Στα μισά της διαδρομής από τις προηγούμενες αυτοδιοικητικές εκλογές το πολιτικό τοπίο έχει αλλάξει ριζικά. Αλλαγή που είναι απότοκος της τεράστιας οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, η οποία αγκαλιάζει όλο και ευρύτερα στρώματα. Οι διπλές εκλογές έδειξαν πως δεν επρόκειτο για συγκυριακό φαινόμενο, η πολιτική ρευστότητα επιτείνεται, ενώ ταυτόχρονα όλο και περισσότεροι οικονομολόγοι στο δυτικό κόσμο θεωρούν την "λιτότητα" (όπως βαφτίστηκε η εξαθλίωση) ως παράγοντα που βάζει σε κίνδυνο ακόμη και την παγκόσμια οικονομία. Με δεδομένη την πορεία των πραγμάτων, στο πλαίσιο της μνημονιακής πολιτικής δεν υπάρχει περιθώριο αναστροφής της κατάστασης. Η κοινωνία είναι σε αναβρασμό, ο φορολογικός πέλεκυς πέφτει βαρύς αυτό τον καιρό προκαλώντας οργή στους πολίτες, η έκρηξη κάποια στιγμή μπορεί να έρθει σαρωτικά και ανεξέλεγκτα. Το ζητούμενο είναι οι διαστάσεις της και η κατεύθυνση την οποία θα πάρει. Η προσπάθεια ερμηνείας των φαινομένων στη βάση κανόνων "πολιτικής ορθότητας" αγνοεί την πραγματικότητα που διαμορφώνεται στην ελληνική κοινωνία και οδηγεί σε λάθος συμπεράσματα. Και αυτό αποδείχθηκε με πανηγυρικό τρόπο στη χρεωκοπία των στρατηγικών που επέλεξαν τα κραταιά κατά το παρελθόν κόμματα εξουσίας στη διάρκεια του ενός χρόνου από την ψήφιση του μεσοπρόθεσμου που αποτέλεσε και σημείο καμπής για την οικονομία, την κοινωνία και την πολιτική.
Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο η κατάσταση που διαμορφώνεται στην αυτοδιοίκηση είναι ασφυκτική και τα πράγματα θα γίνουν ακόμη χειρότερα το επόμενο διάστημα. Είναι πλέον φανερό ότι οι δήμοι αδυνατούν να λειτουργήσουν στοιχειώδεις υπηρεσίες τους και το φάντασμα της χρεωκοπίας πλανιέται πάνω σε πολλούς από αυτούς. Δεν πρόκειται για ένα φανταστικό σενάριο αλλά για μια πραγματικότητα που μπορεί να έχει τραγικές συνέπειες σε τοπικό επίπεδο κάθε φορά. Η φοροδοτική δυνατότητα των πολιτών έχει εξαντληθεί προ πολλού και ως εκ τούτου είναι αδύνατον να επιβληθεί πολιτική τοπικών τελών για τη λειτουργία κρίσιμων υπηρεσιών. Εφόσον κάποιοι το επιχειρήσουν, είναι βέβαιο ότι θα οδηγήσουν σε διάλυση των κοινωνικών υπηρεσιών εκ των έσω καθώς όλο και λιγότεροι θα προσφεύγουν σε αυτές. Από την άλλη πλευρά η εκτίναξη του κόστους διαχείρισης των σκουπιδιών αποτελεί μείζονος σημασίας ζήτημα το οποίο θα αντιμετωπίσουν οι δήμοι πολύ γρήγορα. Το πρόβλημα μέχρι τώρα κρύβεται κάτω από το χαλί αλλά κάποια στιγμή αργά ή γρήγορα θα σκάσει. Με τη σημερινή λογική η χρεωκοπία θα φέρει προ των πυλών τις απολύσεις για τη μείωση του κόστους λειτουργίας των υπηρεσιών και η "ιδεολογική" προετοιμασία για κάτι τέτοιο έχει ξεκινήσει από καιρό. Η ιδιωτικοποίηση δημοτικών υπηρεσιών παραμένει ακόμη μια υπόθεση εργασίας αλλά το φιλέτο επεξεργασίας των σκουπιδιών ήδη οδεύει σε μεγάλες επιχειρήσεις. Και οι δήμοι απλώς θα λειτουργήσουν στο μέλλον ως τροφοδότες των κερδών εκείνων που θα αναλάβουν την εκμετάλλευση του προϊόντος που πάει στην πόρτα τους ο κάθε δήμος. Αν αυτό θα το κάνει με δικό του προσωπικό και μέσα ή θα το αναθέσει σε ιδιώτες και υπεργολάβους από τη γκρίζα ζώνη των εργασιακών σχέσεων, είναι μια άλλη ιστορία που θα κριθεί στην πορεία και με διαφορετικό ενδεχομένως τρόπο σε κάθε δήμο.
Με δεδομένα όλα αυτά στους δήμους δεν μένει τίποτε περισσότερο από το… ΕΣΠΑ, στο οποίο κυνηγούν να εντάξουν όσο γίνεται περισσότερα έργα αναζητώντας τους… κατάλληλους κατά περίπτωση μπαρμπάδες (και ας μην είναι από την Κορώνη) προκειμένου να τα καταφέρουν. Κάποια από τα έργα αυτά είναι απολύτως χρήσιμα, κάποια άλλα αποτελούν πλέον πολυτέλεια γιατί προγραμματίστηκαν πριν από την κρίση και από τότε οι προτεραιότητες άλλαξαν. "Κρύβουν" κατά έναν τρόπο την πραγματικότητα καθώς αυτό βολεύει (και πολιτικά πλέον) πολλούς δημάρχους, αλλά όλοι αναρωτιούνται μέχρι πότε θα αντέξουν οι δήμοι την ασφυξία.
Ενδεικτικά της κατάστασης που επικρατεί είναι τα όσα αναφέρθηκαν στη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Κεντρικής Ενωσης Δήμων Ελλάδας πριν από ένα μήνα που ζητούσε να εξοφλήσει άμεσα το κράτος τους λογαριασμούς του έναντι των δήμων που για το 2012 ήταν:
- 149 εκατ. ευρώ από την τακτική, μηνιαία χρηματοδότηση των δήμων
- 141 εκατ. ευρώ από τα προνοιακά επιδόματα Μαρτίου-Απριλίου
- 214 εκατ. ευρώ από τα παρακρατηθέντα (πόροι από την κρατική χρηματοδότηση)
- 125 εκατ. ευρώ, που αποτελούν τμήμα από τα αναδρομικά-προεκλογικά 300 εκατ. ευρώ για τα οποία έχει δεσμευθεί ο τέως υπουργός Οικονομικών Φίλιππος Σαχινίδης και η ΚΕΔΕ εμμένει στο αίτημα για μη εγγεγραμμένα 450 εκατ. ευρώ, τα οποία είχε δεσμευθεί ότι θα δώσει ο τέως πρωθυπουργός Λουκάς Παπαδήμος
- 185,2 εκατ. ευρώ για δαπάνες του 2011 (μισθώματα σχολικών μονάδων, μεταφορά μαθητών και προνοιακά επιδόματα), τα οποία έχουν παρακρατηθεί από τους ΚΑΠ 2012
- 23 εκατ. ευρώ για την πυροπροστασία, τα οποία επίσης προέρχονται από ίδιους πόρους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και ειδικότερα από τη ΣΑΤΑ.
Ο δρόμος του μνημονίου, είναι ο δρόμος της χρεωκοπίας (και) για τους δήμους. Το στοιχείο αυτό θα αποτελέσει εκ των πραγμάτων βασικό στοιχείο της αντιπαράθεσης στην επόμενη αναμέτρηση στο πολιτικό πεδίο. Το θέμα του μνημονίου "έπαιξε" δυνατά από τη Νέα Δημοκρατία στην προηγούμενη αναμέτρηση και με τέτοια σημαία εκλέχτηκαν πολλοί από τους δημάρχους της. Η… υποστολή της όμως τους αφήνει έκθετους απέναντι στους πολίτες και ασφαλώς το κλίμα θα είναι πολύ διαφορετικό. Στην αντίπερα όχθη ο ΣΥΡΙΖΑ που λειτούργησε ως βασικός αντιμνημονιακός πόλος για να παίξει ανάλογο ρόλο στην αναμέτρηση θα πρέπει να αντιστοιχίσει από κάθε άποψη τα ποσοστά του με πρόσωπα που μπορεί να εκφράσουν τη δυναμική του 27% στο κοινωνικό πεδίο. Και οι υπόλοιποι θα πρέπει να επιλέξουν συμμάχους ή να επιδιώξουν την καταγραφή σε μια εξαιρετικά ιδιόμορφη αναμέτρηση καθώς θα διεξαχθούν ταυτόχρονα (τουλάχιστον) οι ευρωεκλογές. Το αυτοδιοικητικό παιχνίδι μόλις τώρα ανοίγει και ο χρόνος μέχρι την επόμενη αναμέτρηση μπορεί να κρύβει πολλές εκπλήξεις.
Υ. Γ: Είχε γραφτεί το κείμενο όταν μετά τη συνάντηση με τον Ράιχενμπαχ ο υπουργός Εσωτερικών Ευρ. Στυλιανίδης ανακοίνωσε ιδιωτικοποίηση της αποκομιδής σκουπιδιών και "εξορθολογισμό δαπανών" για τους βρεφονηπιακούς σταθμούς. Προς πλήρη επιβεβαίωση των όσων προαναφέρθηκαν!
