφατα γεγονότα της απάτης και της νοθείας".
Από την ίδια συνέντευξη προκύπτει και η ενεργός συμμετοχή του Ιταλικού Κοινοβουλίου στην όλη υπόθεση: "Οπως τόνισε η Κολόμπα Μοντζιέλο, αντιπρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Καταπολέμησης της Παραποίησης, «λαμβάνοντας υπόψη ότι η μάστιγα της απάτης έχει σοβαρότατες συνέπειες στη βιομηχανία και ότι το ένα στα τέσσερα προϊόντα που παραποιούνται είναι το ελαιόλαδο, όλες οι μεταρρυθμίσεις που κάναμε στον τομέα του ελαιολάδου βοήθησαν για να γίνει το άλμα στην ποιότητα. Αυτή η ετικέτα για την καταπολέμηση της απάτης αποτελεί ένα ακόμη βήμα». Υπάρχει και μια άλλη πλευρά, όμως, την οποία τονίζουν οι Ιταλοί σύμφωνα με ρεπορτάζ του olivenews: "Η ιταλική Ενωση Βιομηχανίας Τυποποίησης Ελαιολάδου (ASSITOL) προτείνει την επέκταση του συστήματος πληροφόρησης και ηλεκτρονικού ελέγχου παραγωγής σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες με στόχο την ολοκληρωμένη πληροφόρηση του καταναλωτή ως προς την προέλευση του ελαιολάδου που τυποποιείται και πωλείται στην κοινοτική αγορά. Η πρόταση αυτή έρχεται ως απάντηση στην έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αύξηση των εισαγωγών ελαιολάδου από την Τυνησία κατά τη διάρκεια της διετίας 2016/17". Οταν στην Ιταλία γίνεται ολόκληρη συζήτηση και ήδη εφαρμόζονται σημαντικά μέτρα σε αυτή την κατεύθυνση, στην Ελλάδα υπάρχουν μόνον... υποσχέσεις και καμία ουσιαστική προετοιμασία για την εφαρμογή συστήματος ιχνηλασιμότητας. Και πολύ φοβάμαι ότι θα βρεθούμε προ εκπλήξεων εφόσον γίνει υποχρεωτική η εφαρμογή του στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Και από την έλλειψη προετοιμασίας και... ανακλαστικών, αλλά και από την απουσία μελέτης σχετικά με τις επιπτώσεις στις ελληνικές εξαγωγές και τις προσαρμογές πολιτικής εξαγωγών. Συμβαίνουν πολλά στον κόσμο του ελαιολάδου και θα χρειαστεί να επανέλθουμε. Το συμπέρασμα όμως είναι πως οι ανταγωνιστές μας στην παγκόσμια αγορά κάνουν άλματα σε όλους τους τομείς, ενώ στην Ελλάδα το πολιτικό σύστημα "πουλάει προστασία" στους παραγωγούς και όλοι μαζί συζητούν "περί όνου σκιάς".
